روزهای سخت انگلیس با اوضاع بد اقتصادی و سیاسی سختتر می‌شود؟
جزیره بی‌ثبات
آرزو نوروزجم
خبرنگار
سرگذشت بریتانیای کبیر، چندسالی می‌شود دستخوش تغییراتی عجیب و غریب شده و سال‌هاست با افت‌و‌خیزهای سیاسی و اقتصادی کشنده‌ای دست و پنجه نرم و تلاش می‌کند به هر ضرب و زوری که شده وجهه برتر بودنش در قاره سبز را حفظ کند و بگوید با برگزیت هم در میان کشورهای اروپایی حرف اول را می‌زند.
آن روزها که شرایط انگلستان هنوز نقل مجالس سیاسی و اقتصادی نشده بود و کسی از کووید-۱۹ چیزی نشنیده بود ، روسیه به اوکراین حمله نکرده بود و چارلز سوم به سلطنت نرسیده بود. اما از آن زمان خیلی چیزها تغییر کرده است. حالا کشوری که سال‌ها نمادی از ثروت و سلطنت و قدرت بوده دو سه سالی می‌شود رشد پایین اقتصادی و تورم و البته بهم ریختگی دنیای سیاست، درگیر است.
درآمد پایین، هزینه‌های زندگی و بدهی‌های بالا، باعث شده زندگی برای میلیون‌ها نفر در بریتانیا پایین‌تراز خط فقر باشد که حتی تأمین مایحتاج اولیه زندگی از حد و توان آنها خارج شود، بر اساس اعلام بنیاد «جوزف راونتری» تقریباً ۴ میلیون نفر که بیش از یک میلیون نفر آنها کودک هستند، در انگلیس در شرایط فقر مفرط زندگی می‌کنند و این تعداد در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ حدود ۶۱ درصد افزایش یافته و 8/3 میلیون نفر به مرحله فقر رسیده‌اند.
با شیوع کرونا از سه سال قبل، بخش بزرگی از فعالیت‌های اقتصادی در انگلستان متوقف شد. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه این کشور تا پایان ماه جولای 2021، با 4/0 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه منتهی به ماه قبل آن سال، به 5/2 درصد رسید.
آمارهای رسمی ششمین اقتصاد بزرگ جهان نشان می‌دهد که تا سال 2024، ۱۲ میلیون نفر بر اثر بحران هزینه‌های زندگی و مشکلات اقتصادی در این کشور، در فقر مطلق زندگی می‌کنند. این در حالی است که شمار فقرا در انگلیس روز به روز در حال افزایش است و دولت طی سال گذشته حدود ۹۰۰ پوند به اقشار کم درآمد کمک کرده است. اما این مبالغ کفاف مشکلات عمیق اقتصادی جامعه را نمی‌دهد.
سر تعظیم بریتانیا در برابر رکود
واقعیت اقتصادی این روزهای انگلیس تصویر خوبی را به دنیا نشان نمی‌دهد، آمارها می‌گوید اقتصاد انگلیس در بدترین وضعیت نیم قرن گذشته قرار است، تا جایی که وضع موجود اقتصاد این کشور را باید یک بحران مزمن نامید که با خروج این کشور از اتحادیه اروپا تشدید شد. اهل فن هم بر این باورند که وقتی یک اقتصاد برای دو دوره سه ماهه متوالی رشد منفی داشته باشد وارد رکود شده است.
هرچند رسانه‌های انگلیس می‌گویند کشورشان در یک بلاتکلیفی ۱۵ ساله گرفتار شده است و بریتانیا تلاش می‌کند از خودش یک مکان پویا و بازار آزاد نشان دهد اما اقتصادش از بسیاری از کشورهای ثروتمند دنیا عقب مانده است و اوضاع و احوال بد سیاست این کشور هم به این نابسامانی اقتصادی دامن زده است.
اوضاع سیاسی این روزهای انگلیس هم لحظات آرام و روبه‌راهی را تجربه نمی‌کند؛ از انتخابات زود هنگام این کشور گرفته تا اعتراضات خیابانی برای حضور و اسکان مهاجران. قدرت سیاسی انگلستان طی 12 سال گذشته در اختیار محافظه کاران بوده و حزب حاکم طی 6 سال اخیر چهار نخست‌وزیر را تجربه کرده است.
آن روز که بوریس جانسون از جلوی خانه شماره ۱۰ خیابان داونینگ، با نخست‌وزیری خداحافظی کرد، کشورش را درگیر بحران‌های مختلفی کرد و درنتیجه نخست‌وزیر جدید با چالش‌های متعدد داخلی و خارجی مواجه شد، وضعیت فاجعه بار اقتصادی و چشم‌انداز ناامیدکننده مهم‌ترین چالش پیش روی لیز تراس در عرصه داخلی بریتانیا بود.خانم نخست‌وزیر مانده بود و اقتصادی که در آستانه رکود قرار داشت، فشار تورم دورقمی بشدت رو به افزایش بود و خروج از برگزیت فشار دو چندانی را به بریتانیا وارد کرد و حوزه‌های مختلف تولید و صنعت و بازار و... را تحت تأثیر قرار داد.
