برای نخستین بار در تاریخ، رئیس مجلس نمایندگان با صحنه گردانی دموکرات‌ها برکنار شد
زلزله سیاسی در نهاد قانونگذاری امریکا
زهره صفاری
خبرنگار
تنها چند روز پس از آنکه دولت امریکا با پیشنهاد رئیس مجلس نمایندگان از تعطیلی اجباری رهایی یافت، جمهوری‌خواهان افراطی معترض به این شرایط وارد صحنه شدند و با اینکه نتوانستند هم حزبی هایشان را متقاعد به استیضاح مک کارتی کنند، در اتحاد با نمایندگان دموکرات موفق شدند با خالی کردن کرسی ریاست این پارلمان، یک «اولین» دیگر در تاریخ ایالات متحده وارد کنند.
به نوشته واشنگتن پست، جلسه سه‌شنبه مجلس نمایندگان امریکا با هیاهوی هشت جمهوری‌خواه افراطی شکلی متفاوت به خود گرفته بود. پیش از رأی‌گیری صحن مجلس صحنه نمایش سوررئال جمهوری‌خواهان با جمهوری‌خواهان بود و دموکرات‌ها تماشاگران ساکتی بودند که بدون هیچ اظهارنظری دوئل موافقان و مخالفان مک کارتی را به نظاره نشسته بودند. قرمزهای افراطی مدام مک کارتی را مورد نقد و توهین قرار می‌دادند و با مدافعان او نیز جنگ لفظی تندی راه انداخته بودند. جمهوری‌خواهان مخالف استیضاح در مقابل، آنها را متهم به هیاهویی برای بالابردن شهرت سیاسی شان می‌کردند و... اما با وجود این هیاهو دست آخر لشکرهشت نفره جمهوری‌خواهان افراطی حتی نتوانستند یک نفر دیگر از
هم حزبی هایشان را با خود همراه کنند و در اینجا بود که رأی تماشاگران دموکرات تعیین کننده شد و آبی‌ها این بار با یک شور کوتاه تصمیم به پیوستن به این پروسه گرفتند تا کوین مک کارتی با 216 رأی موافق و 210 رأی مخالف کرسی ریاست مجلس نمایندگان را از دست بدهد. او پس از این نمایش تحقیرآمیز، در نشست خصوصی با جمهوری‌خواهان اعلام کرد هرگز حاضر به بازگشت به ریاست نیست.
این در حالی است که کاخ سفید در فرجه شش هفته‌ای تا تصویب احتمالی بودجه در وضعیت اضطراری قرار دارد و حالا با برکناری مک کارتی، مجلس نمایندگان نیز بدون رئیس مانده و کاخ کنگره نیز با بحران روبه‌رو شده است. شرایطی که اگر جلسه سه‌شنبه آینده برای تعیین جانشین مک کارتی بی‌نتیجه بماند و تا پایان ضرب الاجل دولت نیز کسی بر این کرسی ننشیند، بدون شک بحران را به تمام امریکا تسری داده و می‌تواند این شرایط را به فاجعه‌ای بزرگ برای ایالات متحده بدل کند.
مک کارتی پس از این برکناری اعلام کرد: «من برای باورهایم جنگیدم و معتقدم می‌توانم این مبارزه را ادامه دهم اما شاید باید با روشی دیگر آن را پی بگیرم. من از اینکه حاکمیت را به مخالفت ترجیح دادم پشیمان نیستم. این مسئولیت من بود و هرگز از مذاکره متأثر نیستم. دولت ما برای مصالحه طراحی شده است.»
وی در ادامه گفت: «آنها رأی مخالف دادند تا بزرگترین شکاف در تاریخ کنگره شکل بگیرد. آنها برخلاف روند کار رأی دادند، آنها علیه امنیت مرزها رأی دادند. نمی‌توان به آنها عنوان محافظه کار را اطلاق کرد چراکه آنها خشمگین و بحران ساز هستند. این، آن حزبی نیست که من عضو آن هستم. آنها محافظه کار نیستند و حق داشتن این عنوان را ندارند.»تام کول، یکی از جمهوری‌خواهان حامی مک کارتی نیز در دفاع از او گفت: «او اعتبار سیاسی‌اش را در این راه گذاشت و با اینکه این روزها را می‌دید کار درست را انجام داد. عمیق و سخت بیندیشید پیش از اینکه دچار بحران شویم.»این در حالی بود که مت گائتس، نماینده فلوریدا و رهبر هشت جمهوری‌خواه پیشرو این برکناری، مک کارتی را خود بحران خوانده و رئیس مجلس نمایندگان را به خاطر شکست طرح کاهش بودجه دولت و فرصت دادن به تیم بایدن غیرقابل اعتماد دانسته بود.
