کرونا بازگشته یا با آنفلوانزای جدیدی طرفیم؟
ویروس کلافگی
ترانه بنی یعقوب
خبرنگار
صدای سرفه و عطسه به موزیک متن ثابت چند هفته اخیر زندگیشان تبدیل شده. یکی توی اتاقخواب روی تخت افتاده و دردناک سرفه میکند و دیگری روی کاناپه ولو است و از بدندرد گلایه دارد. آن یکی هم کف زمین از سردرد و سینوزیت مینالد. بیماری چند روزی است دست از سرشان برنمیدارد.
«طولانی و کلافهکننده» این توصیف کوتاهی است که هم پزشکان و هم بیماران برای ویروس جدید عنوان میکنند. حتماً شما هم این روزها دوروبرتان کسانی را دیدهاید که خیلی شدید درگیر بیماری هستند و نمیدانند چه نامی بر آن بگذارند. یکی میگوید حتماً کروناست چون ویروس دیگری نداریم، دیگری میگوید آنفلوانزاست و برخی هم همچنان مثل سابق اصرار دارند نام آن را سرماخوردگی یا زکام بگذارند اما واقعاً نام این بیماری که این روزها خیلیها با آن درگیرند، چیست؟ شاید اصلاً نامش اهمیتی نداشته باشد.
درمانگاه شلوغ و پرسر و صداست، از این گوشه تا آن گوشه بیماران در انتظار نشستهاند تا هرچه زودتر نوبتشان برسد. به صورتها که نگاه میکنی خسته و کلافهاند. یکی از بیماران ماسکش را برمیدارد و چند سرفه و چند عطسه پشت هم میزند. خانم منشی مؤدبانه تذکر میدهد که ماسک را روی صورتش بگذارد. بغل دستی من زیر لب غر میزند: «ماسک زده بعد تا میخواهد عطسه کند، برش میدارد. همین کارها را میکنند که گوش تا گوش اینجا آدم نشسته . با این همه هشدار هم نمیدهند که باز ویروس آمده تا آدم رعایت کند، توی در و همسایه و فامیلمان هرکه را میبینی مریض است و نا ندارد از جایش بلند شود.»
همه تختهای درمانگاه پر از بیمارانی است که سرم وصل کردهاند. مرد با بیحالی حرف میزند: «خانم باورت بشود یا نه این بار ششم است که سرم میزنم دقیقاً یک ماه است درگیر بیماریام. چند روز خوب میشوم دوباره انگار از کوه سقوط کرده باشم بدحال میشوم. این روزها گرفتاری شخصی هم دارم و مجبورم به زور آمپول و سرم هم شده خودم را سرپا کنم. اما دو سه روزی خوبم باز بد میشوم. کاش موقع شیوع این بیماریها بیشتر به آدم توضیح بدهند و دکتر هم که میآیی دو دقیقه بیشتر برایت وقت نمیگذارد.»
مریم و خانوادهاش اما اعتقادی به دکتر رفتن و سرمتراپی و این حرفها ندارند: «متأسفانه آدمها چون دوست دارند زود خوب شوند با زور آمپول و سرم میخواهند خودشان را سرپا کنند. درمان بیماریهای ویروسی استراحت زیاد و نوشیدن مایعات است. لازم نیست آدم برای هر بیماری دکتر برود، قبول دارم دوره این بیماری طولانی و حوصله سربر است اما کمی صبوری نیاز دارد تا سیستم ایمنی بدن با آن مبارزه کند و دوباره آدم سرپا و سرحال شود. نباید روز اول بیماری بدو بدو دکتر رفت.» برای همین هم درست یک هفته است که مریم، دو دختر و یک پسرش تحت خوددرمانی هستند و بهترهم شدهاند اگر بپرسید خوددرمانیشان چیست؟ همان روشهای سنتی درمان مثل نوشیدن مایعات زیاد، دمنوش آویشن، خوردن شلغم و لبو و البته سوپ فراوان و آبمیوه.
یک درمانگاه دیگر هم شرایط مشابه قبلی را دارد؛ همه صندلیها پر است و بیماران بیقرار منتظر رسیدن نوبتشان هستند. صدای سرفه ممتد به گوش میرسد.
