شاخص‌های اشتغال در بهترین وضعیت 44 سال اخیر است
کاهش بیکاری و افزایش نرخ مشارکت در 1402
جمعیت فعال زنان کشور از چهار میلیون و ۱۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۱ به چهار میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۲ رسیده یعنی ۵۰۰ هزار نفر امید به یافتن شغل دارند.
ثبت رکورد کمترین نرخ بیکاری مستمر فصلی در پاییز امسال و پایین‌ترین نرخ بیکاری در فصول مشابه پس از انقلاب، دو گزاره مهم دستاورد دولت سیزدهم در این فصل از سال 1402 بوده است. نشان به آن نشان که به‌طور متوسط نرخ بیکاری در دولت سیزدهم تا پایان پاییز امسال ۸.۷۶ درصد برآورد شده است. وقتی گزاره‌های ارائه شده مهمتر می‌شود که افت نرخ بیکاری همزمان با رشد نرخ مشارکت اقتصادی در دولت سیزدهم همراه بوده است. به عبارتی، هنگامی می‌توان رونق بازار کار را تأیید کرد که نرخ بیکاری کاهشی و نرخ مشارکت اقتصادی افزایشی باشد. اگر کاهش نرخ بیکاری متأثر از کاهش مشارکت اقتصادی باشد نمی‌توان آن را خیلی قابل توجه دانست. نکته قابل تأمل اینکه، دولت سیزدهم وقتی در تابستان سال 1400 آغاز به کار کرد نرخ بیکاری 11.39 درصد بود که در حال حاضر این میزان به‌طور متوسط در کانال 8 درصد قرار گرفته است. اینها نشان می‌دهد که بازار کار در دولت سیزدهم رونق گرفته است. از طرفی، دولت سیزدهم زمانی بازار کار را تحویل گرفت که به‌دلیل شیوع کرونا شاهد خروج نیروی کار زیادی بودیم و رونق دادن به بازاری که نیروی کار از آن خارج شده، خیلی سخت‌تر از رونق دادن به بازار کاری است که عوامل طبیعی روی آن اثر ندارد.
بهبودی وضعیت بازار کار
در این‌باره، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه کاهش نرخ بیکاری همزمان با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی در دولت سیزدهم نشان از رونق بازار کار دارد، می‌گوید: آمار و تحلیل‌ها نشان می‌دهد وضعیت بازار کار رو به بهبود است، اما برخی رسانه‌ها تلاش دارند خبر شیرین کاهش نرخ بیکاری را به کام مردم تلخ کنند. محمود کریمی بیرانوند در تشریح جزئیات گزارش مرکز آمار ایران از کاهش نرخ بیکاری در پاییز ۱۴۰۲، به ایرنا می‌گوید: مرکز آمار چهار بار در سال نتایج مربوط به طرح آمارگیری نیروی کار را ارائه می‌دهد و ما نیز باید هر فصل را با زمان مشابه در سال قبل از آن مقایسه کنیم. آخرین گزارش مرکز آمار مربوط به بازه زمانی یک سال منتهی به پاییز ۱۴۰۲ است.
طبق گفته کریمی بیرانوند، گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ بیکاری کل کشور در پاییز امسال به ۷.۶ رسیده که کمترین نرخ بیکاری در پاییزهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است. علاوه بر این نرخ مشارکت اقتصادی نیز ۰.۵ درصد افزایش داشته است.
به گفته کریمی بیرانوند، زمانی می‌توان رونق بازار کار را تأیید کرد که نرخ بیکاری کاهشی و نرخ مشارکت اقتصادی افزایشی باشد. اگر کاهش نرخ بیکاری متأثر از کاهش مشارکت اقتصادی باشد نمی‌توان آن را خیلی قابل توجه دانست. کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ مشارکت اقتصادی اتفاقی است که در سه فصل سال ۱۴۰۲ رخ داده و کاهش نرخ بیکاری در سه فصل سال‌جاری همراستا با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بوده است. این کاهش نرخ بیکاری نشان از رونق بازار کار دارد و به‌هیچ شکل نمی‌توان گفت این کاهش نرخ بیکاری متأثر از خروج نیروی کار است.
معدل نرخ بیکاری دولت سیزدهم، ۸.۷۶ درصد است
کریمی بیرانوند توضیح می‌دهد: البته کاهشی بودن نرخ بیکاری نشانه این نیست که بازار کار به حالت مطلوب و پایدار رسیده، اما روند کاهش نرخ بیکاری، مثبت است و نمی‌توان به هیچ شکلی این واقعیت و دستاورد دولت سیزدهم را زیرسؤال ببریم. معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه متوسط نرخ بیکاری در دولت‌های نهم و دهم ۱۱.۳۵ درصد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۱۰.۷۱ درصد بوده است، می‌گوید: فاصله کاهش نرخ بیکاری میان دولت‌های نهم و دهم ۳ درصد و دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۲ درصد بود.