تعویض نخست‌وزیر هم کارساز نبود
او که به نامحبوب‌ترین نخست‌وزیر این کشور تبدیل شد در حالی بعد از 6 هفته برای ارائه استعفای خود به چارلز سوم، پادشاه بریتانیا، به کاخ باکینگهام رفت که از او به عنوان «یکی از مصیبت‌بارترین» رؤسای دولت بریتانیا یاد می‌شود. بلافاصله ریشی سوناک سیاستمدار دورگه انگلیسی با شاه بریتانیا دیدار کرد و مأمور تشکیل کابینه شد.
او در اولین سخنرانی خود به «مشکلات عمیق» اقتصادی بریتانیا اشاره کرد و گفت «کار بلافاصله آغاز می‌شود». او حتی وعده داد «با اقداماتش و نه فقط با حرف» کشور را متحد کند و به سختی کاری که در پیش دارد آگاه است.
قدرت حزب محافظه‌کار اما برای بقا با همان چالش‌های نخست‌وزیر قبلی روبه‌رو شد؛ اما او در طول مدت سه سال نتوانست آنطور که باید رضایت مردم بریتانیا را برای شرایط سیاسی و اقتصادی فراهم کند و چندماه قبل سوناک اعلام کرد برای برگزاری یک انتخابات زودهنگام آماده می‌شود، انتخابات سراسری که نتیجه‌اش به کام محافظه‌کاران نبود و حزب کارگر با اکثریت کرسی‌ها بعد از 14 سال به قدرت بازگشت.
حالا اهالی حزب کارگر مأمور تشکیل کابینه شده‌اند آن هم در شرایطی که اوضاع اقتصادی بریتانیا همچنان در رکود و تورم دست و پا می‌زند و هیچ تغییری در سطح درآمدها، اصلاح قیمت‌ها، میزان مالیات‌های دریافتی و چندین مسأله دیگر ایجاد نشده است.
این حزب در انتخابات پارلمانی چهارم ژوئیه (۱۴ تیرماه) با یک پیروزی خیره‌کننده هدایت ششمین اقتصاد بزرگ دنیا را در دست گرفت، اما در سه هفته نخست رهبری خود به مردم اعلام کرد که اوضاع وخیم‌تر از چیزی است که اطلاع‌رسانی شده است.
کارگری‌ها دست به کار می‌شوند
اولین دولت از حزب کارگر حالا دست به کار شده تا با نخست‌وزیری «سر کی‌یر استارمر»، که در انتخابات زودرس پارلمانی این کشور وارد مقر نخست‌وزیری در خیابان داونینگ لندن شده اعضای کابینه خود را معرفی کند و برای حل مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که این روزها در انگلستان به صورت عجیبی خودنمایی می‌کنند راه‌حل پیدا کند.
اوضاع اجتماعی که البته سر و صدای زیادش چند روزی می‌شود به تیتر اصلی رسانه‌های این کشور تبدیل شده و شرایط نامناسبی را از ساعاتی که در انگلیس می‌گذرد روایت می‌کند، اعتراضات ضدمهاجرتی در شهرها و شهرک‌های بریتانیا بالا گرفته آن هم به دنبال حمله فردی با سلاح سرد به یک کلاس رقص تابستانی کودکان در ساوت‌پورت انگلیس که طی آن حمله، سه کودک خردسال ۶، ۷ و ۹ ساله کشته شدند.
همین اتفاق کافی بود تا معترضان به سیاست دادن پناهندگی به مهاجران دست به اعتراض بزنند و التهاب را به خیابان‌های این کشور بیاورند و ساختمان یک هتل را به ظن اینکه محل اسکان مهاجران است به آتش بکشند.
در بحبوحه این درگیری‌ها که نخست‌وزیر تازه نفس این کشور معترضان را اوباش متحرک خوانده «ایلان ماسک»، میلیاردر امریکایی، معتقد است که این تحولات در انگلیس ممکن است به «جنگ داخلی» منجر شود. او در شبکه اجتماعی ایکس که خود مالک آن است، با اشاره به ویدیوهای منتشر شده از شهرهای انگلیس نوشت: «جنگ داخلی اجتناب‌ناپذیر است.»
حالا اوضاع آشفته بریتانیا و افزایش موج اسلام‌هراسی و ترویج خشونت‌های سازمان یافته علیه مسلمانان و مهاجران و در کنار اما و اگرهای اهالی اسکاتلند برای همه‌پرسی و برگزاری رفراندوم و نامشخص بودن آینده جنگ اوکرین و روسیه و هزینه‌های احتمالی که در کنار حال بد اقتصاد این کشور بر دوش بریتانیا اضافه خواهد کرد، این بلاتکلیفی چند ساله را دنباله دار خواهد کرد و کار را برای دارودسته حزب کارگر سختتر.