دکتر محمد علی صنوبری
مدیر مرکز مطالعات راهبردی نگاه نو

 
در 25 مارس 2015، نیروهای ائتلاف عربی جنگ وحشیانه‌ای را علیه یمن آغاز کردند که این جنگ حدود 8 سال متوالی ادامه یافت و به گفته سازمان ملل بیش از 377 هزار نفر در اثر این جنگ کشته شدند. آمارهای اقتصادی همچنین حاکی از آن است که اقتصاد یمن حدود 200 میلیارد دلار آسیب دیده است، همه اینها بدون اشاره به بحران‌های جابه‌جایی داخلی، شیوع بیماری‌ها و تخریب کامل زیرساخت‌هاست. اما این موارد مانع آن نشد که این کشور اصیل عربی در کنار مردم فلسطین نایستد و مردم یمن و رهبری شجاع آنها در برابر بی‌عدالتی، ویرانی و نسل کشی رژیم صهیونیستی بیشترین کنش و اقدامات عینی را در دفاع از ملت مظلوم فلسطین انجام داده است. سه هفته پیش دولت یمن از طریق سخنگوی نظامی نیروهای مسلح، ورود رسمی و علنی به جنگ با دشمن صهیونیستی را اعلام کرد. از منظر نظامی و ژئوپلیتیکی، مداخله رسمی یمن در جنگ، نقطه عطفی بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا این مداخله نشان دهنده ناتوانی یا عدم تمایل کشورهای عربی برای کمک واقعی به مردم فلسطین است. در زمانی که کشورهای ثروتمند عربی و اسلامی از تحریم اسرائیل یا اعمال فشار بیشتر بر متحد خود، ایالات متحده، برای تصویب آتش‌بس یا حتی باز کردن گذرگاه رفح برای رساندن کمک‌های بشردوستانه خودداری می‌کنند، کشور فقیر و جنگ زده یمن، جبهه مقاومت جدیدی در برابر اسرائیل گشوده است.
از آن زمان یحیی السریعی (سخنگوی ارتش یمن) تبدیل به ابوعبیده دیگری شده و دنیا منتظر اظهارات اوست و حساب کاربری او را در شبکه‌های اجتماعی زیر نظر دارد زیرا او هنرمندانه می‌تواند قواعد بازی را به نفع محور مقاومت تغییر دهد و شگفتی‌سازی یمنی‌ها را توصیف کند. علی‌رغم تحلیل‌های سطحی برخی تحلیلگران که ورود یمن به جنگ را تنها یک موضوع نمادین می‌دانستند و همچنین کسانی که در توانایی موشک‌های یمنی برای رسیدن به اسرائیل تردید داشتند، ارتش یمن به یک برنامه استراتژیک جامع و تدریجی برای مقابله مجهز شده است. یمن جنگ خود علیه اسرائیل را با پرتاب موشک‌های بالستیک و پهپادهای هدایت شونده دقیق آغاز کرد. موشک‌های انصارالله برای رسیدن به سرزمین‌های اشغالی باید بیش از 1600 کیلومتر را طی می‌کردند. ارتش یمن همچنین با عبور از دریای سرخ و عبور از خلیج عقبه برای فرار از پدافند هوایی مصر و عربستان تلاش می‌کند. در واقع، این حملات خسارات جانی و مادی هنگفتی را در شهر ایلات اسرائیل به بار آورده است اما ماشین سانسور رژیم صهیونیستی اجازه مخابره اخبار صحیح را نمی‌دهد.
