حمید مهدوی راد
مترجم

ارتش اشغالگر رژیم صهیونیستی شنبه هفته قبل اعلام کرد که نیروهایش یک هفته پس از عملیات طوفان‌الاقصی برای انجام عملیات زمینی به داخل نوار غزه آماده می‌شوند که اگر این اتفاق بیفتد، این اولین تهاجم زمینی ارتش صهیونیستی پس از 9 سال خواهد بود. اما این 9 سال شاید برای مقاومت فلسطین در غزه کافی بود تا برای جنگ شهری علیه ارتش اشغالگر آماده شود؛ جنگی که گمان می‌رود پیچیده‌تر از جنگ قبلی باشد، زیرا عملیات طوفان‌الاقصی خود به لحاظ پشتیبانی و برنامه‌ریزی و وسعت عملیاتی وقابلیت‌های مقاومت پیچیده‌تر از نبردهای گذشته بود و در ادامه نیز می‌تواند همین روند را طی کند.
 
مسیرهای انتحاری در بالای سر مهاجمین
اولین مشکلی که ارتش اشغالگر با ورود به غزه با آن مواجه خواهد شد مسیرهای زمینی خواهد بود که حماس پیش از عملیات طوفان‌الاقصی فیلم‌های آنها را منتشر کرده بود. به نظر می‌رسد، مقاومت از مسیرهای زمینی و راه‌های مخفی در غزه به نحوی متمایز استفاده خواهد کرد، به گونه‌ای که می‌تواند از هر جهت ارتش اشغالگر را به لحاظ فرماندهی کنترل کرده و ارتباطات آن را با نیروهای پشتیبان، دچار چالش اساسی کند.
برای نمونه اینکه چگونه مسیرهای غزه می‌توانند وضعیت جنگ شهری را تغییر دهند، کافی است نگاهی به جبهه‌های نبرد در جنگ اوکراین بیندازید. این تونل‌ها به اوکراینی‌ها فرصت بهتری برای دیدبانی، شناسایی و استفاده از اطلاعات در زمان حیاتی در بالای مناطق شهری و در مکان‌هایی مانند دونتسک و لوهانسک داد و توانست به فرماندهان قدرت تصمیم‌گیری بیشتری برای مدیریت و عملیات نظامیان خود در جبهه‌های جنگ بخشد.
علاوه بر این، این مسیرهای مخفی توانست به شناسایی و ردیابی اهداف روی زمین کمک کرده و مختصات دقیقی را برای حملات توپخانه‌ای ارائه کند. این در حالی است که ما هنوز در مورد پهپاد‌ها یا همان هواپیماهای بدون سرنشین انتحاری که حماس در اختیار دارد و قابلیت هدایت و انفجار دارند، صحبت نکرده‌ایم. برخی از نیروهای ویژه رژیم صهیونیستی معتقدند که بزرگترین تهدید معمولاً در مسیرهایی که میلیاردها دلار در آنها خرج شده باشد، رخ نمی‌دهد، بلکه در مسیرهایی وجود دارند که مین‌گذاری شده باشند همان طور که خانه‌هایی که تله‌های انفجاری در آن کار گذاشته شده پر خطر هستند. چنین تله گذاری‌هایی می‌تواند، هزینه بسیار سنگینی را به ارتش صهیونیستی تحمیل کند.
این امر خود روی روحیه نیروهای صهیونیست ها آثار مخربی دارد و آنها را آسیب پذیر می‌کند. که انتظار می‌رود، ارتش رژیم صهیونیستی در صورت تهاجم به غزه با چنین وضعیتی روبه‌رو باشد.
 
سلاح تونل ها
می توان گفت، تونل‌های غزه همواره می‌تواند به‌عنوان یک سلاح خاص به کار رود. به گونه‌ای که می‌تواند عامل برهم زننده توازن قوا در عملیات زمینی باشد. این شبکه تونلی پیچیده با ورودی‌ها و خروجی‌های نا محدود می‌تواند به لحاظ فنی و تاکتیک نظامی برای مقاومت بسیار کار ساز و برای صهیونیست‌ها بسیار چالشی باشد. زیرا معمولاً این تونل‌های زیر زمینی مانند راه‌های مخفی است که دارای یک مسیر اصلی و چندین مسیر فرعی است که ممکن است هر کدام به جایی اعم از یک خانه، انبار مهمات، اتاق‌های فرماندهی و عملیات و حتی تله‌های انفجاری با چاشنی محدود برسد و این مواردی است که سربازان مقاومت نسبت به آن آگاهی کامل دارند اما ارتش اشغالگر اطلاعات چندانی از کم و کیف آن ندارد.