مرد مسنی که سینهاش را گرفته از درد ریه مینالد: «دکتر رفتم و برایم سیتی ریه نوشت و گفت ریهات درگیر شده. برای بار چندم است که میآیم و میروم گفتند مراقب نباشی ممکن است کارت به بیمارستان هم برسد اگر کرونا دوباره آمده بگویند که ما ماسک بزنیم. وقتی یک بیماری اینقدر همهگیر است که بخش زیادی را درگیر کرده چرا دربارهاش اطلاعرسانی نمیشود.» مرد دور تا دورش را نشان میدهد صندلیهایی که پر از بیمار در حال انتظار و کلافه است.
زن جوان دیگری که با بچه دوساله اش آمده سرفهکنان میگوید: «یکی از همکارانم آنفلوانزا داشت، درست بعد از دو روز به کار برگشت اعتراض هم میکردیم میگفت به مرخصیهایش نیاز دارد. خلاصه که نصف محل کارمان را همین خانم مریض کرد. حالا من و بچه دوسالهام هم درگیر شدهایم وهنگامی که بچه بیمار میشود واقعاً سخت است. دخترم از دیروز فقط بالا میآورد. خودم هم که میبینی برای بار دوم است دکتر میآیم.»
دکتر روزبه بیاتی، متخصص بیماریهای عفونی هم در گفتوگو با «ایران» میگوید: «ویروس شایع جدید بشدت طولانی و کلافهکننده است و طبق آزمایشهای پیسیآر بیشتر هم آنفلوانزاست اما آنفلوانزایی که مقداری تغییر شکل پیدا کرده. این آنفلوانزا علائم طولانی و کلافهکنندهای برای بیمار دارد و با سرفه و عطسه زیاد و ترشحات همراه است بعد هم تبدیل به سینوزیت میشود که در این مرحله حاد، نیاز به آنتیبیوتیک دارد. اینکه در این بیماری مدام بیمار حالش بد و خوب میشود و احساس میکند ویروس جدیدی گرفته اینطور نیست و همان بیماری است که در دورهای بهتر و بدتر میشود. در دوره حاد، تب و بدندرد وجود دارد و فروکش بیماری با کاهش این علائم همراه است و شخص رو به بهترشدن میرود اما باز فاز بعدی میآید و ویروس فعال میشود اما از ابتدا همان ویروس است. فاصله بین فاز اولیه و حاد، علائم بیمار را آزار میدهد معمولاً این ویروس سینوسها، گوش و پرده گوش و ریه را درگیر میکند.»
دکتر بیاتی تأکید میکند: «اما در میان شیوع این ویروس خیلی بهندرت و کم ویروس کرونا دیده شده و جواب پیسیآرها هم منفی است مگر اینکه گونه جدیدی از کووید باشد که تست پیسیآر، آن را نشان ندهد. اما موارد ابتلا به کرونا واقعاً در این دوره اپیدمی، اندک است و معمولاً در بیماران با نقص سیستم ایمنی، بیماران مبتلا به سرطان یا آنهایی که شیمیدرمانی میکنند گاهی دیده شده اما در افراد عادی، کمتر این مورد را دیدهایم مثلاً بین بیماران خودم من فقط یک بیمار با جواب مثبت کووید داشتم که ریه هم درگیر شده بود اما خوشبختانه همین ویروس هم کشنده نیست و قابل درمان است.»
این پزشک مهمترین مراقبت را در این دوره اپیدمی بیماری مراقبتهای تنفسی میداند اینکه افراد ماسک بزنند، در جمعهای خیلی شلوغ حضور پیدا نکنند و حتماً در صورت بروز بیماری ایزوله 5 تا 7 روز را رعایت کنند تا دوره انتقال بیماری بگذرد. شستن دستها و مراقبتهای بهداشتی هم که کاملاً لازم است.»
این روزها ممکن است در خانه شما هم صدای سرفه و عطسه تبدیل به یک موسیقی یکنواخت و دلخراش شده باشد و حسابی هم از دست بیماری کلافه و خسته شده باشید اما فقط با مراقبت بیشتر و رعایت پروتکلهای بهداشتی میتوان این دوره را هم پشت سر گذاشت.