در ادامه طرح نظامی یمن در رویارویی با اسرائیل، نیروی دریایی یمن کشتی اسرائیلی «گلکسی لیدر» متعلق به تاجر صهیونیست و از نزدیکان یکی از عناصر کلیدی موساد یعنی «رامی اونگر» را توقیف کرد. این کشتی به سواحل یمن منتقل شد و تمام خدمه آن بازداشت شدند. کاری که حوثی‌ها انجام دادند، طبق قوانین بین‌المللی دریانوردی، دزدی دریایی یا تروریستی محسوب نمی‌شود، زیرا یحیی السریعی چند روز قبل از توقیف کشتی اعلام کرده بود که ارتش یمن کشتی‌های اسرائیلی را در آب‌های سرزمینی هدف قرار می‌دهد، او همچنین به کشورهای دیگر توصیه کرد، اتباع آنها که در دریای سرخ حضور دارند از کشتی‌های اسرائیلی دوری کنند. بنابراین، توقیف این کشتی در یک زمینه صرفاً نظامی انجام می‌شود و اسرائیل نمی‌تواند نظریه اخلال در تجارت بین‌المللی یا تهدید ناوبری دریایی در دریای سرخ را مطرح کند. رژیم جعلی صهیونیستی ابتدا طبق روال گذشته، از طریق وزارت جنگ خود مالکیت این کشتی تجاری و همچنین حضور شهروندان اسرائیلی در آن را رد کرد. این حادثه ما را به یاد حادثه هدف قرار دادن ناو اسرائیلی توسط پهپاد انتحاری در سواحل عمان در جولای 2021 می‌اندازد که جان دو خدمه کشتی اسرائیلی را گرفت. نکته عجیب در مورد اظهارات سخنگویان رژیم صهیونیستی این است که اگر این کشتی متعلق به اسرائیل نبود پس چرا این همه تهدید و اظهارات اسرائیل علیه یمن مطرح می‌شود؟ به نظر می‌رسد انکار مستمر اسرائیل از مالکیت کشتی‌هایی که در خلیج فارس، دریای سرخ یا باب المندب مورد حمله قرار می‌گیرند، پناهگاهی برای فرار از پاسخ نظامی به این هدف قرار دادن‌ها برای اسرائیل فراهم می‌کند. در هر صورت به نظر می‌رسد که انصارالله از تمامی جزئیات اطلاعاتی این کشتی و سایر کشتی‌های اسرائیلی که از دریای سرخ و تنگه باب المندب عبور می‌کنند اطلاع دارد که این موضوع در بیانیه وزیر اطلاعات دولت نجات ملی بیان شده است. «ذیف‌الله الشامی»، تأیید کرد صنعا اطلاعاتی درباره همه کشتی‌های اسرائیلی دارد که از دریای سرخ عبور می‌کنند. بر اساس مطالب فوق، انصارالله به خوبی می‌داند اکثر کارگران کشتی‌های اسرائیلی با تابعیت مضاعف و دارای ملیت‌های خارجی دیگر هستند.

در سطور فوق به طرح راهبردی و یکپارچه انصارالله و مداخله آنها در جنگ علیه دشمن صهیونیستی اشاره شد که این طرح با هدف قرار دادن بندر ایلات با موشک و پهپاد آغاز شده و توقیف کشتی برای تکمیل اختلال در بندر ایلات و خطوط دریایی منتهی به آن انجام شده است. همه جهان و بویژه امریکا از اهمیت تنگه باب المندب و آب‌های دریای سرخ برای تجارت جهانی آگاه هستند، زیرا روزانه حدود 6.2 میلیون بشکه نفت خام از این آبراه عبور می‌کند. حدود 30 درصد از تجارت جهانی گاز طبیعی از طریق این تنگه عبور می‌کند. به همین دلایل، جنبش انصارالله به عنوان چالشی برای امریکاست چراکه نیروهای ارتش یمن با امکانات اولیه و نه چندان پیشرفته، کشتی صهیونیست‌ها را توقیف کردند و کاری از دست ناوهای امریکایی بر نیامده است.
علاوه بر تأثیر جهانی این عملیات، تأثیرات اقتصادی جدی بر اسرائیل وجود دارد که نشان دهنده توانایی انصارالله در مختل کردن مسیرهای تأمین کالاهای اساسی اسرائیل از دریای سرخ و تنگه باب المندب است. اگر توانایی ایجاد اختلال در بندر ایلات در جنوب سرزمین‌های اشغالی که حیاتی‌ترین بندر اسرائیل محسوب می‌شود وجود داشته باشد، پس ایجاد اختلال در بندر حیفا نیز می‌تواند به‌عنوان گزینه بعدی انصارالله در نظر گرفته شود.
