کشتار سیستماتیک فناوران در غزه
وضعیت غزه از ۷ اکتبر سال گذشته تاکنون دگرگون شده و حالا به دنبال وقوع جنگ، ساختمانهای ویران شده، کمبود آب و غذا و سطح پایین بهداشت، تصویری دلخراش از این بخش خاورمیانه ترسیم کرده است؛ تصویری که قلب دانشجویان و مردم سراسر جهان را به درد آورده و گروههای مستقل حقوق بشری هم نسبت به وضعیت وخیم منطقه هشدار دادهاند، اما این تنها وجه ماجرا نیست و عدهای هم نگران از دست رفتن همه زحمات فعالان حوزه فناوری در غزه هستند.
میترا جلیلی
خبر نگار
یک خلأ بزرگ در غزه
گـــــروه حقــــــوق بشـــــــــــــــــــری
Euro-Med Monitor(ناظر حقوق بشر اروپا-مدیترانه) در تازهترین گزارش خود آورده است که در بحبوحه جنایات گستردهای که در غزه انجام میشود، اسرائیل همچنان به عنوان بخشی از نسلکشی خود، به طور سیستماتیک دانشمندان، فعالان حوزه فناوری، برنامهنویسان و پزشکان برجسته را در نوار غزه هدف قرار میدهد.
(Euro-Med Monitor یک سازمان مستقل و غیرانتفاعی برای حمایت از حقوق بشر است که تلاش میکند جامعه بینالمللی را برای اقدام علیه ناقضان حقوق بشر تحت تأثیر قرار دهد.)
در گزارش این گروه حقوق بشری آمده است که اسرائیل عمداً دانشمندان، پزشکان و دانشگاهیان برجسته غزه را حذف میکند و از دست رفتن آنها تأثیر منفی بسیاری بر جامعه فلسطین در غزه خواهد گذاشت.
در واقع در این جنگ افرادی به عمد از سوی اسرائیل هدف قرار میگیرند که متخصص هستند و نبود آنها یک خلأ بزرگ در غزه محسوب میشود و پر کردن این خلأ در دنیای پس از جنگ غزه، بسیار دشوار خواهد بود.
این گروه حقوق بشری با اشاره به تخریب گسترده اکوسیستم فناوری در غزه و زیرساختهای مربوط به آن، در تازهترین تحلیل خود آوردهاند که ارتش اسرائیل طی حملات مستقیم و ویرانگر خود مقر استارتاپهای متخصص در فناوری اطلاعات و شرکتهای مشارکتی در نوار غزه را هدف قرار داده است.
4 درصد تولید غزه در انحصار فناوری
در گزارش گروه حقوق بشری
Euro-Med Monitor آمده است: پیش از این بخش فناوری در حال توسعه، حدود چهار درصد از تولید ناخالص داخلی غزه را تشکیل میداد و به بقیه نقاط فلسطین و همچنین چندین کشور خارجی خدماتی ارائه میکرد اما حالا با توجه به اینکه کارشناسان فناوری اطلاعات، مهندسان کامپیوتر و دانشمندان در حملات مداوم هدف قرار میگیرند، وضعیت به نقطه بغرنجی رسیده است. از سوی دیگر محققان معتقدند بازسازی زیرساختها ممکن است بیش از 20 سال طول بکشد و این به معنای خروج غزه از چرخه فناوری حداقل به مدت چندین سال است که همین موضوع وضعیت را بسیار نگرانکننده میکند، مگر اینکه پس از آتشبس یا پایان گرفتن جنگ، سرمایهگذاران خارجی برای بهبود وضعیت مردم غزه به این سمت بیایند و فعالان حوزه فناوری که از جنگ در امان بوده و زنده ماندهاند نیز به غزه بازگردند.