این تونل‌ها برای انجام عملیات برون مرزی در مرز رژیم اشغالگر و عملیات‌های غافلگیرکننده و دستگیری سربازان صهیونیست و زاغه مهمات مقاومت از جمله موشک‌ها و راکت‌ها و خمپاره‌ها و تسلیحات ضد تانک و...استفاده می‌شوند. همچنین این تونل‌ها می‌تواند به‌عنوان سکوهای پرتاب موشک مورد استفاده باشد به طوری که به نظر می‌رسد موشک‌های غزه از زیرزمین پرتاب می‌شوند و این امر شناسایی هوایی این تونل‌ها را برای دشمن صهیونیستی بسیار دشوار می‌کند.
 اما مهم‌تر از همه این موارد غافلگیر شدن دشمن و زدن ضربه مهلک به دشمن است به گونه‌ای که فرصت فرار و حتی تقابل را به او نمی‌دهد. در طول جنگ زمینی غزه، تونل‌ها به نیروهای مقاومت کمک می‌کند تا ناگهان بطور یکباره همچون اشباح بر دشمن صهیونیستی ظاهر شوند. حماس در طول جنگ 2014 شش عملیات این چنینی از طریق تونل‌ها انجام داد. در آن زمان 11 سرباز اسرائیلی کشته شدند. موفق‌ترین عملیات در 29 ژوئیه 2014 بود که نیروهای مقاومت از یک راه مخفی به یکی از پایگاه‌های صهیونیستی نفوذ کرده و موجب غافلگیری وهلاکت پنج سرباز اسرائیلی شدند.
 
داخل شدن به جنگ شهری مشابه داخل شدن به جهنم است
نکته مهمی که در این زمینه به نقل از جان اسپنسر (متخصص جنگ شهری) می‌توان گفت این است که نظریه پردازان نظامی این واقعیت را درک کرده‌اند که دفاع شاید یکی از قوی‌ترین موقعیت‌های تاکتیکی در جنگ شهری باشد، زیرا برای حمله به نیروهای بیشتری نیاز است در حالی‌که نیروهای مستقر در شهرها با استفاده از ساختمان‌ها و خاکریزهای دفاعی می‌توانند موفقیت و برتری نسبی بیشتری نسبت به نیروهای مهاجم داشته باشند.
جنگ شهری می‌تواند توانایی مهاجمان در زمینه‌های اطلاعاتی، نظارتی، شناسایی و توانایی آنها برای درگیری از راه دور را کاهش داده و در نهایت مدافع را قادر سازد، بطور مستقیم و از نزدیک با مهاجم درگیر شود. امروزه با وجود تمام فناوری‌های پیشرفته‌ای که بیشتر ارتش‌های جهان از آن برخوردارند، در جنگ شهری حتی عبور از خیابان می‌تواند جان نظامی مهاجم را در برابر سربازی که موضع دفاعی گرفته در معرض خطر قرار دهد و این همان مشکلی است که در غزه نیز برای مهاجمان (سربازان اسرائیلی) رخ خواهد داد.
در سال 2014، گردان‌های القسام اعلام کرد که یک تفنگ تک تیرانداز با عنوان «غول» ساخته است که برد آن تا دو کیلومتر می‌رسد. در ویدیویی که توسط گردان‌های قسام منتشر شده نشانه رفتن و هلاکت یک سرباز اسرائیلی توسط این سلاح به تصویر کشیده شده است.
در جریان عملیات طوفان الاقصی، سخنگوی ارتش اشغالگر رژیم صهیونیستی به خبرگزاری فرانسه گفت که تک تیراندازان حماس به سمت نقاط دیدبانی که در امتداد حصار امنیتی رژیم اشغالگر قرار داشت، تیراندازی کردند. به محض ورود ارتش اشغالگر به غزه سربازان مقاومت با داشتن چنین مزیتی در موقعیت خوبی قرار گرفته و در مناطق شهری پنهان شده و منتظر سربازان اشغالگر خواهند ماند.
در طول عملیات 2014، حماس با دقت میدان نبرد دفاعی را سازماندهی کرد و با گذاشتن بمب‌های دست ساز، برخی مناطق غیرنظامی را به مناطق دفاعی تبدیل کرد. نیروهای تحت رهبری ایالات متحده در عراق تا پایان سال 2007 تلفات زیادی از بمب‌های دست ساز متحمل شدند به گونه‌ای که حدود 63 درصد از مرگ و میرهای نیروهای ائتلاف در عراق به همین دلیل بود. همچنین در جنگ افغانستان بیش از 66 درصد از موارد مرگ و میر نیروهای امریکایی را می‌توان همین بمب‌های دست ساز دانست. در جنگ 2014، حماس از مواد منفجره و مین‌های ضد زره‌ علیه ارتش اشغالگر استفاده کرد و آنها را به کمین‌های از پیش طراحی شده کشاند.