به طور کلی اسرائیل پنج کریدور دریایی برای تأمین واردات نفت، گاز و کالاهای اساسی خود دارد که مهم‌ترین این کریدورها از تنگه باب المندب می‌گذرد که تحت کنترل ارتش یمن است. اولین کریدور استراتژیک که ستون فقرات اقتصاد اسرائیل محسوب می‌شود، کریدوری است که هند را به اسرائیل متصل می‌کند و از خلیج عدن، باب المندب و دریای سرخ می‌گذرد و به بندر ایلات در جنوب ختم می‌شود. 30 درصد از واردات اسرائیل (به ارزش حدود 30 میلیارد دلار) از این کریدور انجام می‌شود. کریدور دوم، آبراهی است که امریکای جنوبی و اسرائیل را به هم متصل می‌کند که از اقیانوس اطلس و سپس خلیج عدن، باب المندب و دریای سرخ نیز می‌گذرد و به بندر ایلات می‌رسد.
پس از تسلط انصارالله بر کشتی اسرائیلی، عمق تحلیل و دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی از عناصر نیرویی که اسرائیل را مهار می‌کنند، آشکار شد. تأکید مقام معظم رهبری بر ضرورت توقف صادرات نفت و کالا به اسرائیل و سپس دعوت از کشورهای اسلامی برای قطع رابطه با رژیم اشغالگر، حتی برای مدتی محدود، بیانگر آن است که اگر کشورهای اسلامی به این توصیه‌ها پایبند باشند، اقتصاد اسرائیل به کلی فرو خواهد ریخت و متوقف خواهد شد.
مداخله یمن در جنگ به نفع غزه، تجسم واقعی مفهوم وحدت میدان‌های نبرد، یعنی درگیری با دشمن در جبهه‌های متعدد، کاربرد عملی پیام فرمانده سپاه قدس سرلشکر اسماعیل قاآنی خطاب به رهبران مقاومت فلسطین است که در آن تأکید کرد مقاومت فلسطین به همه جهان نشان داده که اسرائیل ضعیف‌تر از تار عنکبوت است.
یکی از نتایج مهم غیرنظامی که روند توقیف کشتی و مداخله کلی یمن در جنگ در کنار برادران در نوار غزه به دست خواهد آورد، تقویت جایگاه مذاکره کننده فلسطینی بر سر میز گفت‌و‌گو است. این برگ برنده مذاکره در زمانی به دست آمد که دولت موقت نتانیاهو از هرگونه تبادل اسرا یا آتش‌بس برای بیش از 45 روز طفره رفت و آن را رد کرد. با این حال، پس از عملیات یمن، اسرائیلی‌ها شروع به مذاکره در رابطه با تبادل اسرا و تصویب آتش‌بس برای پنج روز متوالی کردند.
در سطح منطقه‌ای، مداخله انصارالله در جنگ نشان دهنده مواضع قاطع عربی و اسلامی آنها در قبال مسأله فلسطین است و آنچه امروز مشاهده می‌کنیم این است که گروه‌های مردمی عرب از جمله مردم عربستان از این اقدام یمن حمایت و تمجید می‌کنند. برخی گزارش‌های رسانه‌ای نیز از امضای قریب‌الوقوع توافق آشتی بین طرف‌های یمنی خبر می‌دهند و همه اینها نشان می‌دهد که با وجود بذر همه توطئه‌ها و کشمکش‌هایی که امریکا در منطقه کاشته است، یمن امروز در حال تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‌ای و ژئوپلیتیکی است که هرگز نمی‌توان آن را در معادلات و موازنه‌های قدرت در تفکر رئالیسم نادیده گرفت.