بیتا  میرعظیمی
خبرنگار

عمارت زباله واقع در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر آمل، یکی از مهم‌ترین مشکلات لاینحل زیست محیطی در استان مازندران به‌شمار می‌رود. پرونده‌ای که حالا پس از سال‌ها بلاتکلیفی و بی‌نتیجه ماندن وعده‌های مدیران دولت پیشین مبنی بر توقف انتقال زباله به منطقه و انتخاب محلی جدید برای انباشت پسماندهای شهرستان، روی میز رئیس‌جمهور قرار گرفته تا با تعیین ضرب الاجلی 15 روزه برای تعیین تکلیف سایت عمارت و افزایش سرعت احداث سد هراز، گره کور توقف انتقال زباله‌های آمل به عمارت را باز کرده و ورودی این کوه متعفن را برای همیشه مسدود کند. دکتر سید ابراهیم رئیسی از استاندار مازندران خواسته تا ۱۵ روز دیگر وضعیت جایابی برای مکان جدید دپوی زباله‌ را حل و فصل کرده و وزارت نیرو نیز پاکسازی و ایزوله کردن محل کنونی را آغاز کند.

سیاهی عمارت، بلای جان سد هراز
عمارت زباله، منطقه‌ای 9 هکتاری در محدوده سد هراز است که از چهار دهه پیش تاکنون و با انباشت روزانه بیش از ۴۰۰ تن زباله از شهرها و روستاهای اطراف، به کوهی بلند از زباله‌های متعفن تبدیل شده است. منطقه‌ای که از همان ابتدا به عنوان سایت دپوی زباله فعالیتش را آغاز کرده و قرار شد تنها تا 25 سال، به محل انباشت زباله‌ها تبدیل شود؛ اما با گذشت چهار دهه، دیگر هیچ کس زورش به جابه‌جایی عمارت نرسیده و تازه راه اجرای دو پروژه ملی (طرح چهار خطه کردن جاده هراز و سد خاکی هراز) را نیز سد کرد.
همزمان بلاتکلیفی مستمر و چند ساله سایت دپوی زباله عمارت در نزدیکی محل ساخت سد هراز، نگرانی‌هایی بابت آلوده شدن آب این سد در آینده پدید آورد و موانعی عمده در سرعت عملیات اجرایی این سد مهم ایجاد کرد. از یک دهه پیش تاکنون و همزمان با احداث سد هراز در نزدیکی این سایت زباله، توقف انتقال زباله‌ها به عمارت در دستور کار مسئولان استانی قرار گرفته و حتی در مقاطعی با ورود مسئولان قضایی، چند روزی فعالیت سایت متوقف گردید. عمده مشکل این است که طبق گفته کارشناسان و فعالان محیط زیست، با افزوده شدن شیرابه‌های زباله عمارت به داخل سد، آب شیرین و خروشان هراز از مدار مصرف کشاورزان خارج و به سرنوشت شوم سد گتوند دچار خواهد شد.

