چهرههای نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران
از چهرههای معروفی که در بین نقاشان قهوه‌خانه‌ای هنوز در قید حیات هستند، جعفر لشکری است که در سن 93 سالگی در یکی از روستاهای گیلان زندگی می‌کند. وی متولد ۱۳۱۷ تهران است و از سن ۱۱ سالگی وارد عرصه هنرهای تجسمی شد و به مدت ۷ سال از شاگردان محمد مدبر از نخستین استادان نقاشی قهوه‌خانه بوده و آثارش در موزه میراث فرهنگی گیلان نگهداری می‌شود. جعفر لشکری، آخرین نسل نقاشان پرده‌خوان است که تحت تأثیر نقاشی‌های مدبر بوده با این تفاوت که او نقاشی‌هایش را به سلیقه و لهجه خود برگردانده است.
تنها بازمانده از نقاشان سنتی قهوه‌خانه‌ای
استاد حبیب نقاش یکی دیگر از نقاشان قهوه‌خانه‌ای است که در قید حیات نیست. وی سال ۱۳۱۱ در شهرستان دزفول متولد شد و از مسن‌ترین نقاشان منطقه و چهره ماندگار دزفول بود. وی تنها بازمانده از نقاشان سنتی قهوه‌خانه‌ای و عاشورایی و نیز نقاشی پشت شیشه در کشور بود. وی بیش از ۴۰ اثر نقاشی در موضوعات مختلف از جمله تلفیق واقعه عاشورا و دفاع مقدس خلق کرده است. همچنین نام خانوادگی استاد نقاش از هنر خانوادگی‌اش که همان «نقاشی» است، گرفته شد؛ خانواده‌ای که چندین نسل هنرمندان زیادی را برای حفظ هنر نقاشی قهوه‌خانه‌ای تربیت کرده است. تولید بیش از ۴۰ اثر نقاشی استاد به سبک قهوه‌خانه‌ای پشت شیشه‌ای و ۴۰ اثر مینیاتوری و به عنوان آخرین بازمانده هنر نقاشی قهوه‌خانه‌ای پشت شیشه‌ای کشور، باعث شده است که استاد به عنوان چهره ماندگار دزفول در سال ۹۲ معرفی شود.
رد آثار استاد مدبر در نقاشی‌های اسماعیل‌زاده
زنده‌یاد استاد حسن چلیپا مشهور به اسماعیل‌زاده سال ۱۳۰۱ در زنجان متولد شد. فرزند ایشان، استاد کاظم چلیپا نیز از هنرمندان معاصر است. وی با مدد از استعداد خدادادی از همان اوان کودکی به دلیل شور و شوق و علاقه‌ای که به هنر نقاشی داشت، تجربه‌های نخستین نقش‌آفرینی را کسب کرد. وی در کودکی همراه خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرد و در سن ۸ سالگی، مادر که علاقه وافر فرزند را به نقاشی دریافته بود او را به مرحوم استاد محمد مدبر سپرد. اشتیاق بی‌اندازه شاگرد و تبحر استاد چنان کرد که اسماعیل‌زاده، هنرمندی خلاق و نقاشی صاحب قلم شد.
وی ۱۴ سال نزد استاد، رمز قلم کشیدن و هنر رنگ‌آمیزی را آموخت؛ چنانکه نقاشی‌های او خط و سبک و رنگ قلم استادش مدبر را می‌نمود. این همکاری از یک سو موجب گرایش نقاش مستعد و جوان به شیوه و شگرد استادش محمد مدبر و از سوی دیگرعامل رونق نقاشی‌های خیالی‌ساز مذهبی و شاهنامه‌ای نزد عامه مردم شد.
می‌گویند او چه در دوران حیات استاد محمد مدبر و چه پس از مرگ ایشان چنان تشابهاتی از نظر رنگ و طرح با استاد مدبر آشکار ساخت که بسیاری هنگام داوری تابلوهای آن دو دچار حیرت و تردید می‌شدند. موزه و بنیاد استاد حسن اسماعیل‌زاده (چلیپا) در تهران، خیابان انقلاب، چهارراه وصال، جنب انتشارات سروش واقع شده است.
سه دهه فعالیت هنری نقاشی قهوه‌خانه‌ای محمد فراهانی
زنده‌یاد محمد فراهانی از دیگر نقاشان قهوه‌خانه‌ای از کودکی تحت تعلیم حسین قوللر آقاسی از بنیانگذاران نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران قرار گرفت. وی در سن ۱۴ سالگی بخشی از فنون و اصول نقاشی قهوه‌خانه‌ای را آموخته بود. قبل از انقلاب به دلیل آنکه موضوعات مذهبی را در قالب آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای به تصویر می‌کشید با مشکلات بسیاری روبه‌رو شد.
پس از وقوع انقلاب خلق اثر نقاشی قهوه‌خانه‌ای برای فراهانی و دیگر هنرمندان نقاشی قهوه‌خانه‌ای آسان‌تر شد چرا که بیشتر می‌توانستند به موضوعات مذهبی و حماسی بپردازند. محمد فراهانی تنها بازمانده نقاشی قهوه‌خانه‌ای بود که سال‌های طولانی در زمینه این هنر سنتی در سازمان میراث فرهنگی کشور فعالیت کرد. وی در طول بیش از سه دهه از فعالیت هنری‌اش آثار فراوانی را خلق کرد.
قیام مختار در نقاشی‌های عباس بلوکی فر
زنده‌یاد عباس بلوکی‌فر یکی دیگر از نقاشان قهوه‌خانه‌ای در سال ۱۳۰۳ شمسی در بازارچه معیر، یکی از محله‌های قدیم تهران به دنیا آمد. وی از ۹ سالگی به کار نقاشی ساختمان مشغول شد. سپس چند سال نزد دو استاد بنیانگذار شیوه نقاشی خیالی قهوه‌خانه، حسین قوللر آقاسی و محمد مدبر، به شاگردی و آموختن هنر رنگ‌آمیزی و نقاشی نشست. قوللر او را به بهره‌گیری از استعداد و ذوق هنری بالایی که داشت، تشویق می‌کرد. بلوکی‌فر با ورود به عرصه نقاشی قهوه‌خانه‌ای، هنر و استعدادش را به ترمیم تابلوهای قدیمی متمرکز کرد. نخستین تجربیات بلوکی‌فر از نقاشی قهوه‌خانه‌ای را می‌توان در زمینه نقش زدن از قیام مختار و جنگ رستم و سهراب دانست؛ نقوشی که در زمان خود می‌توانست با طرح‌های هنرمندانه، مردم را گردهم آورده و به تماشای رنگ‌ها و شنیدن داستان‌ها بنشاند. وی یکی از هنرمندان آخرین نسل از بازماندگان جریان نقاشی قهوه‌خانه‌ای بود که در سال ۱۳۷۵ بر این راه قدم نهاد تا در فرهنگسرای نیاوران، مدرسه‌ای را برای این هنر راه‌اندازی کند. همچنین بلوکی‌فر در بیش از ۳۰ نمایشگاه در ایران و سه نمایشگاه در خارج از کشور شرکت کرد. نمایش آثار او در دوسلدورف آلمان بسیار موفق بود.
