غافلگیری بزرگ
سث جی.فرانتزمان
تحلیلگر مسائل خاورمیانه جروزالم پست
مترجم: زهره صفاری
درگیری صبح شنبه غیرمنتظره‌ترین عملیات حماس و دیگر گروه‌های مبارز فلسطینی از زمان قدرت گرفتن آنها در نوار غزه به شمار می‌رفت.
تا پیش از این عملیات تقابل‌ها با غزه به صورت مرحله‌ای و با ریتم پایین خشونت آغاز شده و ادامه می‌یافت. در بسیاری از عملیات های سال‌های 2012 تا 2019، این اسرائیل بود که ضربآهنگ جنگ را دیکته می‌کرد و پس از آن بود که حملات در غزه کلید می‌خورد. به طور مثال در سال 2014 کشته شدن سه اسرائیلی جرقه شروع جنگ را زد یا جنگ 10 روزه سال 2021 نیز از ناآرامی‌ها در قدس شروع شد.
اما آنچه این بار شاهد آن بودیم، هم از بعد شدت و هم وسعت با تمامی عملیات پیشین‌اش متفاوت بود.
حتی اقدامات پراکنده حماس مانند تلاش آن برای نفوذ به سرزمین‌های اشغالی یا بهره‌گیری از ناآرامی‌های ماه گذشته و... هیچ یک حتی کوچکترین نشانه یا شبهه‌ای درباره بروز جنگی به این شدت نداشت.
در این میان جهاد اسلامی فلسطین و حزب‌الله نیز سکوت کرده بودند؛ سکوتی که پس از این حمله گسترده مشخص بود آرامش قبل از طوفان است. اما شنبه این طوفان رخ داد. هر چند هنوز نمی‌توان چشم‌اندازی برای این حمله داشت و باید منتظر پاسخ اسرائیل و عملیات بعدی بود اما بدون شک حماس و گروه‌های مبارز در غزه این بار ضربآهنگ جنگ را دیکته می‌کنند و سعی در نابود کردن ابتکار عمل اسرائیل دارند. شاید حمله شنبه را بتوان تکرار غافلگیری اسرائیل در جنگ روز کیپور در سال 1973 دانست اما با این تفاوت که در سال 1973 طرف‌های مبارز تسلیحات جنگی و نیروی متمرکز تا این حد نداشتند و اسرائیل نیز به مراتب از ارتش امروز قوی‌تر بود. از سوی دیگر شلیک موشک‌های حماس به قدس نیز این حمله را منحصربه‌فرد کرده است. گرچه آنها در گذشته نیز به قدس حملاتی داشتند اما این سطح از عملیات، تاکتیک جدید آنها بود.
با تمام این تفاسیر در کل می‌توان گفت، گروه‌های فلسطینی در اکثر عملیاتهای سال‌های اخیر قدس را مورد هدف قرار نمی‌داده و ترجیح‌شان بر فرستادن آتش بیشتر بر تل‌آویو یا مناطق جنوبی آن مانند ریشون لتزیون یا اشکلون (عسقلان) بود. همین سابقه نیز نشان می‌دهد که آنها با استراتژی جدیدی این بار وارد عمل شده‌اند.
تاکتیک دیگری که از این عملیات می‌توان گفت، آن است که گروه‌های مبارز مانند جنگ سال 2021 این بار نیز تاکتیک شلیک موشک‌های متعدد را پیاده کردند. بدون شک زیرساخت‌های آنها در طول چند سال اخیر در غزه بشدت افزایش یافته و حالا آنها قادر به شلیک بیش از 100 موشک در زمان کوتاه هستند.
شاید این حمله بسیاری از تاکتیک‌های نفوذ یا حملات پیشین حماس را به یاد آورده باشد اما بدون شک عملیات 7 اکتبر را باید وسیع‌ترین و غیرمنتظره‌ترین حمله به اسرائیل دانست چراکه به رغم آنکه اسرائیل در طول سال‌ها درگیری‌های مختلفی را تجربه و سرمایه‌گذاری بسیاری نیز در حوزه تکنولوژی برای امنیت مرزهایش صرف کرده است اما همچنان حماس توانست این عملیات وسیع و حمله شدید را انجام دهد.