وی با اشاره به اینکه معدل نرخ بیکاری از ابتدای تشکیل دولت سیزدهم تا پایان پاییز امسال، ۸.۷۶ درصد است، می‌گوید: میانگین نرخ بیکاری کشور که از ۸۴ آغاز شده و قبل شروع دولت سیزدهم ۱۱.۳۹ درصد بود که اکنون در کانال 8درصد قرار دارد. اینها نشان می‌دهد که بازار کار در دولت سیزدهم رونق گرفته است.
طبق گفته کریمی بیرانوند، دولت سیزدهم زمانی بازار کار را تحویل گرفت که به‌دلیل شیوع کرونا شاهد خروج نیروی کار زیادی بودیم و رونق دادن به بازاری که نیروی کار از آن خارج شده، خیلی سخت‌تر از رونق دادن به بازار کاری است که عوامل طبیعی روی آن اثر ندارد.
بهبود وضعیت بازار کار زنان
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره وضعیت اشتغال و بیکاری زنان در پاییز امسال می‌گوید: در آغاز به کار دولت سیزدهم جمعیت فعال ۱۵ ساله و بیشتر زنان کشور، ۳۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بود که در پاییز ۱۴۰۲ به ۳۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است. افزایش جمعیت فعال نشان از امید به یافتن شغل دارد و یکی از شاخص‌های مهم برای ایجاد رونق بازار کار است. این مقام مسئول در حوزه کار می‌گوید: جمعیت فعال زنان کشور از چهار میلیون و ۱۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۱ به چهار میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در پاییز ۱۴۰۲ رسیده یعنی ۵۰۰ هزار نفر امید به یافتن شغل دارند. همچنین جمعیت شاغل زنان از سه میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در پاییز سال گذشته در پاییز امسال به چهار میلیون نفر رسیده که شاهد افزایش ۶۰۰ نفری زنان در بازار کار هستیم. علاوه بر این، جمعیت بیکار حوزه زنان در ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل ۳۷۰ هزار نفر کاهش داشته است.
بی‌انصافی رسانه‌ها در انعکاس خبر کاهش نرخ بیکاری
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به زوایای دیگر از بازار کار در فصل پاییز امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته و همچنین فصول مشابه دیگر می‌پردازد و در این‌باره می‌گوید: بر اساس آمار در پاییز امسال نرخ جمعیت فعال، جمعیت در سن کار و جمعیت شاغل افزایشی و تمام متغیرهای مربوط به مردان و زنان مثبت بوده است. آیا در این حالت می‌توانیم بگوییم در بازار کار تغییرات مثبت رخ نداده است؟ آیا ثبت رکورد کمترین نرخ بیکاری مستمر فصلی و کمترین نرخ بیکاری سال‌های پس از انقلاب بیانگر نکات مثبت نیست؟ البته رسانه‌هایی که جانب انصاف را رعایت نمی‌کنند، این مسأله را به گونه دیگری نشان می‌دهند. معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون توضیح می‌دهد: از مجموع تحلیل‌هایی که پس از اعلام نرخ بیکاری پاییز ۱۴۰۲ در برخی رسانه‌ها منتشر شده، حیرت کرده‌ام. هیچ گزاره آماری، تحلیلی و کارشناسی وجود ندارد که بیانگر این باشد که وضعیت بازار کار به نسبت زمانی که دولت بازار کار را تحویل گرفته، وضعیت بدتری دارد. برخی از رسانه‌ها بی‌انصافانه خبر کاهش نرخ بیکاری را به کام مردم تلخ کردند.
رونق بازار کار در دولت سیزدهم
وی یادآور می‌شود: ممکن است بگویند تا پایان دولت سیزدهم را باید ببینیم که در آمار چه اتفاقی رخ می‌دهد، باز هم باید بگویم ما عجله‌ای نداریم اما آنها در منفی نشان دادن اتفاقاتی که رخ داده عجله دارند و ما که عجله‌ای نسبت به مقایسه نداریم، زیرا برای مقایسه حتی می‌توانند دو سال اول دولت‌ها را مقایسه کنند یا ۸ فصل را برای مقایسه در نظر بگیرند. نکته اینجاست که با هر مدلی مقایسه و برسی کنید بازار کار در دولت مردمی سیزدهم رونق بسیار خوبی داشته است.
برش
بازار کار به سمت رونق در حال حرکت است
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با بیان اینکه خالص اشتغال ایجادی در کل سال ۱۴۰۱ نیز مثبت بوده است، خاطرنشان کرد: فصل بهار ۱۴۰۲ تعداد ۷۲۸ هزار نفر خالص اشتغال ایجادی داشتیم که در تابستان به ۹۰۷ هزار نفر رسید. آخرین آمار مربوط به فصل پاییز، حکایت از ۷۰۶ هزار اشتغال ایجادی دارد.
محمود کریمی بیرانوند، با طرح این سؤال که خالص اشتغال ایجادی مثبت، افزایش مشارکت اقتصادی، کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان و کاهش نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۳۵ ساله چه چیزی را تأکید می‌کند؟ می‌گوید: تمام اینها نشان می‌دهد که بازار کار به سمت رونق در حال حرکت است.