پرستو علی‌عسگرنجاد
روزنامه‌نگار

این پاندای دوست‌داشتنی را می‌بینید؟ ایشان قدر صدها بولتن و همایش و سخنرانی، کار فرهنگی می‌کند. او یکی از بهترین سفیران فرهنگی جهان است، آن‌هم سفیری که روی اثرپذیرترین قشر عالم که کودکان باشند، اثر می‌گذارد. اصلاً با حضور آثاری از این دست است که بر این باورم که انیمیشن می‌تواند سفیر فرهنگی یک مملکت باشد.
استیل واتر که در فارسی به «مرداب» ترجمه شده (که کار غلطی هم هست، چون استیل‌واتر اسم خاص و نام همین پانداست و نباید برگردان شود) یک سریال سه‌فصلی جذاب است. اپل‌تی‌وی‌پلاس در ۲۰۲۰ زحمت تولیدش را کشیده. این سریال بر مبنای آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان ساخته شده و سرشار از جملات آرام‌بخش و انگیزه‌بخش روان‌شناسانه است. داستان، ماجرای زندگی سه خواهر و برادر است که در همسایگی یک پاندا زندگی می‌کنند. در هر قسمت، یکی از آنها با چالشی مواجه می‌شود و استیل‌واتر با تعریف‌کردن یک قصه، به‌طور تلویحی راه برون‌رفت را به آنها نشان می‌دهد.
قصه! همین برگ برنده اثر است. استیل‌واتر نصیحت و توبیخ و سرزنش نمی‌کند، بلکه همدلانه و غیرمستقیم مشورت می‌دهد. قصه‌ها خیلی ساده و کوتاه‌اند، اما مؤلفه‌ای مهم دارند. همه‌شان برگرفته از داستان‌های کهن و فولکلور ژاپن هستند. «روی بوردین»، کارگردان اثر، با اتخاذ روشی هنرمندانه، فضاسازی درخشانی کرده. داستان زمان حال را به شکل سه‌بعدی (3D) ساخته، اما به محض ورود به فضای قصه‌های کهن، فضا دوبعدی (2D) می‌شود تا حس نوستالژیک کارتون‌های قدیمی و فرهنگ کهن ژاپن را با هم به ما منتقل کند. این همان تکنیکی‌ است که کارگردان نابغه ژاپنی، مامورو هوسودا نیز پیش از او در آثاری چون #بل آن را به‌ کار بسته‌ بود.
استیل‌واتر نوعی همکاری فرهنگی میان امریکا و ژاپن است. سه شخصیت امریکایی در کنار یک نماد ژاپنی. به همین دلیل است که روح حاکم بر فضای اثر هم امریکایی-ژاپنی شده. مثلاً نکته‌ای که اذیتم می‌کند، این است که در فصل اول، هیچ خبری از والدین بچه‌ها نیست! تنها یک‌بار در قسمت هفتم از مادر صرفاً نام برده می‌شود! ریشه در فرهنگ ژاپنی دارد که خیلی زود به بچه‌ها استقلال می‌دهد؟ (طراحی شخصیت امریکایی‌ است. چهره‌ها اصلاً شرقی نیست و این فرض، بعید است.) ریشه در فرهنگ امریکایی دارد که التفاتی به خانواده‌محوری ندارد؟ می‌خواهد بدون حضور بزرگ‌ترها، فضای اثر کودکانه‌تر و عاری از نصیحت باشد؟ نمی‌دانم! اما آماده باشید برای فرزندتان سؤال شود که والدین این بچه‌ها کجا هستند و چرا آنها تنها زندگی می‌کنند؟
برای این معرفی، از سنت همیشه‌ام خارج شده‌ام. پیش از دیدن فصل دو و سه، با اکتفا به فصل اول معرفی‌اش کردم، چون نکات مثبت و سازنده‌اش را فراوان می‌دانم. بنابراین تا این‌جای کار، می‌توانم نظرم را درباره فصل اولش اعلام کنم که به گمانم محدودیت سنی برای تماشا ندارد و مناسب همه سنین است.