تلاش برای رفتن زیر چتر ترامپ
مهم‌ترین بازیگر نمایش جمهوری‌خواهان افراطی در مجلس نمایندگان، مت گائتس، نماینده فلوریدا، از حامیان سرسخت ترامپ و مخالفان مک کارتی بود. بیش از دو دهه قبل او پا جای پای پدرش گذاشت و به دنیای سیاست وارد شد و در سال 2016 به عنوان یکی از مهره‌های فعال سیاسی فلوریدا مشغول شد. وفاداری او به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق بر هیچ کس پوشیده نیست و بارها نیز حمایت
تمام قد خود از او را نشان داده است. اما این بار رئیس‌جمهور سابق که همزمان با حواشی مجلس نمایندگان درگیر دادگاه کلاهبرداری خانوادگی‌اش در نیویورک بود، با او همراهی نکرد.
این در حالی بود که گائتس که تنها اندی بیگز؛ نماینده آریزونا، کن باک؛ نماینده کلرادو، تیم بورچت؛ نماینده تنسی، الی کرین؛ نماینده آریزونا، باب گود؛ نماینده ویرجینیا، نانسی مک؛ نماینده کارولینای جنوبی و مت روسندل؛ نماینده مونتانا را در مسیر استیضاح مک کارتی همراه خود کرده بود، تا ساعاتی پیش از رأی‌گیری تلاش کرد با القای اینکه ترامپ از این روند حمایت کرده است، لشکر جمهوری‌خواهان افراطی را تقویت کند اما پیام ترامپ در شبکه اجتماعی‌اش و همین‌طور انکارهای مشاور رئیس‌جمهور سابق نقشه‌های او را نقش بر آب کرد.
به نوشته هیل، دونالد ترامپ در فرصت استراحت کوتاه بین دادگاه در واکنش به دعوای جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان در شبکه اجتماعی شخصی‌اش با انتقاد از هم حزبی هایش نوشت: «چرا جمهوری‌خواهان همیشه با خودشان درگیر می‌شوند؟ چرا آنها در مقابل دموکرات‌های چپ افراطی که کشورمان را نابود کرده‌اند، نمی‌ایستند؟»
در همین حال به نوشته ان‌بی‌سی نیوز، مشاور ترامپ نیز پس از منتشر شدن اظهارات گائتس درباره مذاکره‌اش با رئیس‌جمهور سابق و اطمینان یافتن از تصمیمش، عموم امریکا را به توجه به پیام ترامپ همزمان با وقایع کاخ کنگره معطوف کرد.
کرسی خالی‌ای که کسی خواهان آن نیست
بعد از پایان رأی‌گیری جنجالی که شامگاه سه‌شنبه در مجلس نمایندگان انجام شد و کنگره را وارد بحرانی با پایان نامعلوم کرد، نمایندگان با تعیین سه‌شنبه آینده به عنوان جلسه رأی‌گیری تعیین جانشین مک کارتی، واشنگتن را ترک کرده و هر یک به ایالت‌های خود بازگشتند. اما آنچه که در این میان قابل تأمل بود شکاف عمیق جمهوری‌خواهان کنگره و شکننده بودن اکثریت آنها در مجلس نمایندگان بود. به نوشته نیویورک تایمز، این شرایط در حالی است که با وجود اعلام برخی اسامی برای جانشینی مک کارتی، چشم‌انداز تاریک
پیش روی رئیس مجلس نمایندگان آتی و احتمال تکرار فرایند مشابه برکناری برای او، جمهوری‌خواهان را به این کرسی بی‌تمایل کرده است. ضمن اینکه حتی پیش از این اتفاقات نیز انتخاب رئیس برای مجلس فعلی ساده نبود و در ابتدای کار مجلس نیز مک کارتی پس از 15 بار رأی‌گیری توانست کرسی ریاست را در اختیار بگیرد.
با این حال گرچه از جمهوری‌خواهان افراطی گرفته تا دموکرات‌ها گزینه‌هایی را برای جایگزینی مک کارتی معرفی کرده‌اند اما مشخص نیست دوقطبی شدن مجلس نمایندگان بتواند این رأی‌گیری را به نتیجه مطلوب برساند.