مکان‌یابی تعیین تکلیف می‌شود
آن‌گونه که «ذات‌الله زارعی» فرماندار شهرستان آمل، به «ایران» می‌گوید: «پـــس از ضــرب الاجــل 15 روزه رئیس‌جمهور برای تعیین تکلیف سایت زباله عمارت و دستور استاندار مازندران، بلافاصله هماهنگی‌های لازم انجام شده و چندین منطقه برای محل جدید انباشت زباله‌های شهرستان مشخص گردید. مناطقی که قرار است مورد بازدید مسئولانی نظیر معاون عمرانی استانداری مازندران، شهردار، مدیرکل محیط زیست، مدیر کل منابع طبیعی شهرستان آمل و... قرار گرفته و در اولین فرصت موضوع مکان‌یابی برای انباشت زباله‌های شهرستان آمل تعیین تکلیف شود.» تا زمان نگارش گزارش، هنوز تصمیم واحدی از سوی ارگان‌ها و دستگاه‌های استان مازندران اتخاذ نشده است؛ تصمیمی که به گفته شهردار آمل، پس از نهایی شدن و در اسرع وقت، به رسانه‌ها و مردم اعلام خواهد شد.
ساخت سد «هراز» شتاب می‌گیرد
اما چرا تعیین تکلیف سایت زباله عمارت در استان مازندران، این همه سال به تعویق افتاده است؟ فرماندار شهرستان آمل پاسخ می‌دهد: «پیشتر پیگیری‌های لازم انجام شده و مناطقی جدید برای دپوی زباله‌ مشخص شده است؛ اما برخی مقاومت‌های محلی و منطقه‌ای مانع انجام این کار شده که خوشبختانه بخش زیادی از اختلافات با رایزنی‌های متعدد حل و فصل شده است. به محض جانمایی، پاکسازی و ایزوله‌سازی سایت عمار متوقف شده و روند ساخت سد هراز شتاب خواهد گرفت. در ادامه همچنین برای ممانعت از ورود شیرابه‌های زباله به درون سد هراز، می‌توان یک دیواره ایزوله‌ای احداث کرده و با این اقدام بخشی از دلنگرانی‌های مردم، فعالان محیط زیست و... را برطرف کرد.»
طبق گفته این مقام مسئول، «در بحث مدیریت پسماند، دو سوله در زمینی شش هکتاری معروف به کارخانه آسفالت احداث شده و خط پردازش آن در حال بهره‌برداری است. از طرفی، دولت اعتبار قابل توجهی برای احداث سایت زباله سوز اختصاص داده و پس از بازدید «علی سلاجقه» معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از پایگاه عمارت زباله و تأکیدات لازم نسبت به تعیین تکلیف ساماندهی زباله، رسیدگی به موضوع تسریع پیدا کرده و بزودی با انتخاب پیمانکار، احداث سایت زباله سوز کلید خواهد خورد.»

پاکسازی عمارت از کوه زباله
«علی داوودی» شهردار آمل نیز به «ایران» می‌گوید: «سال‌هاست که ساماندهی سایت زباله عمارت به یکی مطالبات اصلی شهرداری شهرستان تبدیل شده و علی رغم جانماهایی متعدد، یکی از دستگاه‌های اجرایی شهرستان آمل بحق با انتخاب مکان‌های جدید مخالفت کرده است.
طبق گفته این مقام مسئول، «در حال حاضر، دو زمین مناسب 40 هکتاری و 70 هکتاری در مرز جغرافیایی شهرستان نور و آمل برای انتقال و امحای زباله‌ها وجود دارد؛ منطقه‌ای که تنها نیم ساعت با سایت عمارت فاصله داشته و پیشتر با موانع مردمی و نظامی مواجه بود. حال با ضرب الاجل رئیس‌جمهور مبنی بر تعیین تکلیف سایت زباله عمارت در محدوده سد هراز، باید همه دستگاه‌ها و ارگان‌های استان مازندران پای کار آمده و نسبت به اتخاذ تصمیمی واحد اقدام کنند.»
شهردار آمل می‌افزاید: «اگرچه مکان‌یابی پسماند در حیطه اختیارات شهرداری نیست و این ارگان تنها موظف به دفن و امحای زباله و پسماند است، اما از نظر شهرداری آمل، مناطق فوق الذکر، بهترین گزینه برای ساماندهی زباله‌ها و پسماندهای شهرستان به‌شمار می‌رود. در هر صورت مجموعه شهرداری آمل، آمادگی کامل داشته و به صورت شبانه‌روزی پای کار خواهد بود. چنانچه تصمیم واحدی اتخاذ شده و جانمایی جدید مورد تأیید دستگاه‌های اجرایی استان قرار گیرد، می‌توان در عرض دو ماه نیروها را تجهیز کرده و منطقه را از انباشت زباله و پسماند پاکسازی کرد.»

بــــرش

بلاتکلیفی مستمر و چند ساله سایت دپوی زباله عمارت در نزدیکی محل ساخت سد هراز ، نگرانی‌هایی بابت آلوده شدن آب این سد در آینده پدید آورده و موانعی عمده در سرعت عملیات اجرایی این سد مهم ایجاد کرده است.