سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
محدودیتی برای توزیع کیت‌های غربالگری نیست
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سالانه در کشور بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نوزاد به دنیا می‌آید که اگر احتمال بروز اختلال سندروم‌داون در میان آنان یک در ۸۰۰ تولد در نظر گرفته شود، بروز سندروم‌داون در بین حدود ۱۷۵۰ نوزاد محتمل است. در ماده ۵۳ قانون جوانی جمعیت آمده است: «آزمایش غربالگری و تشخیص ناهنجاری جنین صرفاً به درخواست یکی از والدین و با تشخیص پزشک متخصص مبنی بر احتمال قابل توجه، نسبت به وجود عارضه جدی در جنین یا خطر جانی برای مادر یا جنین یا احتمال ضرر جدی برای سلامت مادر یا جنین در ادامه بارداری، مبتنی بر منابع معتبر علمی تجویز می‌شود، مشروط بر آنکه احتمال ضرر آزمایش غربالگری و تشخیص ناهنجاری حسب مورد ذکر شده از احتمال یا محتمل ضرر نسبت به جنین و مادر نباشد. همچنین والدین یا پزشک احتمال عقلایی سقط در اثر آزمایش غربالگری و تشخیص ناهنجاری را ندهند.»
این درحالی است که چندی پیش عضو هیأت مدیره انجمن ژنتیک پزشکی ایران و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تصمیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر توقف صدور مجوز تولید و واردات کیت‌های غربالگری سه ماهه اول را عجیب و شوک‌آور توصیف کرد و گفت: «این تصمیم غیرکارشناسی منجر به محدودیت بیشتر جامعه برای انجام غربالگری جنین می‌شود که در نتیجه خطر تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاری‌ها و بیماری‌های ژنتیکی افزایش خواهد یافت.»
بعد از انتشار این اظهارنظر، پدرام پاک‌آیین، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در واکنش به برخی شایعات در فضای مجازی گفت: «هیچ محدودیت جدیدی برای تولید و توزیع کیت‌های غربالگری جنین ایجاد نشده و استانداردهایی که پیش از این به منظور کنترل کیفی کیت‌ها اعمال می‌شد، کماکان رعایت می‌شود.»
وی با اشاره به این موضوع که از نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی غربالگری جنین با رعایت استانداردها ممنوع نیست، گفت: «غربالگری مطابق قانون و نظر متخصصان استانداردسازی شده است و در حال حاضر کیت‌های تشخیصی غربالگری با دقت کافی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و کماکان برای کمک به سلامت مادر و جنین، از توزیع کیت‌های غیراستاندارد و غیردقیق جلوگیری می‌شود. هیچ محدودیت جدیدی نه در حوزه تولید و نه در زمینه واردات کیت‌های غربالگری ایجاد نشده است. بنابراین رویه سابق با توجه به لزوم کنترل کیفی کیت‌ها و استفاده از کیت‌های با ضریب دقت کافی کماکان جاری است.»
بنا بر اهمیت موضوع، حمیدرضا خرم‌خورشید دبیر بورد ژنتیک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این خصوص به ایرنا گفت: «در برنامه‌های غربالگری جنین دو شاخص حساسیت و اختصاصی بودن به عنوان شاخص‌های اصلی شناخته می‌شود و از آنجا که برنامه‌های غربالگری در سطح کل جامعه انجام می‌گیرد، این دو شاخص باید توسط وزارت بهداشت یک کشور تعیین و به مراکز انجام دهنده ابلاغ شود. تعیین این دو شاخص به عوامل متعددی مانند امکانات، هزینه‌ها و عوامل دیگر در یک جامعه بستگی دارد، در کشور ما غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی در دو زمان سه ماهه اول بارداری (Combined Test) و سه ماهه دوم بارداری (Quadruple test) برای مادر باردار می‌تواند انجام شود.»
این متخصص افزود: «اکنون در کشور تست‌های غربالگری جنین در موارد اصلی همچون غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی، غربالگری مسمومیت بارداری، غربالگری آناتومیکال جنین و نقص لوله عصبی و غربالگری ناهنجاری‌های قلبی جنین با انجام اکوکاردیوگرافی جنین در طول زمان بارداری مادر انجام می‌شود. بر اساس اصول اخلاق پزشکی، پزشک موظف است آگاهی‌های لازم را به زوجین در مورد ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین ارائه دهد و انجام آزمایش در این زمینه بستگی به تمایل آنها داشته و وقتی جنین بیمار است مادر را نمی‌توان مجبور به انجام سقط کرد.»
