برای احمدرضا احمدی

صفورا رستمی‌نژاد
روزنامه‌نگار


احمدرضا احمدی این روزها در بستر بیماری است و همین اتفاق نگاه‌ها را مرتبه‌ای دیگر به سمت این شاعر، قصه‌گو و هنرمند چندوجهی و پرکار جلب کرد و البته نگرانی‌هایی را هم برانگیخت. حضور وی در عرصه‌های مختلف ادبی هنری از او شخصیتی ممتاز برای اهالی ادب و هنر و فرهنگ ساخته است. به این بهانه به مرور آثار و حرکت‌ها و جایگاه ایشان می‌پردازیم.
احمدرضا احمدی اگرچه به عنوان شاعری صاحب سبک در شعر معاصر و بنیانگذار شعر موج نو و دیگر، شاعر و قصه‌نویس برای کودکان شناخته می‌شود اما در بسیاری زمینه‌های دیگر مثل کار و پژوهش روی موسیقی ردیفی و فولکلور ایرانی و حتی جهانی،گویندگی برای فیلم، دکلمه شعر و قصه و تهیه آلبوم‌های مختلف از شعر شاعران مطرح معاصر هم بسیار فعال بوده است. آلبوم«ابیات تنهایی» دکلمه شعرهای سهراب سپهری و آلبوم «در شب سرد زمستانی» دکلمه شعرهای نیما از جمله آلبوم‌هایی است که با صدای این شاعر تولید شد و در زمان انتشارشان توجهات بسیاری را برانگیخت. احمدی در سال 1385 شاعر برگزیده پنجمین دوره جایزه شعر بیژن جلالی و در سال ۱۳۸۸ نیز نامزد دریافت جایزه هانس کریستین اندرسن شد.
بنیانگذاری شعر موج نو توسط این شاعر مطرح در ابتدای دهه 40، به دیگر حوزه‎‌های فرهنگی نیز ازجمله داستان، نمایشنامه، تئاتر، سینما و نقاشی تسری پیدا کرد. همنشینی و همکاری احمدی با هنرمندان دیگر عرصه‌ها نیز از نقطه‌عطف‌های کاری و شخصیتی احمدی است که موجبات خلق آثاری ارزنده هم در میانه این رفاقت‌ها و همزیستی‌های هنری بوده است.
احمدرضا احمدی اگر چه با نخستین مجموعه شعرش که با عنوان طرح در سال ۱۳۴۰ منتشر کرد، توجه بسیاری از شاعران و منتقدان دهه ۴۰ را جلب کرد اما دافعه‌هایی نیز در شاعران آرمان‌گرای آن دوره به‌رغم دفاعی که برخی شعرا از شعر او داشتند، برانگیخت.
تصویرگرایی، ایجاد قرابت میان شعر و نثر با بهره‌مندی از سطرهای بلند در سروده‌هایش و از سویی هویت شاعرانه بخشیدن به کلمات و اشیا، پررنگ بودن بار عاطفی شعر با پرهیز از افتادن در دامن رمانتیسمی و ترسیم فضاهایی عاشقانه، که آن را نمونه‌ای از شعر عاشقانه معاصر می‌توان تلقی کرد. از سوی دیگر صمیمیت و سادگی شعر و مکاشفه‌های ساده شاعرانه از نکات برجسته شعر این شاعر است. ایجاد یک ساختار نحوی خاص مبتنی بر زنجیر کلمات که مصداق هنجارشکنی زبانی خاصی است، از دیگر وجوه برجسته شعر این شاعر است. البته گاه با سکته‌ها و یا فاصله‌‎گذاری‌هایی در این ساختار نحوی روبه‌رو می‌شویم که باعث شده این زنجیر کلمات در جاهایی از هم گسسته شود و کلیت هارمونیک شعرها در جاهایی دچار خلل‌هایی هم از لحاظ مفهومی و معنایی و هم آوایی و موسیقایی شود. از این رو گاه با سطرها و یا پاره‌هایی مستقل از هم در شعرش روبه‌رو می‌شویم.
احمدرضا احمدی، شاعر و قصه‌گویی مطرح و اثرگذار در حوزه شعر و قصه کودک و نوجوان هم هست که این جایگاه ریشه در دغدغه او برای کودکان و همچنین ذهنیت عاطفی مهربان و سادگی در ابراز اندیشه‌های عمیق دارد. این دغدغه آنچنان برجسته است که او می‌گوید «از انگشتانم برای کودکان مداد رنگی بسازید».
در پایان باید گفت، بزرگداشت و غنیمت پنداشتن حضور بزرگان فرهنگ و هنر در زمان حیات‌شان ازجمله رسالت‌های مهم و فرهنگ‌سازی است که متولیان فرهنگی باید اهتمامی بسیار جدی‌تر به آن داشته باشند تا هم موجبات قدردانی از این بزرگان فراهم شود و هم باعث بهره‌وری فرهنگی از داشته‌های فرهنگی‌مان در زمانی که باید می‌شود.

 

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و دویست و پنج
 - شماره هشت هزار و دویست و پنج - ۲۲ خرداد ۱۴۰۲