اکرم رضایی
خبرنگار

رئیس‌جمهور وقتی رضامراد صحرایی را به سمت وزیر آموزش و پرورش منصوب کرد، برای وی 12 مأموریت مهم برشمرد. یکی از این مأموریت‌ها تقویت مدارس دولتی است. چرا که در حال حاضر این مدارس غیردولتی هستند که در رقابت با یکدیگر در تلاش هستند و در سال‌های اخیر مدارس دولتی تلاشی برای حفظ رقابت نداشته‌اند و به نظر می‌رسد شاخص‌های قابل‌توجهی برای دادن انگیزه برای مدارس دولتی ایجاد نشده است.
این روزها با هر یک از والدین دانش‌آموزانی که در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند، صحبت می‌کنیم از سطح کیفیت مدارس و برخورد کادر مدرسه گلایه دارند. این در حالی است که مدارس دولتی تمام خدمات را رایگان ارائه نمی‌دهند و با وجود تأکیدات مکرر برای اینکه این مدارس حق گرفتن وجهی اجباری از والدین را ندارند اما این مدارس هم مرتباً در حال دریافت وجه از والدین هستند. گلایه والدین خصوصاً در مقاطع متوسطه این است که کیفیت آموزش مدرسه بسیار پایین است، به گونه‌ای که تقریباً همه والدین یا خودشان باید مجدد درس‌ها را برای فرزندشان تکرار کنند و یا معلم خصوصی بگیرند که این هم به تنهایی هزینه زیادی را شامل می‌شود. همچنین در سال تحصیلی که گذشت، برخی از درس‌ها معلم نداشتند و معلمانی که تخصصی در آن درس نداشتند در کنار درس اصلی خود، دست و پا شکسته درسی را که معلم نداشت، پوشش دادند. این شرایط در هنرستان‌های دولتی بیشتر به چشم می‌خورد. اینکه برخی از اعضای کادر مدارس هم به دلیل حجم بالای کار خسته و کلافه هستند و این در برخوردشان با اولیا و دانش‌آموزان تأثیرگذار است. همچنین اگر سطح بهداشتی با کیفیت پایین را هم رصد کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که حالا این مأموریت رئیس‌جمهور به وزیر آموزش و پرورش چه ابعاد پراهمیتی دارد.
ضعف دانش‌آموزان در مهارت‌هایی مثل ریاضی و خواندن و نوشتن این روزها مشهود است که کارشناسان یکی از دلایلش را بی اطلاعی معلمان قدیمی با شیوه‌های نوین آموزشی و ویژگی‌های دانش‌آموزان نسل جدید می‌دانند. این مشکل ممکن است با جذب معلمان تازه‌نفس که این روزها شدت گرفته است، جبران شود اما تا آن زمان باید به روش‌های دیگری فکر کرد.
محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره برنامه‌هایی که می‌توان برای ارتقای مدارس غیردولتی داشت، بیان می‌کند: در حوزه معاونت متوسطه ما اولویت‌هایی را در این خصوص تعریف کرده‌ایم که موجب ارتقای کیفیت آموزش است و بازهم در اینجا اولویت با مدارس دولتی است. البته تمام مدارس ما که به آنها می‌پردازیم دولتی هستند و مسئولیت مدارس غیردولتی با بخش دیگری است. درعین حال بخش قابل‌توجهی از دانش‌آموزان ما در مدارس دولتی هستند.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: ما فعالیت‌هایی را تعریف کردیم که شامل تخصیص معلمان نمونه به مدارس دولتی است یا برنامه‌های کیفیت‌بخشی و ارتقای توانمندی معلمان و اعمال برنامه‌هایی مانند برگزاری جشنواره‌ها در مدارس. این برنامه می‌تواند زمینه دانش‌افزایی معلمان را فراهم کند که قطعاً به کیفیت مدارس دولتی کمک خواهد کرد.
کاظمی خاطرنشان کرد: باید سرانه آموزشی بیشتری برای این موضوع در نظر گرفته شود. امسال هر چند که سرانه، افزایش پیدا کرده اما باز هم نیازمند سرانه بیشتری برای مدارس دولتی هستیم.
کاظمی افزود: بسیاری از معلمانی که در مدارس غیردولتی تدریس می‌کنند در مدارس دولتی هم کار می‌کنند. این معلمان مسئولیت‌پذیر هستند و برایشان تفاوتی ندارد در مدرسه دولتی باشند یا غیردولتی و کار خود را انجام می‌دهند. شخصی که وارد عرصه معلمی می‌شود حس مسئولیت‌پذیری نسبتاً بالایی داشته و نسبت به شغل و دانش‌آموزان خود متعهد است. معلمان در مدارس دولتی و غیردولتی تلاش یکسانی دارند اما به هر حال باید دانش‌آموزان هم خودشان تلاش کنند.
او معتقد است بخشی از ارتقای مهارت دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی به والدین آنها یا کوشش خود بچه‌ها باز می‌گردد تا لزوماً به محیط آموزشی. هرچند برخی از والدین گلایه دارند که در مدارس غیردولتی احترام بیشتری برای آنها قائل هستند چرا که والدین باید هزینه پرداخت کنند اما در مدارس دولتی این احترام کمتر به چشم می‌خورد. کاظمی در این باره نیز گفت: ممکن است به صورت موردی چنین مسائلی وجود داشته باشد اما بهتر است والدین نسبت به گزارش چنین رفتارهایی اقدام کنند. والدین معترض حتماً به اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات در منطقه گزارش دهند؛ به هر حال وظیفه اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات و رسیدگی به همین اعتراضات است. اگر با این شیوه پاسخی نگرفتند، از طریق معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اقدام کنند.
وی تأکید کرد: ما با والدین، دانش‌آموزان و معلمان ارتباط تلفنی داریم و گفت‌و‌گوهای آنها را می‌شنویم. اما باید این را هم در نظر داشت که جلوه‌های ویژه این مسأله زیاد است؛ یعنی ذات رسانه این‌گونه است که خوبی‌ها کمتر گفته می‌شود اما انتقادات و مشکلات بیشتر دیده می‌شود. بالاخره 16 میلیون دانش‌آموز داریم که ممکن است تعدادی از آنها هم نارضایتی داشته باشند. فرزند من هم در مدرسه دولتی درس می‌خواند و از مسائل مطلع هستیم، ما هم در همین فضا زیست می‌کنیم اما به طور کلی اگر شکایت و نارضایتی از سوی والدین درباره مدارس دولتی وجود دارد، حتماً آن را اعلام کنند.