مروری به کتاب «نقطه تسلیم» خاطرات شفاهی فرمانده بسیجی محمود امینی
یکی از بی‌شماران
«نقطه تسلیم» تازه‌ترین کتابی است که «انتشارات ایران» آن را چاپ و منتشر کرده و در فاصله کوتاهی پس از انتشار هم از این کتاب استقبال خوبی از طرف جامعه کتابخوان‌ها، بخصوص آنها که تاریخ دفاع مقدس را دنبال می‌کنند مواجه شد. کتاب دربردارنده خاطرات شفاهی فرمانده بسیجی محمود امینی از انقلاب اسلامی تا پایان دفاع مقدس است که کار جمع‌آوری و تهیه و تدوین آن به اهتمام حسین بهزاد و مسعود ده‌نمکی بوده است. «نقطه تسلیم» طی بیست‌ویک فصل از کمال بیک تا قیطریه شروع می‌شود و به عملیات مرصاد ختم می‌شود. نکته قابل گفتن درباره این کتاب را شاید بتوان از متن مقدمه آن بیرون کشید؛ آنجا که نوشته شده: «جنگ تحمیلی را شاید از آن رو دفاع مقدس نامیده‌اند که تفاوتی ماهوی با تمامی جنگ‌هایی دارد که ردی از آنها در لابه‌لای کتاب‌های تاریخ تمدن بشری برجای مانده است. یکی از هزاران وجه تفاوت، جنس و جوهر فرماندهان جبهه ایران زمین در آن مصاف مقدس بود که در منش شخصی، تعامل با رزم‌آوران تحت امر، کنش نظامی و ... ابداً شباهتی با عناصر مدیریتی جنگ‌های متعارف جهان ندارند. جلودار بودن در عرصه‌های مردآزمای خطرپذیری متکی به ایمان و عمل صالح این فرماندهان، شاخصه‌های منحصر به فرد ایشان بود و دست تقدیر الهی صدها نفر از آنها را که محبوب قلوب رزمندگان بودند شراب وصل نوشانید و به ضیافت قرب ربوبی برد و مقاماتی را که در وصف ناید برای ایشان رقم زد. شماری از آنان نیز به حکم بی‌چند و چون تقدیر الهی، در این خاکدان تیره باقی مانده‌اند و ما بدلوا تبدیلا.» در چنین مقدمه‌ای است که خواننده متوجه می‌شود با چه کتابی قرار است ساعت‌ها وقت بگذراند و از دل سطرهای آن تاریخ جنگ تحمیلی را به روایت یکی از چهره‌های تاثیرگذار آن به تماشا بنشیند. یکی از چهره‌های تأثیرگذار یا شاید بهتر است بگوییم یکی از آن زمره بی‌شماران بازمانده که از فردای ختم نبرد، در کوچه پس‌کوچه‌های گمنامی پرسه زد و یکایک روزان و شبان سالیان پساجهاد را راضی به رضای الهی سپری کرد و بالاخره حاضر به بازگویی نمی از یَمِ خاطرات خود از آن هشت فصل عجیب و تکرارناپذیر شده است. محمود امینی؛ مشهور به «حاج امینی» است. خاطرات شفاهی او، به واقع مروری گذرا است بر تاریخچه تشکیل تیپ 27 محمّد رسول‌الله(ص) از بهمن‌ماه 1360 تا ارتقای این یگان به سطح لشکر در پاییز 1361 و حماسه‌های آن تا واپسین روز جنگ. صاحب این خاطرات شفاهی، جز یک برهه، همواره در این یگان رزمی بوده است. لحن بی تکلف و بیان گرم و به کاربردن برخی اصطلاحات هم از حلاوت‌های بیانی محمود امینی است. اشاره‌های او در این کتاب به برخی خاطرات شخصی و ناگفته‌های مربوط به رویدادهای اتاق‌های فرماندهی در دوران جنگ، ویژگی دیگر این اثر است که نظیر آن در دیگر کتاب‌های حوزه ادبیات رسمی دفاع مقدس مشاهده نشده است. اگر تقدیر الهی بر مجروحیت‌های متعدد حاج امینی، به ویژه در ساعات اولیه برخی نبردها همچون بدر و خیبر نبود، قطعاً وی خاطرات مفصل‌تری از این پیکارها را بازگو می‌کرد. خوشبختانه شرح و بسط بسیاری از اشاره‌های صاحب این خاطرات شفاهی را می‌توان در کتابی مثل «بچه‌های حمزه» خواند و موجزگویی‌های حاج امینی را با مطالعه مستندات تفصیلی آنها جبران کرد. مسعود ده‌نمکی، بسیجی دوران جنگ و نویسنده و هنرمند نام‌آشنای دهه‌های اخیر، که هنوز هم ارادتمند حاج امینی است و خود را بسان نیروی پا در رکاب گردان حاجی می‌پندارد برای آماده‌سازی دوره 3 جلدی «بچه‌های حمزه؛ کارنامه عملیاتی گردان حمزه سیدالشهداء در دفاع مقدس»، متحمل زحمات طاقت‌فرسایی شد و تحریر نخست کتاب حاضر، حاصل زحمات او است. تحریر ثانوی و تدوین نهایی کتاب نیز توسط مصاحبه گیرنده این خاطرات، حسین بهزاد زیر نظر آقای امینی انجام گرفت. لازم است متذکر شویم پس از راه‌اندازی «مرکز فرهنگی – هنری 27 بعثت» در پاییز 1389 با همت سردار شهید مدافع حرم، حاج حسین همدانی(ره) و شماری از پیشکسوتان لشکر 27، پروژه ضبط خاطرات شفاهی کادرهای ستادی و عملیاتی پیشکسوت این یگان در دوران مقدس، در دستور کار مدیریت آن مرکز قرار گرفت. بر همین اساس، روند اجرای گفت‌وگو و ضبط خاطرات شفاهی سردار جانباز حاج محمود امینی طی 63 جلسه مصاحبه هفتگی و هر جلسه به مدت 60 دقیقه انجام گرفته و حالا این کتاب در اختیار علاقه‌مندان است تا غور و تفحصی داشته باشند به دل جنگ هشت‌ساله و بسیارچیزها که شاید برای اولین‌بار در این کتاب آن را تجربه کنند.