جایزه مصطفی(ص)، نماد دیپلماسی عمومی
الهام عابدینی
پژوهشگر روابط بین‌الملل
سال 98 در دانشگاه فراخوانی با عنوان داوطلب در برگزاری جایزه مصطفی(ص) در تهران دیدم و ثبت‌نام کردم. وظیفه من این بود که یکی از دانشمندان حاضر را در چند روزی که در تهران اقامت داشت و در دانشگاه‌های مختلف کارگاه برگزار می‌کرد، همراهی کنم. پیش از آن روز، تصورم بر این بود که بانی این جایزه، دولت ایران است اما همکاری بهانه‌ای شد تا درباره جایزه دوسالانه مصطفی(ص) بیشتر مطالعه کنم. اعطای این جایزه که به نوعی معادل جایزه نوبل در جهان اسلام است، سال 91 در شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران به تصویب رسید اما شورای سیاستگذاری متشکل از دانشگاه‌ها و مراکز بزرگ علمی ایران و جهان اسلام بر روند اعطای این جایزه نظارت می‌کند. از طرفی بخش عمده هزینه آن هم از سوی خیرین علمی و واقفین تأمین می‌شود.
نکته جالب آنکه آن سال، یکی از برندگان این جایزه در گروه علوم زیستی و پزشکی دکتر اوگور شاهین برای اثر «طراحی و ارزیابی بالینی واکسن‌های درمانی ضدسرطان بر پایه mRNA» بود. این کشف همان کشفی بود که به او کمک کرد در روزهای اوج دنیاگیری کووید-19 نخستین واکسن مقابله با کرونا را بسازد. هرچند این نخستین واکسن به نام فایزر-بیونتک ثبت شد اما راستش افسوس می‌خورم که جایزه مصطفی(ص) آنقدری در جهان شناخته شده نیست که این افتخار بزرگ برای جهان اسلام در افکار عمومی دنیا ثبت شود.
سال‌هاست که ایران، هدف هجمه‌های رسانه‌ای جدی برای ترویج ایران هراسی است. از طرفی رسانه‌های برون‌مرزی ایران نیز با تحریم‌های شدیدی مواجه است و بارها از ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف حذف شده‌اند. در این شرایط، برگزاری چنین رویدادهایی در ایران با حضور نخبگان عرصه‌های مختلف می‌تواند فرصتی درخشان برای شکستن روایت‌های ضدایرانی باشد. این افراد می‌توانند سفیری خوب برای بازگویی واقعیت‌های مثبت کشورمان باشند.
قرار است در مهرماه پنجمین آیین اعطای جایزه مصطفی(ص) در اصفهان برگزار شود. 150 دانشمند و نخبه عرصه علم، فناوری و رسانه از 40 کشور اسلامی در این رویداد حضور خواهند داشت و این فرصت بسیار مناسبی است که ظرفیت‌های علمی و حتی گردشگری ایران به دنیا معرفی شود. بویژه زنان حاضر در این رویداد می‌توانند بهتر از سایرین راوی پیشرفت‌های کشورمان و همچنین فعالیت زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف باشند.در دوره قبلی این جایزه که بنده به عنوان داوطلب حضور داشتم، یکی از دانشمندان که مصری‌تبار و ساکن بلژیک بود به من گفت اگر با چشم نمی‌دیدم شاید باور نمی‌کردم ایران تا این حد پیشرفته و زیباست. جایزه مصطفی(ص) به همراه فعالیت‌های جنبی‌اش چون نشست‌های تبادل تجربیات علم و فناوری (استپ) می‌تواند در صورت پوشش مناسب رسانه‌ای که با دعوت از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای معتبر خارجی میسر خواهد شد، به یکی از قوی‌ترین ابزارهای قدرت نرم و دیپلماسی عمومی ایران بدل شود. چه فرصتی از این بهتر تا شهروندان غیرایرانی خودشان راوی حقیقت باشند.