حسین فاطمی
خبرنگار

پس از هفته‌ها کش و قوس سیاسی، دیپلماتیک و رسانه‌‌ای و رد هر گونه پیشنهادی برای آتش بس از سوی اشغالگران، نهایتاً با تلاش‌های طرف قطری و مصری، بامداد دیروز چهارشنبه صهیونیست‌ها توافق خود را با وقفه چهار روزه تجاوزات به نوار غزه اعلام کردند.
به گزارش رویترز، دولت رژیم صهیونیستی پس از دو جلسه شورای جنگ و دولت توسعه یافته، رسماً تصویب وقفه بشردوستانه در نوار غزه را اعلام کرد. این توافق سه‌شنبه شب بعد از شش ساعت بحث و بررسی در کابینه جنگ، به دست آمد و در نهایت تل آویو با متن توافقنامه مبنی بر آزادی ۵۰ اسیر اسرائیلی نزد حماس در ازای آزادی 150 اسیر زن و کودک فلسطینی موافقت کرد. کابینه رژیم صهیونیستی ضمن اعلام موافقت با معامله تبادل اسرا با جنبش حماس، صبح دیروز چهارشنبه با صدور بیانیه‌ای بر پایبندی خود نسبت به بازگشت همه اسرای صهیونیستی تأکید کرد. در این بیانیه آمده است، کابینه به بازگشت همه افراد ربوده شده متعهد است.
به گزارش ایسنا به نقل از روسیا الیوم، همزمان بامداد چهارشنبه حماس نیز در بیانیه‌ای از آتش بس چهار روزه در غزه خبر داد و تأکید کرد که بعد از مذاکرات سخت ‌و پیچیده که روزهای زیادی زمان برد، به یاری خداوند و تلاش‌های گسترده قطری و مصری به توافق آتش بس انسانی (آتش بس موقت) به مدت چهار روز دست یافتیم.
 
جزئیات توافق وقفه بشردوستانه
طبق جزئیات منتشر شده از توافق تبادل اسرا، قرار است رژیم صهیونیستی در ازای آزادی 50 زن و کودک اسیر در نوار غزه، ۱۵۰ زن و کودک فلسطینی اسیر نزد خود را آزاد کند. رسانه‌های صهیونیستی اعلام کردند که این تبادل اسرا طی چهار مرحله و در طول چهار روز آتش‌بس موقت که از صبح امروز (پنجشنبه) رأس ساعت 5 صبح اجرایی می‌شود، صورت خواهد گرفت. هر روز ۱۰ صهیونیست اسیر که رژیم صهیونیستی اسامی آنها را یک روز قبل دریافت خواهد کرد، آزاد می‌شوند و ارتش رژیم صهیونیستی آنها را تحویل گرفته و به چهار بیمارستانی که تعیین شده‌اند، منتقل می‌کند. رژیم صهیونیستی هم در مقابل هر روز حدود ۳۰ زن و کودک فلسطینی اسیر را آزاد می‌کند. این توافق همچنین شامل ورود ۲۰۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه ظرف چند روز آتش‌بس از جمله کامیون‌های حامل سوخت و گاز برای بیمارستان‌هاست. به‌جز این موارد، طبق بیانیه دوم حماس که دیروز چهارشنبه منتشر شد و در بخش دیگری از این توافق شش بندی، تبادل آتش میان دو طرف و انجام عملیات‌های نظامی ارتش رژیم اشغالگر در سراسر نوار غزه متوقف خواهد شد. همچنین ورود کاروان‌های حامل کمک‌های بشردوستانه، امدادرسانی، تجهیزات پزشکی و سوخت به سرتاسر مناطق نوار غزه افزایش می‌یابد و تردد اشخاص و هدف قرار ندادن آنها بویژه در خیابان «صلاح‌الدین» تضمین خواهد شد. حماس همچنین تأکید کرد که به موجب این توافق، پرواز در جنوب به مدت چهار روز و در شمال به مدت شش ساعت متوقف خواهد شد.
البته کابینه رژیم صهیونیستی هم تأیید و اعلام کرد، با آزادی هر ۱۰ اسیر بیشتر، یک روز به مدت زمان آتش‌بس افزوده خواهد شد. رویترز نیز در گزارش خود عنوان داشت که توقف جنگ برای چهار روز ادامه خواهد داشت و در این مدت ۵۰ اسیر صهیونیست که زن ‌و کودک هستند، آزاد خواهند شد. در این گزارش همچنین آمده است که تمامی وزرای صهیونیست به‌جز سه وزیر از حزب صهیونیست دینی از جمله ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی، این توافق را تأیید کردند. روزنامه «یدیعوت آحارونوت» نوشت، در این جلسه همه وزیران به‌جز سه وزیر از حزب راستگرای دینی «قدرت یهود» به این تصمیم رأی مثبت دادند. این روزنامه نوشت، بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی و رهبر حزب راستگرای «صهیونیسم مذهبی» و دو وزیر دیگر از حزبش، پس از برقراری ارتباط با رهبران نظامی و امنیتی، علی‌رغم مخالفت قبلی، از این تصمیم حمایت کردند.