با وجود این روند انتخاب جانشین با طرح گزینه‌هایی پیش می‌رود و از آنجا که هیچ جنجالی در امریکا بدون نام ترامپ نیست، در این مسأله نیز شماری از حامیان دونالد ترامپ، او را به عنوان گزینه جانشینی معرفی کرده‌اند. مت گائتس، طراح اصلی نمایش پرجنجال افراطی‌ها در مجلس نمایندگان نیزحمایت خود را از استیو اسکالیس اعلام داشته است. علاوه بر آنها، نام‌هایی مانند تام امر؛ نماینده تعیین کننده اکثریت جمهوری‌خواهان در انتخابات میاندوره‌ای 2022، جیم جردن؛ رئیس کمیته نظارت بر مجلس نمایندگان و از حامیان رئیس‌جمهور سابق، بیرون دونالد از جمهوری‌خواهان افراطی، پاتریک مک هنری، سرپرست فعلی مجلس و حامی مک کارتی، حکیم جفری؛ رهبر اقلیت دموکرات‌های مجلس و در آخر کوین مک کارتی نیز مطرح شده است.
جمهوری‌خواهان خشمگین و ناراضی
اتفاقات مجلس نمایندگان برای اعضای حزب جمهوری‌خواه به هیچ وجه خوشایند نبود. حتی حواشی این اتفاق مانند دستور پاتریک مک هنری، سرپرست مجلس برای اخراج نانسی پلوسی، از دفترش در کاخ کنگره نیز نتوانست برای افراطی‌های حزب
رضایت بخش باشد.
بنابراین چهره‌های شاخص حزب جمهوری‌خواه به این استیضاح واکنش‌های مختلفی داشتند و حتی برخی از آنها خواستار اخراج مت گائتس از حزب شده بودند. میچ مک کانل، رهبر اقلیت جمهوری‌خواهان سنا در قامت حامی مک کارتی برآمد و از خدمات او برای کشور حمایت کرد و با اینکه در بسیاری موارد با او اختلاف نظر داشت اما با تقدیر از او گفت: «ما همکاری نزدیکی با هم داشتیم.»
نوئیت گینگریچ، سخنگوی سابق مجلس نمایندگان از جمله افرادی بود که خواستار اخراج گائتس بود و او را یک ضدجمهوری‌خواه نامید و رفتارش را برای طراحی این نمایش بچگانه خواند. جان کورنین، نماینده جمهوری‌خواه تگزاس هم با انتقاد از روند پیش آمده گفت: «شماری از نمایندگان تنها قصد برهم زدن مجلس و مطرح کردن خود را داشتند و این واقعاً ناراحت کننده است.»در میان بسیاری از انتقادها از هشت جمهوری‌خواه افراطی مجلس نمایندگان، نامزدهای ریاست جمهوری حزب برای انتخابات 2024 نیز واکنش‌هایی به اتفاقات داشتند. ویوک راماسوامی، جوان‌ترین کاندیدای جمهوری‌خواهان گفت: «تلاش برای برکناری رئیس مجلس نمایندگان بذر یک بحران است و از این بابت مت گائتس و دیگر جمهوری‌خواهان مورد انتقاد قرار دارند. اما آیا هر بحرانی واقعاً بد است؟ به نظر من شاید گاهی یک بحران کوچک بد نباشد.»ران دی سانتیس، فرماندار فلوریدا نیز که پیش از رأی گیری، خود را از مخالفان مک کارتی معرفی کرده بود، پس از برکناری او گفت: «به نظرم همه این فرایند کنشگرایانه و تا حدودی نمایشی بود. مطمئن نیستم تفکری پشت آن باشد.»
تبعات یک تصمیم افراطی
برکناری مک کارتی آن هم 40 روز مانده تا پایان ضرب الاجل دولت برای تصمیم‌گیری درباره بودجه یا تعطیلی اجباری، بدون شک تبعاتی برای امریکا خواهد داشت. در همین راستا نیز به نوشته هیل، جو بایدن، پس از قطعی شدن این برکناری خواستار تعیین تکلیف سریع جانشین مک کارتی شد.
در این بین تحلیلگران پولیتیکو معتقدند نخستین تبعات این شرایط از دست رفتن سکان جمهوری‌خواهان دولت است که روز به روز اوضاع را برای این حزب سخت‌تر خواهد کرد. بدون شک مجلس بدون رئیس هیچ برنامه‌ای برای مبارزه بودجه‌ای با دولت و هیچ استراتژی در مقابل کاخ سفید نخواهد داشت و شاید همین امر نیز بروز یک فاجعه‌ای باشد که جمهوری‌خواهان درباره آن هشدار داده‌اند.فرانک لوکاس، نماینده اوکلاهما معتقد است: «این همان چیزی است که می‌تواند حزب را فرو بریزد. به همین خاطر نیز باید بار دیگر همگی بازگردیم.» همچنین این شکاف می‌تواند دامنه خطای جمهوری‌خواهان برای کمپین‌های انتخاباتی 2024 را به‌شدت محدود کند. چراکه به طور مثال حتی اگر ترامپ بتواند بایدن را شکست داده و رئیس‌جمهور شود آنها باید اکثریت کنگره را حفظ کنند تا بتوانند برنامه‌های خود را پیش ببرند.