خاموشی 65 شرکت فناوری در غزه
بخش فناوری در نوار غزه بشدت آسیب دیده و مقر شرکتهای ارتباطی و سایر زیرساختها ویران شده است. در این میان بسیاری از کارکنان حوزه فناوری و سایر بخشهای فنی کشته شدهاند. چنین اتفاقی، تلاشها را برای ادامه کار و نوآوری در این بخش حیاتی که به عنوان ستون فقرات سایر بخشهای اقتصادی و همچنین تحول دیجیتالی تلقی میشود بشدت مختل کرده است.محققان یادآور شدهاند: پیش از جنگ غزه و حملات نظامی اسرائیل، حدود 65 شرکت فعال در زمینههای مختلف فناوری از جمله نرمافزار، تجهیزات فنی، مشاوره، آموزش فنی، ارتباطات و سایر زمینههای فناوری در نوار غزه فعالیت میکردند و در چنین مشاغلی هزاران جوان و فارغالتحصیل حوزه فناوری مشغول به کار بودند اما حالا همه این فرصتها از بین رفته است.بر اساس برآوردهای اولیه این گروه، مقر شرکتهای برنامهنویسی و فناوری اطلاعات تقریباً به طور کامل تخریب شده است. همچنین 6 انکوباتور تجاری موجود در نوارغزه آسیب دیدهاند و تمامی مراکز فناوری از جمله مراکز وابسته به دانشگاههای نوار غزه بسته شدهاند که همگی مهر تأییدی بر از بین رفتن اکوسیستم فناوری در غزه هستند. چنین تخریبی همچنین منجر به افزایش نرخ بیکاری در غزه در آینده پس از جنگ خواهد شد.
کشتار نخبگان فلسطینی
در این گزارش آمده است که جنایات اسرائیل در هدف قرار دادن و کشتار نخبگان فلسطینی و همچنین تخریب گسترده و عمدی مشاغل و زیرساختها نه تنها سیستم علمی، آموزشی و اقتصادی نوار غزه را تضعیف خواهد کرد، بلکه مانع توسعه جامعه فلسطینی در این منطقه خواهد شد. به نظر میرسد این جنایات بخشی از سیاستهای عمومی اسرائیل با هدف غیرقابل سکونت کردن نوار غزه از طریق تخریب ساختارهای اساسی زندگی و از بین بردن استعدادها باشد که قادر به بهبودی سریع از پیامدهای فاجعهبار جنایات جدی اسرائیل نیست.
کشتار غیرنظامیان، برنامهریزی حملات علیه اهداف غیرنظامی و وارد کردن خسارات مالی گسترده با نادیده گرفتن قوانین بینالمللی بشردوستانه، همگی بر اساس کنوانسیونهای ژنو، جنایات جنگی محسوب میشوند.
یوسف صباح، دانشیار فناوری اطلاعات در دانشگاه آزاد القدس واقع در رامالله و مشاور تحول دیجیتال، معتقد است که بخشهای فنی تنها امید برای پیشرفت در غزه و در کل فلسطین در شرایط کنونی است. به اعتقاد صباح، هدف قرار دادن فناوری، یکی از اولویتهای نیروهای اسرائیلی است. وی یادآورشد: ارتش اسرائیل صدها نفر از افراد متخصص در حوزه فناوری اطلاعات، برنامهنویسی، هوش مصنوعی و مهندسان کامپیوتر را هدف قرار داده است.وی با اشاره به گزارش گروه حقوق بشری
Euro-Med Monitor گفت: نیروهای اسرائیلی 94 استاد دانشگاه و همچنین صدها معلم و هزاران دانشجو را کشتهاند. یوسف صباح معتقد است: در حالی که ساختمانها و مؤسسات تخریب شده درنهایت میتوانند بازسازی شوند، اما بخشهای فنی، فناوری و سایر بخشهای حیاتی در غیاب متخصصان آموزش دیده نمیتوانند فعالیت کنند. وی افزود: بر اساس این گزارش، آنها همچنین تمامی دانشگاههای نوار غزه از جمله دانشگاه الاسراء، دانشگاه اسلامی غزه و شعبههای دانشگاه الازهر را تخریب کردهاند. صباح همچنین یادآورشد: مشاغل حوزه فناوری، فقط به یک کامپیوتر، اینترنت و فردی با هوش و تواناییهای عملی نیاز دارد. هنگامی که این ابزارهای اساسی در دسترس باشند، شخص میتواند به خلق ثروت بپردازد. بنابراین باید در غزه پس از جنگ، به سرعت به فکر تأمین اینترنت و زیرساختهای آیسیتی بود و آموزش این حوزه را در صدر کارها قرار داد تا زودتر زندگی در آنجا جاری شود.