اثبات ضعف اطلاعاتی اسرائیل
پیتر بیمونت
تحلیلگر ارشد گاردین
مترجم: زهره صفاری
حمله غافلگیرکننده حماس به اسرائیل آن هم در پنجاهمین سالگرد جنگ روز کیپور، ناکامی اطلاعاتی اسرائیل را به اثبات رساند. در فاصله چند ساعت از آغاز حملات موشکی، شبه نظامیان غزه با عبور از حصار مرزهای جنوبی اسرائیل حتی برج‌های دیده بانی منطقه‌ای را نیز غافلگیر کردند. در ادامه عملیات زمینی حماس در محله‌های بسیاری پی گرفته شد به طوری که حتی خبرنگار تلویزیون غزه نیز حملات در داخل اسرائیل را غیرقابل تصور خواند. در واقع پرواز هزاران موشک در آسمان در طول سال‌ها حملات اطراف غزه، تصویر آشنایی برای ساکنان اسرائیل بود اما دیدن فلسطینیان در خیابان‌ها هرگز پیش از این اتفاق نیفتاده بود.
اما آنچه بیش از اینها این اتفاقات را عجیب و شوکه کننده کرده، آن است که نظارت اسرائیل بر شهرهای فلسطین همواره بسیار پیچیده و فراگیر بوده و در عین حال مهمترین وظیفه بخش‌های اطلاعاتی تل آویو رصد فعالیت‌های حماس به شمار می‌رود.در سال 2014، یکی از اعضای واحد سایبری جنگی اسرائیل در گفت‌و‌گو با گاردین شواهدی را فاش کرد که نشان از اشراف کامل تل آویو بر کوچک‌ترین تحرکات در فلسطین و مرزهای سرزمین‌های اشغالی داشت. با وجود این برنامه حمله حماس از دید تیم‌های نظارتی اطلاعاتی اسرائیل پنهان ماند و غافلگیری سنگینی را به آنها تحمیل کرد.
این در حالی است که فناوری نظارتی اسرائیل که شناخته شده‌ترین آن نرم‌افزار جاسوسی پگاسوس است، یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های نظارتی از سوی غرب شناخته شده است. اما درنهایت همه آنها در رصد آماده‌سازی حماس برای این حمله شکست خوردند. واقعیت آن است حماس همواره برنامه‌های مشخص و بلندمدتی داشته و در تطابق با چالش‌های نظامی مهارت بیشتری از خود نشان داده است و همین امر نیز آنها را در برنامه‌ریزی و شناسایی نقاط ضعف اسرائیل پیشرو کرده است؛ حقیقتی که حتی مقامات دفاعی اسرائیل نیز به آن اذعان دارند.
مسأله قابل تأمل در این میان آن است که این عملیات درست مانند اقدامات غافلگیرکننده پیشین حماس مانند تونل‌های نفوذ، نیازمند آماده‌سازی بسیار وسیع و گسترده است. به عبارت دیگر حماس برای اجرای این برنامه حمله با این وسعت، رفت و آمدهای گسترده‌ای داشته که از دید نیروهای دفاعی و آژانس‌های جاسوسی اسرائیل پنهان مانده یا به عنوان تدارک جنگی شناسایی نشده است.
از ساعاتی پس از آغاز این حمله، انتقادات به بنیامین نتانیاهو و کابینه‌اش بشدت بالا رفته است. آنچه مسلم است این حمله در شرایطی رخ داده است که اوضاع اجتماعی در اسرائیل در پایین‌ترین سطح قرار دارد و حتی برخی وزرای نتانیاهو نمی‌توانند در دفاتر خود حاضر شوند. در این میان حرف‌های نتانیاهو نیز هیزم بر آتش ریخت چراکه او نیز به جای واژه‌هایی مانند «عملیات» یا «دور درگیری‌ها» برای این حمله، شرایط جنگی اعلام کرد. با این شرایط در حال حاضر چگونگی پاسخ اسرائیل به این غافلگیری بزرگ در هاله‌ای از ابهام است. نتانیاهو به خاطر اعلام وضعیت جنگی از سوی راست‌های افراطی تحت فشار بسیاری است تا حمله‌ای متقابل به غزه داشته باشد. اما پیام‌هایی که از سرزمین‌های اشغالی می‌رسد، نشان دهنده هراسی فراگیر در تمام بخش‌هاست.