در پاسخ به مواضع و اقدامات غیرسازنده باکو صورت گرفت
اخراج چهار دیپلمات جمهوری آذربایجان از ایران
در پی تنش‌آفرینی جدید مقامات دولت باکو در روابط‌‌شان با کشورمان، روز گذشته خبر اخراج چهار دیپلمات جمهوری آذربایجان منتشر شد. به گزارش ایرنا، اخراج این چهار دیپلمات مستقر در تهران و تبریز که به‌عنوان «عنصر نامطلوب» شناخته شده بودند، از سوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به اقدام اواسط فروردین‌ماه باکو در اخراج دیپلمات‌های ایرانی بوده است؛ چه اینکه جمهوری آذربایجان 17 فروردین امسال فعالیت چهار دیپلمات ایرانی را با این ادعا که فعالیت‌هایشان مغایر با مأموریت دیپلماتیک و کنوانسیون ۱۹۶۱ بوده، «عنصر نامطلوب» معرفی کرده است و خواستار آن شد که آنها در مدت ۴۸ ساعت خاک آذربایجان را ترک کنند.
تلاش مصرانه تهران برای پایبندی به حسن‌همجواری
اینکه چرا خبر اقدام متقابل ایران و اخراج دیپلمات‌های جمهوری آذربایجان روز گذشته و نزدیک به یک ماه پس از این واقعه در خبرگزاری‌ها منتشر شده است را باید در تلاش ایران برای کنترل تنش و پایبندی به سیاست همسایگی و حسن‌همجواری ارزیابی کرد؛ پایبندی به سیاست همسایگی حتی در قبال کشور همسایه‌ای که دولتش در تأثیرپذیری خسارت‌بار از رابطه با اسرائیل، خود را در دامگه داشتن رابطه متشنج با ایران قرار می‌دهد.
در یکی از آخرین تحولات از این دست، الهام علی‌اف رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در اظهاراتی ضد‌ونقیض رابطه باکو-تهران را در گرو تغییر سیاست اصولی ایران نسبت به ادعاهای باکو درباره مسائل مرزی و حاکمیت سرزمینی جمهوری ارمنستان دانست و مدعی شد:«انتظار ما از ایران درباره تمامیت‌ارضی آذربایجان بیشتر بود.»
علی‌اف همچنین در اشاره به تعطیلی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران که در اصل پس از اقدام کارمندان سفارت برای خارج کردن غیرقانونی همسر باکویی یکی از شهروندان ایران و منجر شدن این مسأله به اقدام غیرقانونی این فرد و حمله او به سفارت برای پیگیری وضعیت همسرش انجام شد، ادعا کرد:«آن حادثه یک اقدام تروریستی برای حمله به دیپلمات‌ها بوده است.»
وجود رابطه میان افتتاح سفارت جمهوری آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی با این موضع‌گیری‌های تنش‌آفرین منطقه‌ای، افزایش فشار دولت باکو بر شیعیانی که اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند و اقدامات ایذایی همچون آوردن یک قاری قرآن برای خواندن سوره فتح در ساحل ارس و مرز ایران، رابطه‌ای مشخص است. با این حال سیاست همسایگی دولت جمهوری اسلامی ایران تاکنون ایجاب کرده است که در مقابل این رویه خویشتندارانه رفتار کند و برای جلوگیری از سوء‌استفاده برخی رژیم‌ها از وضعیت روابط دو کشور، در راستای تهدیدزدایی عمل نماید؛ رویکردی که در تماس‌های تلفنی میان وزرای خارجه دو کشور و رایزنی‌شان درباره مناسبات دوجانبه و در جهت رفع سوء‌تفاهم‌ها بویژه از سوی ایران، پیگیری شده است.
چه آنکه دیپلماسی ایران در قبال این همسایه شمالی همچون سیاستش در قبال دیگر کشورهای همسایه، تاکنون مبتنی بر احترام متقابل و رعایت حسن‌همجواری بوده است. با این حال مشخص نیست با توجه به ادامه روند اقدامات تنش‌آفرین دولت علی‌اف، رویکرد ایران در آینده چه خواهد بود.