بر اساس آنچه وبگاه روزنامه یدیعوت آحارونوت اعلام کرده است، کابینه رژیم صهیونیستی موافقت کرد ۳۰۰ زندانی امنیتی در بند زندان‌های اسرائیل را آزاد کند و آنها آزاد نخواهند شد، مگر اینکه ۱۰۰ اسیر اسرائیلی به اسرائیل بازگردانده شوند. رژیم صهیونیستی اسامی آنها را به حماس تحویل خواهد داد. طبق نوشته آحارونوت، همچنین توافق شد که مادران و کودکان به اسارت درآمده از هم جدا نشوند. مقامات رژیم صهیونیستی صبح دیروز(چهارشنبه) لیست اسامی ۳۰۰ اسیر فلسطینی را منتشر کردند که قرار است بعد از آزادی اسرای صهیونیست توسط حماس آزاد شوند.
روزنامه یدیعوت آحارونوت نوشت، رژیم صهیونیستی لیستی شامل ۹۸ اسیر را تحویل داد، اما توافق کنونی درباره آزادی ۵۰ نفر از آنها در ازای ۱۵۰ اسیر فلسطینی است. به گزارش این روزنامه، تمام فلسطینی‌هایی که قرار است براساس این معامله آزاد شوند در عملیات‌های شهادت طلبانه دست نداشته‌اند. کودکانی که قرار است آزاد شوند ۱۸ سال یا کمتر سن دارند. زنان از ۱۴ سال تا ۵۹ سال هستند. ۷۴ نفر از آنها از ساکنان قدس شرقی هستند. بیشتر این اسرا از کرانه باختری، برخی از قدس و برخی از غزه هستند که طی ماه‌های اخیر بازداشت شده‌اند. برخی از این افراد عضو حماس، جهاد اسلامی، فتح یا سازمان‌های دیگر هستند. برخی نیز عضو هیچ گروه و سازمانی نیستند. یکی از بزرگ‌ترین اسرایی که آزاد خواهد شد، حنان البرغوثی ۵۹ ساله است.
علی‌رغم آنچه گفته شد و در پی دستیابی به توافقی برای آتش‌بس چهار روزه و تبادل اسرا میان جنبش حماس و رژیم صهیونیستی، جنبش جهاد اسلامی برای آزادی اسرای صهیونیست در بند این جنبش شرط گذاشت. به گزارش ایسنا، جنبش جهاد اسلامی فلسطین در بیانیه‌ای در این باره اعلام کرد، تا زمانی که تمامی اسرای فلسطینی از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد نشوند، اسرای غیرنظامی این رژیم که نزد این جنبش هستند، رنگ آزادی نخواهند دید. به گزارش شبکه الجزیره، جهاد اسلامی در این بیانیه آورده است: توافق آتش‌بس موقت میان اسرائیل و حماس پس از تلاش‌های طاقت فرسا و مذاکرات از طریق میانجیگران و تعلل و لجاجت از سوی رژیم اشغالگر صورت گرفت.
ادامه تجاوز و کشتار پس از چهار روز
هر چند طیفی از رسانه‌ها اعلام کردند، رژیم صهیونیستی به میانجی قطری اعلام کرده که در صورت آزادی اسیران صهیونیستی بیشتر آماده است مدت زمان آتش‌بس را تمدید کند، اما یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی ساعاتی پس از اعلام موافقت با وقفه بشردوستانه چهار روزه، در نشست خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و بنی گانتس، عضو کابینه جنگ این رژیم گفت که پس از پایان تبادل اسرا، جنگ در نوار غزه ادامه خواهد داشت و این جنگ نخستین گام برای بازگرداندن همه اسرای صهیونیستی نزد حماس است. وی ادعا کرد: «این عملیات نظامی رژیم صهیونیستی بود که باعث شد درباره اسرا توافق شود. اعمال فشار نظامی برای دستیابی به همه اهداف رژیم ضروری است. بازگرداندن اسرا مأموریتی است که انجام خواهد شد.» این در حالی است که بنا بر آنچه روزنامه هاآرتص، چاپ سرزمین‌های اشغالی نوشته است، تشدید فشارهای بین‌المللی و همچنین داخلی بود که باعث شد، کابینه افراطی نتانیاهو با وقفه بشردوستانه موافقت کند.
در این نشست خبری، بنی گانتس هم گفت: «معامله تبادل اسرا سخت است، اما تصمیم، تصمیم درستی است و پایه‌ای برای تداوم این کار خواهد بود.»
