جبارآذین
مدرس و منتقد سینما و تلویزیون

طنز خانوادگی و اجتماعی «نون.خ» که فصل چهارم آن، در دوران برهوت نبود آثار طنز و کمدی فاخر و با محتوا و درجه یک سیما، تنها سریال طناز تلویزیون نوروز 1402 بود، به‌دلیل برخی شوخی‌ها و موقعیت‌ها و دیالوگ‌ها و مناسبات طنزگونه و ضعف محتوایی و ساختاری بیشتر برنامه‌های رسانه ملی، تکرار مکررات بازپخش مجموعه‌های قدیمی و پخش فیلم‌ها و سریال‌های سر و دم بریده خارجی و نبود سریال طنز و شادی‌آفرین رقیب توانست در ایام تعطیلات نوروز، مخاطب داشته باشد و به کمک شخصیت‌ها و تیپ‌های آشنای سریال و کارگردانی جمع و جور سعیدآقاخانی همچنان مشتری‌هایش را باخود همراه کند. فصل چهارم «نون.خ»، گرچه مجموعه‌ای بزرگ و ماندگار نبود و با‌وجود پختگی سازندگانش، از نظر مضمون و ساختار هنری، به مرز پختگی نرسیده بود، ولی موفق شد، نظرهای مثبت گروه‌هایی از مردم را به ارمغان آورد.
این سریال که از منظر موضوع و مضمون در امتداد مجموعه پرمخاطب پایتخت و با همان اهداف توجه به آیین‌ها و سنت‌های قومی و ملی و تبلیغ سبک زندگی ایرانی اسلامی تولید شده است، گر چه در موفقیت به سطح آن سریال نرسیده است، لیکن در حد بضاعت هنری و محتوایی‌اش، به توفیق‌هایی دست یافته است.
با این همه، آنچه سریال «نون.خ» را تهدید به ایستایی، تکرار و دلزدگی می‌کند، نبود عناصر خلاقیت و نوآوری، توجه به استانداردهای گونه آثار طنز، اجرایی کردن مؤلفه‌های ویژه تولیدات طنز و کمدی و مهمتر غفلت از داستان‌سازی جذاب و به‌روز و با محتوا و غرق شدن در گرداب داستانک‌سازی‌های کم جان، کم محتوا و کلیشه‌ای است؛ همان عناصر و عواملی که پایتخت را از فصل سوم دچار درجازدن، تکرار و کلیشه کرد.
در هر حال «نون.خ»، از ایام عید تاکنون بدون وجود و حضور حریفان قوی و ضعیف به راه خود ادامه داد و مخاطب داشت و قهرمان یکه‌تاز رینگ بدون رقیب طنز سیما بود. «نون.خ» با تمام این اوصاف در کل، چون با لحاظ نگاه فرهنگی به زندگی، آیین‌ها، سنت‌ها و مناسبات اجتماعی، قومی ومنطقه‌ای، در راستای تکامل بخشی تولیدات هنری و فرهنگی ملی و ایرانی تلویزیون ساخته شده و به حوزه آثار بومی و ملی رسانه ملی تعلق دارد و از آنجا که وقایع آن از میان خانواده‌ها با نمایش باورها و اعتقادها و آیین‌های قومی گذشته و به پیکره مجموعه‌های ملی سیما پیوسته، اثری ملی و خانوادگی محسوب می‌شود. از همین زاویه است که می‌توان برخی از شاخصه‌های مهم تولیدات ملی و مختصات گونه‌های خانوادگی، اجتماعی را در عرصه‌های پژوهش تاریخی و اجتماعی و مضامین و محتواهای مناسب، نگارش به نسبت خوب فیلمنامه، داستان‌سازی‌های هر چند کوچک و سطحی مقبول وهمسو با رخدادها و ماجراهای مطلوب و تنیده شده در اندام دراماتیک سریال، تیپ‌سازی‌های باورپذیر بر مبنای نمونه‌های ملموس و واقعی و شناخته شده جامعه، گزینش بازیگرانی که با نقش‌های خود هماهنگی داشته و اتخاذ بازی‌های خوب از بازیگران وکارگردانی حرفه‌ای، تصویربرداری مناسب و منطبق با محتوای سریال، موسیقی همخوان با حوادث و رویدادها را در فصل چهارم «نون.خ» هم مشاهده کرد.
همچنین در باورپذیری و همدلی و همراهی بینندگان سیما با شخصیت‌های آشنای سریال وهمگامی با آنها در فراز و فرودهای داستانک‌ها وخط کمرنگ و سطحی اصلی داستان خانوادگی و اجتماعی «نون.خ»، توجه و رعایت نظر و سلیقه مخاطب مدنظر سازندگان سریال قرارگرفته که از امتیازهای آن است. در انتقال مفاهیم و پیام‌های «نون.خ» به بیننده و پیگیری مشتاق مخاطب، پردازش موضوع‌ها، موقعیت‌ها، دیالوگ‌ها، مناسبات و برخوردهای طناز، نقش ویژه و موفق داشته‌اند و تماشاگر را با نشاط و علاقه به تماشای بخش‌های مختلف سریال، مشتاق کرد. فصل چهارم «نون.خ» هم باوجود کاستی‌هایش توانست از نظر محتوا و ساختار هنری و اجرا، موفقیت‌های فصل‌های پیشین آن را تکرار کند و امتیازی دیگر در کارنامه سازندگان آن و سعیدآقاخانی نشاند.