زهرا کشوری
دبیر گروه زیست‌بوم

مرگ بر اثر آلودگی هوا هر سال افزایش می‌یابد. هر زمستان شمار بیشتری از شهروندانی که بیماری‌های زمینه‌ای قلبی و عروقی دارند، راهی گورستان سرد شهرهای مختلف می‌شوند.
آخرین آمارهای وزارت بهداشت در سال گذشته از مرگ 30 هزار و 600 نفر «منتسب به آلودگی هوا» خبر می‌دهد. همین موضوع هم باعث شد تا «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اراک، کرج و اصفهان را ممنوع کند. مازوت‌سوزی به تولید دی‌اکسید گوگرد منجر می‌شود. عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت هم به «ایران» می‌گوید: دی‌اکسید گوگرد روی سیستم تنفس فوقانی تأثیر می‌گذارد، سرفه و خلط سینه را افزایش می‌دهد و باعث سوزش چشم می‌شود.
او این ماده را برای افراد دارای آسم خطرناک می‌داند. شاهسونی آب پاکی را روی دست همگان می‌ریزد و می‌گوید: سازمان جهانی بهداشت در سال 2016 سرطانزا بودن آلودگی هوا و ذرات معلق 2.5 میکرون را قطعی اعلام کرد. به گفته او، مازوت‌سوزی و ذرات معلق باعث مرگ زودرس می‌شود و مرگ بر اثر سکته‌های قلبی و مغزی را رقم می‌زند. به گفته شاهسونی، آلودگی هوا بعد از فشار خون، دومین دلیل مرگ در جهان شناخته شده است.
او یکی از دلایل ایجاد بخشی از فشار خون در افراد را هم آلودگی هوا عنوان می‌کند و می‌گوید: آلودگی هوا می‌تواند روند درمان خیلی از بیماری‌ها را مختل کند یا به مرگ مبتلایان منجر شود، حتی مرگ را به پای دیابت یا بیماری‌های مزمن ریه می‌نویسد.
 
سهم آلاینده‌ها مشخص می‌شود
احمد طاهری، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم هم در گفت‌و‌گو با «ایران»، میزان سهم منابع در آلودگی هوای کلانشهرهای مختلف را یکسان نمی‌داند و می‌گوید: همین موضوع باعث شد، سناریوهای محیط‌زیست در دولت چهاردهم، متناسب با سهم منابع در انتشار آلاینده‌ها در هر کلانشهر باشد. او تهران و مشهد را مثال می‌زند که منابع ثابت سهم کمتری در ایجاد آلودگی نسبت به منابع متحرک(خودرو) دارند. او می‌گوید: در سیاستگذاری‌ها بحث آلودگی‌های ناشی از ناوگان متحرک را در کل کشور پیگیری می‌کنیم، اما تمرکز روی این دو شهر خواهد بود. او سهم ایجاد آلودگی از منابع ساکن در شهر اراک و کرج را بیشتر از منابع متحرک می‌داند و می‌گوید: ما بحث‌هایی مثل سوخت نیروگاه‌ها، صنایع و بقیه منابع ساکن در این دو کلانشهر را جدی‌تر پیگیری می‌کنیم.
به گفته طاهری، انتشار دی‌اکسید گوگرد در اراک طی سال گذشته 27 روز ناسالم را برای شهروندان اراکی رقم زد.  طاهری می‌گوید: بر اساس سیاهه انتشار شهر اراک، 98 درصد منابع انتشار دی‌اکسید گوگرد، منابع ساکن است و این نشان می‌دهد مازوت‌سوزی(نیروگاه شازند) چقدر روی کیفیت کلانشهری مثل اراک تأثیر دارد.

مرگ بر اثر آلودگی هوا در شازند و اراک
آمارهای «عباس شاهسونی» رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، هم از مرگ 114 نفر در شازند و 661 نفر در اراک منتسب به آلودگی هوا خبر می‌دهد. به گفته شاهسونی، شازند و اراک هر دو تحت تأثیر استفاده مازوت در نیروگاه شازند هستند.
مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا در این دو شهر به تأکید شاهسونی 6 برابر رهنمون(استاندارد) سازمان جهانی بهداشت است.

بــــرش

لزوم استانداردسازی سوخت

طاهری تأکید می‌کند: اعلام ممنوعیت استفاده از مازوت در این سه نیروگاه (شهید منتظری، شازند و منتظرالقائم) به معنای رها شدن نیروگاه‌های دیگر نیست. وزارت نفت موظف است، سوخت استاندارد در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهد و کارگروه ملی آلودگی هوا، این وزارتخانه را مکلف کرده است تا دو هفته آینده برنامه خود را برای استانداردسازی سوخت اعلام کند.  همچنین برای به حداقل رساندن پیامدهای زیست‌محیطی، وزارت نیرو و نفت مکلف شدند، برنامه توزیع سوخت خود را در فصل سرد امسال با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست تدوین کنند.  او پای شرکت‌های دانش‌بنیانی را که مدعی هستند می‌توانند با فرآیند‌هایی، گوگرد سوخت مازوت را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند، به میان می‌کشد و می‌گوید: وزارت نفت مکلف شده این موارد را بررسی و در کارگروه مطرح کند.  طاهری ممنوعیت استفاده از مازوت را در این سه نیروگاه یک تصمیم کاملاً محیط‌زیستی می‌خواند.