مروری بر کتاب «قهرمان به شکل خودم»
دختری که می‌خواهد مانند حاج قاسم شود
عاطفه محمدباغبان
فعال فرهنگی
شاید کودک دبستانی شما هم آرزو داشته باشد قهرمانی همچون حاج قاسم قهرمان شود. کتاب «قهرمان به شکل خودم» نوشته خانم «کلر ژوبرت» به این دغدغه کودکانه می‌پردازد. در این داستان دختری که دوست دارد مانند حاج قاسم قهرمان شود، سوژه داستان قرار می‌گیرد. این داستان در فضایی دوست‌داشتنی در کنار پدربزرگ و دریا اتفاق می‌افتد که استفاده از این فضای زیبا، از نکات مثبت این اثر است.
اما با توجه به ظرفیت فضای داستان، شروع این داستان می‌توانست گیرایی و جذابیت بیشتری داشته و فراز و فرود و کشمکش‌های قوی داشته باشد، در حالی که این‌چنین نیست. داستان با کشش چندانی شروع نمی‌شود، بدون اوج یا هیجان خاصی ادامه می‌یابد و در پایان هم بدون هیچ اتفاق ویژه‌ای تمام می‌شود. به گونه‌ای که خواننده بعد از پایان داستان احساس دست خالی بودن دارد، جای چیزی را در داستان خالی می‌بیند و هنوز منتظر آن است.
درونمایه این داستان، تلاش به نظر می‌رسد اما اشاره به برخی از ویژگی‌های دیگر مانند «قهرمانی به شکل مخصوص خود»، «امیدواری و خودباوری»، «دنبال راه‌حل بودن» و «توکل به خدا» در صحبت‌های پدربزرگ، خواننده را برای نتیجه‌گیری گیج می‌کند. خصوصاً کودکان را که قدرت تحلیل پایین‌تری دارند. بهتر بود به جای نام بردن از این ویژگی‌ها، به هرکدام در یک داستان جداگانه به تفصیل پرداخته می‌شد. خصوصاً برای سنین اول و دوم دبستان که ممکن است مفهوم دقیق «امیدواربودن به خدا» و «قهرمانی به شکل مخصوص خود» را با اشاره کوتاه به آن متوجه نشوند.
یکی دیگر از نکات مهم در نقد این کتاب، این است که نویسنده به جای اینکه تلاش کند و سایر ویژگی‌های حاج قاسم سلیمانی را طی داستان نشان دهد آنها را در چند دیالوگ پدربزرگ محدود کرده و به روایت این ویژگی‌ها بسنده کرده است. حتی مثالی که برای تبیین اهمیت تلاش ذکر می‌شود هم به شکل روایت مطرح شده و ممکن است کودک ارتباط مستقیم بین مروارید و تلاش را احساس نکند.
در حالی که در اواسط داستان، پدربزرگ به جریان تلاش حاج قاسم در کودکی اشاره می‌کند و شاید نویسنده می‌توانست کل داستان را با محوریت این سوژه مطرح کند و مفهوم تلاش را به تصویر بکشد و داستان فعلی به شکل خلاصه‌تر و موازی با آن، در ابتدا و انتهای داستان مطرح می‌شد و دختر کوچولو به پاسخ سؤالش می‌رسید.
رسالت این داستان، معرفی بخشی از شخصیت حاج قاسم و بیان چگونگی الگوگیری از ایشان است. تصویرگری زیبای کتاب، فضای دلنشین ساحل و دریا همچنین صمیمیت با پدربزرگ را به خوبی نشان داده است و حال و هوای یک گردش خاطره‌انگیز را تداعی می‌کند، از لحاظ تطابق با فرهنگ ایرانی و اسلامی هم مطلوب است ولی چهره و رنگ پوست شخصیت‌ها اندکی با چهره‌های ایرانی متفاوت است. کتاب کودک «قهرمان به شکل خودم» به نویسندگی و تصویرگری کلر ژوبرت به همت انتشارات «راه‌یار» در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.