علاوه بر این، حماس با هوشمندی هزاران مبارز را در گروه‌های کوچک ساماندهی کرده است. اعضای حماس از نارنجک‌های راکتی (RPG) گرفته تا مسلسل‌های سبک و در برخی موارد با استفاده از پوشش یونیفرم‌های ارتش اشغالگر اسرائیل برای گمراه و سردرگم کردن آنها استفاده کردند. حماس در این نبردها، با استفاده از خمپاره و راکت‌های با برد کوتاه، پشتیبانی مؤثری نسبت به نیروهایش داشت. چنانچه به گفته منابع اسرائیلی، مبارزان حماس موفق‌تر و آماده‌تر از جنگ‌های قبلی بودند. آنها نیروهای پیاده و تانک‌های اسرائیلی را غافلگیر کرده و با تیراندازی منسجم تلفات قابل توجهی را بر ارتش اشغالگر تحمیل کردند.
در همین رابطه، حماس در عملیات «طوفان الاقصی» دارای یگان‌های ویژه مجهز به انواع موشک‌های هدایت شونده ضد زره مانند «کورنت» یعنی موشکی که عمدتاً برای هدف قرار دادن تانک طراحی شده است، بود. این موشک‌های ضد زره که آخرین ورژن توسعه یافته موشک کورنت، از دقیق‌ترین و مهم‌ترین موشک‌های ضد تانک هستند، برای اولین بار در سال 1998 در ارتش روسیه مورد استفاده قرار گرفتند.
 آنچه می‌تواند وحشت استفاده از ضد تانک کورنت را نسبت به سایر سلاح‌های ضد تانک بیشتر کند، برد این موشک‌ها است. به‌عنوان مثال موشک جاولین می‌تواند کلاهک جنگی را در فاصله 2.5 کیلومتر پرتاب کند. در حالی که برد موشک کورنت به حدود 5.5 کیلومتر می‌رسد.
علاوه بر این، حماس از موشک نسل اول ضد تانک «مالیوتکا» که اولین بار در سال 1961 توسط شوروی سابق طراحی شده بود، استفاده کرد. همان طور که از موشک «کونکورس» که سلاح ضد تانک و ضد زره ساخته شده به دست ارتش شوروی سابق است و برای منهدم کردن اهداف ثابت و متغیر طراحی شده بود، بهره گرفت. سلاح دیگر آنها موشک نسل دوم هدایت شونده «فاگوت» است که یک سلاح ضد تانک با قابلیت پرتاب از زمین یا نفربر است.
برآوردها نشان می‌دهد، در طول جنگ 2021، حماس طی 11 روز متوالی حدود 4300 موشک به سمت اهداف اسرائیل شلیک کرد، پیشرفتی که برای اسرائیلی‌ها نه به لحاظ تعداد بلکه به‌خاطر دقت این موشک بسیار تعجب آور بود. به طوری که تخمین زده می‌شود 50 درصد از موشک‌های شلیک شده در مناطق پر جمعیت فرود آمدند.
 برای درک میزان پیشرفتی که حماس و به طور کلی مقاومت در سال‌های اخیر به دست آورده‌اند، فقط کافی است تا داده‌های زیر را در نظر گرفت: اسرائیل تنها در صبح روز شنبه 7 اکتبر (طوفان الاقصی) بیش از 2500 راکت از سوی حماس دریافت کرد. این تقریباً معادل چهار برابر رکورد قبلی در یک روز است یعنی 670 موشک در جنگ 2021! رژیم اشغالگر در کمتر از 5 دقیقه رگبار موشکی به میزان 137 موشک روی تل آویو ثبت کرده است.
به طور خاص، راکت‌های کوتاه برد به حماس کمک می‌کند، نیروهای اسرائیلی را هدف قرار دهند، اما مهمتر از آن نتایجی است که در جنگ 2014 اتفاق افتاد. چنانچه حتی با نزدیک شدن به آتش بس نهایی، حماس مقادیر زیادی از راکت‌ها را پرتاب کرد تا اسرائیل را در معرض تهدید دوباره قرار داده وارتش اشغالگر را وادار به عقب‌نشینی از غزه کند.
 در خاتمه باید گفت که حماس ثابت کرده که هر بار از تجربه‌های قبلی خود درس می‌گیرد و دانش جدید را در دکترین رزمی خود مورد استفاده قرار داده و از این طریق به توسعه وپیشرفت قدرت موشکی خود می‌پردازد و رو به جلو حرکت می‌کند. اگر حمله زمینی به غزه در سال 2014 چالش بزرگی برای دولت اشغالگر بود، بدون شک آنچه در سال 2023 ممکن است برای ارتش اشغالگر حادث شود چیزی کاملاً متفاوت از آنچه قبلاً اتفاق افتاده خواهد بود!
منبع: الجزیره