نتانیاهو هم سخنان وزیر جنگ خود را تکرار کرد و گفت: «پس از پایان آتش‌بس موقت جنگ متوقف نخواهد شد و رژیم صهیونیستی تا زمان «نابودی» حماس و بازگشت همه اسرا به جنگ ادامه می‌دهد.» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به وزرای کابینه خود تأکید کرد که حتی بعد از وقفه بشردوستانه نیز نبرد ادامه خواهد داشت. وی گفت: «صلیب سرخ به دیدار اسیرانی خواهد رفت که آزاد نمی‌شوند و دارو در اختیار آنها قرار خواهد داد.»
با این حال وزارت امور خارجه قطر امکان تمدید وقفه بشردوستانه را تأیید کرد. براساس گزارش الجزیره، وزارت خارجه قطر گفت: «این وقفه اجازه ورود تعداد بیشتری از کمک‌های بشردوستانه، از جمله سوخت برای نیازهای انسانی و بشردوستانه را می‌دهد. دولت قطر بر ادامه تلاش‌های دیپلماتیک خود برای کاهش تشدید تنش، توقف خونریزی و حفاظت از غیرنظامیان تأکید می‌کند.» البته حماس نیز با تأکید بر اینکه مفاد این توافق مطابق با چشم‌انداز مقاومت و عوامل تعیین‌کننده آن تنظیم شده، افزود:«دستانش برای دفاع از مردم و شکست متجاوزان روی ماشه خواهد ماند.» همزمان منبعی در حزب‌الله لبنان نیز به شبکه خبری الجزیره اعلام کرد که ما به هرگونه حمله رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان یا غزه طی دوره آتش‌بس پاسخ خواهیم داد. اگر نیروهای اشغالگر اسرائیل به وقفه بشردوستانه پایبند باشند حزب‌الله نیز به آن پایبند خواهد بود. این منبع اعلام کرد: «جنوب لبنان جبهه کمکی نوار غزه است. توقف جنگ در آنجا بر جبهه لبنان نیز تأثیر می‌گذارد. ما در مذاکرات درباره توافق آتش‌بس یا تبادل اسرا میان حماس و رژیم اشغالگر شرکت نکرده‌ایم.»
از سوی دیگر، یک مقام ارشد امریکایی روز چهارشنبه گفت که واشنگتن انتظار دارد حماس بیش از ۵۰ زندانی از جمله سه زن امریکایی را آزاد کند و به آتش‌بس در جنگ در مرز اراضی اشغالی و لبنان امیدوار است. وی ضمن اشاره به برخی جزئیات وقفه چهار روزه عنوان داشت: «در صورتی که پیشرفتی در سطح مرحله دوم توافق حاصل شود، احتمال تمدید این آتش‌بس وجود دارد. دولت امریکا به تلاش‌های خود در مراحل آتی توافق تا زمانی که تمامی گروگان‌ها آزاد شوند، ادامه خواهد داد.»
او همچنین تأکید کرد: «امریکا امیدوار است آتش‌بس در غزه موجب توقف کامل درگیری‌ها در مرزهای لبنان و اسرائیل شود که هر روز شاهد درگیری‌های مسلحانه‌ای میان ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان است.» منبع یادشده مدعی شد که جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به صورت مستقیم و شخصاً در تنظیم توافق آزادسازی ده‌ها گروگان بازداشت شده توسط حماس مشارکت کرد. طبق اظهارات این منبع، بایدن درباره مسأله گروگان‌ها ۱۴ بار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفت‌و‌گو کرد؛ از جمله در سفرش به تل‌آویو و سه بار نیز با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر و دوبار با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر تماس گرفت.
 
استقبال جهانی گسترده از وقفه بشردوستانه در غزه
بدیهی بود که وقفه بشردوستانه در غزه با واکنش‌های بین‌المللی وسیعی همراه باشد تا جایی که کماکان این واکنش‌ها و استقبال از وقفه بشردوستانه از سوی کشورها و مجامع جهانی ادامه دارد. در یکی از این واکنش‌ها جو بایدن ضمن استقبال از توافقی برای آزادی اسرای صهیونیستی گفت که این توافق باید اسرای امریکایی‌ در غزه را نیز به کشور بازگرداند و تا زمانی که تمامی آنها آزاد نشده‌اند، تلاش‌هایشان را متوقف نخواهند کرد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا نیز گفت، این توافق آتش‌بس انسانی چهار روزه یک پیشرفت قابل توجه است. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «توافق امروز نتیجه دیپلماسی خستگی‌ناپذیر و تلاش بی‌وقفه در سراسر دولت ایالات متحده امریکاست. در حالی که این توافق پیشرفت قابل‌توجهی را نشان می‌دهد، اما ما تا زمانی که حماس این اقداماتش را ادامه دهد، آرام نخواهیم گرفت.»

عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر در سخنانی اظهار کرد: «از موفقیت میانجیگری مصر، قطر و امریکا در دستیابی به توافق برای اجرای آتش‌بس بشردوستانه در غزه استقبال می‌کنیم. ما همچنین به تلاش‌های خود برای دستیابی به راه‌حل‌های نهایی و پایدار که عدالت و حقوق مشروع ملت فلسطین را تضمین می‌کند، ادامه می‌دهیم.» وزارت خارجه عمان نیز در این باره اعلام کرد: «عمان از دستیابی به توافق آتش‌بس بشردوستانه در غزه، تبادل تعدادی از اسرای غیرنظامی و اجازه ورود میزان بیشتری از کمک‌ها استقبال می‌کند.» انگلیس نیز از توافقنامه آتش‌بس اعلام شده میان رژیم صهیونیستی و حماس استقبال کرد. دیوید کامرون، وزیر امور خارجه انگلیس در این باره گفت: «این توافق گامی اساسی در جهت آرامش خانواده‌های گروگان‌ها (اسرای صهیونیست) و رسیدگی به بحران انسانی در غزه است.» ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو از توافقنامه توقف چهارروزه بشردوستانه در نوار غزه استقبال کرد و به خبرنگاران گفت: «من از توافق بین حماس و اسرائیل که باید منجر به آزادی گروگان‌ها و توقف خصومت‌ها و امکان ارسال کمک‌های بشردوستانه شود، استقبال می‌کنم.»
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز در صفحه خود در پلتفرم ایکس گفت: «از اعلام توافق برای آزادی گروگان‌ها و وقفه بشردوستانه بین اسرائیل و حماس استقبال می‌کنم.» رئیس جمهور فرانسه با اشاره به اینکه وقفه بشردوستانه اعلام شده باید اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه و امداد‌رسانی به ساکنان نوار غزه را بدهد، افزود: «ما به طور خستگی ناپذیر برای اطمینان از آزادی همه گروگان‌ها تلاش می‌کنیم.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز گفت: «موضع مسکو نسبت به توافق منعقد شده بین اسرائیل و حماس در مورد توقف بشردوستانه و بازگرداندن گروگان‌ها مثبت است. این اولین خبر خوب از نوار غزه پس از مدت‌هاست. می‌دانید که روسیه و در واقع اکثر کشورهای جهان، همه عملاً خواستار آتش‌بس و توقف‌های بشردوستانه هستند، زیرا تنها بر اساس چنین مکث‌هایی می‌توان خطوط مشخصی از تلاش‌های آینده برای حل پایدار این مشکل ایجاد کرد.» اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در سخنانی از توافق آتش‌بس بشردوستانه در غزه و آزادی اسرا استقبال کرد و خواستار «استفاده از این وقفه» برای تشدید ارسال کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه شد. وی گفت: «من از همه کسانی که در هفته‌های اخیر از طریق ابزارهای دیپلماتیک به شکل خستگی ناپذیر کار کرده‌اند بسیار سپاسگزارم. کمیسیون اروپا هر آنچه در توان دارد را انجام می‌دهد تا از این آتش‌بس برای ارسال کمک‌های بشردوستانه استفاده شود.» احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب نیز ضمن استقبال از توافق حاصل شده، ابراز امیدواری کرد که آتش‌بس اعلام شده منجر به آتش‌بس همه جانبه و فراگیر در نوار غزه و پایان دادن به تجاوزات وحشیانه اسرائیل علیه مردم غیرنظامی آن شود.
آن طور که ایسنا گزارش داده، توافق آتش‌بس موقت میان حماس و رژیم صهیونیستی همچنین استقبال تشکیلات خودگردان فلسطین را به همراه داشته است. حسین الشیخ، دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) در پیامی در ایکس (توییتر سابق) نوشت: «محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان از توافق آتش‌بس بشردوستانه استقبال کرده و از تلاش قطر و مصر در راستای دستیابی به این توافق قدردانی می‌کند.» وزارت خارجه و امور مهاجرین لبنان نیز از تلاش‌های خستگی ناپذیر قطر، ایالات متحده و همه کشورهایی که از آنها حمایت کردند برای دستیابی به توافق آتش بس بشردوستانه در نوار غزه و تبادل زندانیان استقبال کرد.  سفیان القضاه، سخنگوی وزارت خارجه اردن نیز در سخنانی از تلاش‌هایی که منجر به توافق آتش‌بس بشردوستانه در نوار غزه شد، استقبال و تأکید کرد: «این گام باید منجر به توقف کامل جنگ در نوار غزه شود. این توافق همچنین باید توقف تنش، توقف هدف قرار دادن غیرنظامیان فلسطینی و کوچاندن اجباری آنها را به همراه داشته باشد.»