میترا جلیلی
خبرنگار

امنیت داده‌های کاربران در اولویت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از آغاز اجرای آزمایشی این طرح در آینده نزدیک خبر داد و یادآور شد: با اجرای این طرح، هموطنان در صورت تمایل می‌توانند داروهای مندرج در نسخه الکترونیکی خود را از داروخانه‌ها به صورت غیرحضوری و از طریق سکوهای مجاز تهیه کنند.
هرچند وزیر ارتباطات از اجرای آزمایشی عرضه آنلاین دارو در آینده‌ای نزدیک خبر می‌دهد ولی بسیاری از جنبه‌های این طرح برای کاربران مبهم است. هنوز کاربران نمی‌دانند آیا همچون برخی کشورهای دیگر اپلیکیشن‌های تخصصی برای این موضوع در نظر گرفته شده و باید آنها را نصب کنند یا قرار است پلتفرم‌های پراستفاده در کشور این وظیفه را به عهده بگیرند.
برخی نیز نگران چگونگی تأمین امنیت داده‌ها و اطلاعات پزشکی کاربران هستند که البته سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس تلاش کرده تا دغدغه این افراد را برطرف کند. علی خضریان با اشاره به اینکه آیین‌نامه عملیاتی شدن توزیع دارو از طریق سکوها و کسب‌وکارهای اینترنتی ظرف یک تا دو هفته آینده عملیاتی می‌شود، گفت: ما در کمیسیون اصل 90 بر لزوم حفظ امنیت داده‌های کاربران تأکید داریم و در این آیین‌نامه پیش‌بینی‌هایی انجام شده تا سکوها اجازه دسترسی به اطلاعات دارویی و پرونده پزشکی کاربران نداشته باشند. وی افزود: این آیین‌نامه با فعال شدن همه داروخانه‌های حاضر در چرخه توزیع دارو، اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد. مردم می‌توانند به راحتی نزدیک‌ترین داروخانه‌هایی که داروی مورد نیاز آنها را بر مبنای نسخه الکترونیکی پزشک در اختیار دارند شناسایی و دارو را به صورت آنلاین دریافت کنند. گفتنی است که هرگونه فروش اینترنتی مستقیم دارو از سوی پلتفرم‌ها و وبگاه‌ها ممنوع است.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس ادامه داد: تعیین تکلیف وظایف سکوها، داروخانه‌ها، سازمان غذا و دارو و نحوه و شرایط انجام این آیین‌نامه هم در ابتدا به صورت ۶ ماه آزمایشی مشخص شده است تا در صورت نیاز به رفع اشکال، اصلاحات لازم در آیین‌نامه‌های اجرایی صورت بگیرد.
به گفته وی، سکوها در این آیین‌نامه موظف شده‌اند امکان ثبت شکایت و پیگیری برخط کاربران را تحت نظارت سازمان غذا و دارو در خصوص تخلفات داروخانه‌ها فراهم کنند و از سوی دیگر طبق برنامه هفتم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئولیت نظارت بر سکوها را بر عهده خواهد داشت.

طرحی در راستای شعار سال
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز درباره این طرح گفت: سیاست‌های کلی نظام مبنی بر واگذاری امور غیرحاکمیتی به بخش‌های غیردولتی است و این موضوع مورد تأکید رهبر معظم انقلاب و همچنین رئیس‌جمهور است. اجرای این طرح می‌تواند به تحقق شعار امسال با محوریت «جهش تولید با مشارکت مردم» کمک کند.
امین کلاهدوزان تأکید کرد: در توزیع دارو توسط پلتفرم‌های اینترنتی، فروش دارو، نسخه‌پیچی، مشاوره و مواردی که جنبه پزشکی یا مداخله در امور سلامت دارد، از محدوده خدمات‌دهی این سکوها حذف شده است.
وی یادآور شد: کار این سکوهای اینترنتی محدود به تحویل‌گرفتن دارو از داروخانه دارای مجوز و حمل و تحویل آن به متقاضی دارای نسخه معتبر است. طبق پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در آیین‌نامه حمل و عرضه دارو از طریق سکوهای اینترنتی، پلتفرم‌ها فقط می‌توانند در حوزه نسخه الکترونیکی فعالیت کنند و حمل و تحویل دارو از طریق آنها برای نسخه کاغذی ممنوع است. با توجه به این اظهار نظرها و تأکید بر تحویل دارو بر اساس نسخه، دغدغه بخش دیگری از کاربران که نگران خطای احتمالی سکوها و پلتفرم‌های اینترنتی و اشتباه در توزیع دارو هستند، برطرف می‌شود.

افزایش جذب سرمایه توسط سکوهای اینترنتی
مهدی انجیدنی مدیرعامل و بنیانگذار پیام رسان «گپ» با استقبال از اجرای چنین طرحی، آن را موتور محرکه توسعه فضای استارتاپی ایران دانست و یادآور شد: با قانونمند شدن هر صنعتی می‌توان انتظار ورود سرمایه‌گذاران را به این عرصه داشت. در موضوع عرضه تخصصی دارو توسط سکوهای اینترنتی نیز همین اتفاق خواهد افتاد. وی افزود: با قانونمند شدن عرضه دارو، توجه سرمایه‌گذاران به این پلتفرم‌ها جلب می‌شود و مطمئناً شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در این سکوها خواهیم بود.
انجیدنی یادآورشد: موضوع مهم این است که رگولاتور و قانونگذار با ورود به حوزه عرضه آنلاین دارو، قوانین شفافی ارائه دهد. با وجود قوانین شفاف، شاهد رشد سرمایه‌گذاری و رغبت بیشتر سرمایه‌گذاران در حوزه پلتفرم‌ها خواهیم بود. به هرحال استارتاپ‌ها تنها با جذب سرمایه است که می‌توانند رشد کرده و حتی درنهایت به یونیکورن تبدیل شوند.
مدیرعامل پیام رسان «گپ» گفت: از این موضوع اطلاعی ندارم که آیا قرار است همچون برخی کشورهای دیگر پلتفرم‌های ویژه و تخصصی پزشکی و دارو این وظیفه را به عهده بگیرند یا خیر، اما احتمال می‌دهم که این وظیفه به سوپراپلیکیشن‌های موجود در ایران محول شود؛ سوپر اپ‌هایی که امروزه می‌بینیم حمل و نقل، گردشگری، رستوران گردی و تهیه بلیت، خرید آنلاین و حتی خدمات پزشکان را پوشش می‌دهند. انجیدنی ادامه داد: در این سوپر اپ‌ها پیش از این، موارد بهداشتی و ویتامین‌ها و داروهای تقویتی عرضه می‌شد ولی با توجه به حساسیت اقلام دارویی، نیاز به زیرساخت‌های پیچیده‌تری احساس می‌شود.
وی با اشاره به اینکه حوزه اجرایی عرضه آنلاین دارو یک ساختار بسیار تخصصی دارد، یادآور شد: قانونمند شدن این ساختار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. احتمالاً ضمن قانونمند شدن عرضه دارو، چندین ظرفیت یک سوپر اپ کنار همدیگر قرار خواهند گرفت یا حتی برای موفقیت چنین طرحی، چندین پلتفرم با یکدیگر همکاری خواهند داشت. به عنوان مثال در حال حاضر تبلیغ هرگونه دارویی در پلتفرم ویراستی ممنوع است ولی با قانونمند شدن عرضه آنلاین دارو، این پلتفرم یا سایر پلتفرم‌ها می‌توانند به عنوان سکوی معرفی داروی قابل عرضه در سایر پلتفرم‌ها عمل کنند.