در هم شکستن کلیشه‌های زنانه
فهیمه نظری
جامعه‌شناس
مستند «بانوی مهر» به تهیه‌کنندگی مجتبی حیدری که در قالب مجموعه مستند «قهرمانان معمولی» روی آنتن شبکه مستند رفته است، بُرشی از زندگی بانویی کارآفرین و قهرمانی نجیب، مهربان و پُر از امیدی است که هیچ تمایل ندارد از تلخی‌ها بگوید. به اعتقاد او از شیرینی‌های کار و زندگی سخن گفتن به انسان انرژی مضاعف می‌دهد. آیا این «بانوی مهر» کارآفرینی موفق است؟
فاطمه ذاکریان، کارآفرینی مصمم و کوشا و پُرتلاش، وقتی در مواجهه با خواسته‌هایش «نه» می‌شنود، نمی‌هراسد و جا خالی نمی‌کند. به اعتقاد او، انسان باید تلاش کند، زنان باید خلاق و پویا باشند. او متأهل و دارای همسر و سه فرزند پسر است که یکی از آنها معلول است. بانوی کارآفرین دوست ندارد از فرزند معلول‌اش بگوید چون حضور این پسر را یک نعمت و موفقیت‌اش را مرهون رسیدگی از او می‌داند. او تصمیم می‌گیرد با تمام تجربه‌هایی که دارد به دیگر همنوعان خود کمک کند. به همین منظور وارد روستاهای منطقه می‌شود. هرچند هر بار با دست رد بر سینه و بی‌محلی‌ها روبه رو می‌شود اما روستای خُراشاد در خراسان جنوبی را به عنوان هدف نهایی اجرای طرح‌هایش انتخاب می‌نماید؛ روستایی کم‌آب و مردمانی درگیر خشکسالی که معیشت‌شان تحت‌الشعاع این موضوع قرار گرفته است. برای این قهرمان کم‌آبی معنا ندارد چون می‌توان از این موقعیت استفاده بهینه‌ای کرد.
بانوی کارآفرین پارچه باف، حرفه‌ای، مصمم و علاقه‌مند است تا هنر سنتی و قدیمی «توبافی» را به همه مردم ایران معرفی کند. تلاش‌های بی‌وقفه او بویژه در دو دهه اخیر با تشویق زنان، آموزش و به اشتراک‌گذاری با آنان توأم بوده است که بالاخره به ثمر می‌نشیند و طنین دستگاه‌های پارچه‌بافی در کوچه‌های خراشاد به جریان می‌افتد. حالا هنر او وسعت پیدا کرده و مشتریان هنر دست او و زنان روستا، نه در داخل بلکه خارج از کشور رو به افزایش است. او نه تنها یک کارآفرین است بلکه یک نوآور است. تولیدات او دیگر تغییر شکل داده‌اند و فقط به دستمال آشپزخانه و حوله محدود نمی‌شود بلکه محصولات او تغییر و تنوع پیدا کرده‌اند. حالا او بزرگ فکر می‌کند و در فکر تأسیس یک کارخانه کوچک نساجی در خراشاد است.
این بانوی مهر همچون دیگر کارآفرینان، کارآفرینی نوآور است. بدون شک او آزمون و خطاهای فراوانی داشته است که از خطاهای خود درس‌ها آموخته و می‌خواهد لحظه‌های موفقیت خودش را با دیگران به اشتراک بگذارد. خانم ذاکریان خواستن و توانستن را به اثبات رساند و نشان داد این توانایی را دارد که مسیر رسیدن برای دیگران را تسهیل کند. متأسفانه در موضوع کارآفرینی در ایران بویژه اگر زنان، کارآفرین باشند، تصویر کلیشه‌ای وجود دارد که زنان در کارهای کوچک می‌توانند نقش داشته باشند و توان ورود به کارهای بزرگ تولیدی را ندارند که خانم ذاکریان این کلیشه را درهم شکست. مستند «بانوی مهر» نشان داد این وظیفه جامعه و رسانه ملی است که از این زنان الگو بسازد، زیرا سختی‌ها و تلاش‌های آنان به ثمر می‌نشیند و می‌توان بارها از این تلاش‌ها سخن گفت، نه به منظور صرفاً معرفی بلکه به منظور چگونه توانمند شدن آنها، این که آنان می‌توانند مسائل و مشکلات معیشتی خانواده‌ها را حل کنند، همچنین می‌توان تصویر واقعی از توانایی زنان حتی در دورترین نقاط ارائه داد و به ایجاد و افزایش اعتماد به نفس زنان دیگر کمک کرد و نشان داد می‌توان همه کلیشه‌های فرهنگی و سنتی را که زنان تنها برازنده نقش مادری‌اند، شکست. خانم ذاکریان نمونه یک قهرمان زن توانمند، ساعی و پُرتلاش است که بذر خواستن را در دل دیگر زنان کاشت و با کمک همان‌ها پروراند. هرچند قهرمان معمولی خراشاد توانست ثمره کار جمعی خود را ببیند اما نقش و جای حمایتگری قانونی و مالی دولت در دوره کارآفرینی او همچنان خالی است. دولت‌ها در مقاطع مختلف نشان دادند که هنوز نتوانسته‌اند حامی قانونی و مالی مناسب و خوبی برای کارآفرینان این کشور باشند؛ آنها هنوز هم به تنهایی بار سختی‌ها را به دوش می‌کشند.