بررسی تأیید موساد بر جاسوسی داماد جمال عبدالناصر در آستانه پنجاهمین سالگرد جنگ یوم کیپور
اشرف مروان، فرشته یا شیطان؟
فاطمه ترکاشوند
روزنامه‌نگار
کمتر از یک هفته تا یوم کیپور امسال باقی مانده است؛ عیدی که یهودیان آن را با روزه‌داری و مناسک مخصوص جشن می‌گیرند اما فارغ از معنی دینی‌اش، درست نیم قرن است که برای صهیونیست‌های مقیم سرزمین‌های اشغالی فلسطین، معانی مهم‌تر دیگری هم دارد. دوم مهر امسال مصادف با یوم کیپور 2023، درست پنجاه سال از ششم اکتبر 1973 می‌گذرد؛ روزی که با آغاز یک جنگ 20روزه میان مصر و سوریه با اسرائیل، نزدیک به 3هزار صهیونیست را از جمعیت اشغالگران کم کرد و به یکی از رسوایی‌هایی ماندگار در تاریخ اجتماعی- سیاسی آنها تبدیل شد چرا که نقش‌آفرینی یک جاسوس بلندپایه مصری، معادلات را چنان پیچیده کرد که با وجود خاتمه جنگ به نفع اسرائیل، هنوز معلوم نیست دقیقاً این جنگ را باید به سود کدام طرف دانست. جاسوسی که تنها یک هفته از مهر تأیید آشکار موساد بر هویت او به عنوان مأمور اسرائیل می‌گذرد؛ هرچند حرف‌وحدیث‌ها، گمانه‌زنی‌ها و گزارش‌های غیررسمی دست‌کم از سال 2000 نام «اشرف مروان» را آشکار کرده بودند اما پس از تأیید رسمی هفته گذشته، یوم کیپور امسال با نیم‌قرن گذشته تفاوت معناداری خواهد داشت.
هفته گذشته بود که در جریان مراسم رونمایی کتابی با عنوان «روزی که بتوان موضوع را فاش کرد» با حضور چند نفر از مقامات اطلاعاتی این سرویس جاسوسی، دیوید بارنیا رئیس فعلی موساد تأیید کرد که اشرف مروان، داماد جمال عبدالناصر، رهبر بزرگ جهان عرب و دست راست جانشین او انور سادات، جاسوس رژیم صهیونیستی بوده است.
او در این مراسم تصریح کرد: «مروان به اسرائیل وفادار بود.» با این حال سؤال اینجاست که اگر اسرائیل از وفاداری مروان به مصر یا حتی تاکتیک دوسره بازی کردن او برای منافع شخصی‌اش، بازی و پس از چند بار تحقیر و تمسخر، خصوصاً در جنگ یوم کیپور شکست خورده بود، آیا حاضر است به این شکست بزرگ اطلاعاتی، اعتراف کند؟
با تمام اینها، صهیونیست‌ها هنوز هم درباره جهت‌گیری‌های مروان، اتفاق نظر ندارند و با وجود گذشت دو دهه از افشای غیررسمی این حقیقت تکان‌دهنده، دست‌کم این تردید در کتاب‌ها و فیلم‌هایی که به این شخصیت می‌پردازد، راه یافته است هرچند که به نظر می‌رسد اسرائیلی‌ها ترجیح می‌دهند فرضیه جاسوس دوجانبه بودن این شخصیت، درست نباشد؛ اما حتی این حالت هم دردسر اسرائیلی‌ها را پایان نمی‌دهد.