در دیدار دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه با معاون اول رئیس جمهور بررسی شد
تدارک برای راه‌اندازی کریدور شمال-جنوب
«سرگئی لاوروف» از برگزاری قریب الوقوع نشست مشترک تهران، مسکو، آنکارا و دمشق برای پیگیری مذاکرات صلح سوریه خبر داد
تدارک برگزاری نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، روسیه، ترکیه و سوریه خبری بود که روز گذشته «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه اعلام کرد تا معلوم شود رایزنی‌های دیپلماتیک تهران و مسکو برای ترمیم رابطه آنکارا و سوریه در نشست پیشین معاونان وزارت خارجه چهار کشور اثرگذار بوده است. «لاوروف» بعد از نشست اخیر با همتای ترکیه‌ای خود در آنکارا در کنفرانسی مطبوعاتی بر ضرورت برگزاری دیدار چهارجانبه در سطح وزرای خارجه تأکید کرد و گفت: «مقدمات این موضوع در حال انجام است و معاونان ما در نشست خود در پایتخت روسیه درباره آن گفتوگو کردند.» به گفته «لاوروف» تصمیم‌گیری درباره تاریخ برگزاری این دیدار که برای هر چهار وزیر خارجه مناسب باشد نیز در دستور کار است.
مذاکرات اثربخش در سطح معاونین
مقدمات نشست وزرای خارجه برای پیگیری مذاکرات صلح سوریه در شرایطی در دستور کار قرار گرفته است که به نظر می‌رسد گردهمایی 14 و 15 فروردین ماه معاونان وزرای خارجه چهار کشور در مسکو با نتایج قابل ملاحظه‌ای همراه بوده است. نشستی که فرصت را برای انجام گفتوگوهای دوجانبه نمایندگان ترکیه و سوریه فراهم کرد تا طرفین در پی تلاش‌های میانجیگرانه جمهوری اسلامی و روسیه به سمت و سوی کاستن از دامنه موضوعات محل اختلاف گام بردارند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه پیشتر به تلاش‌های میانجیگرانه ایران برای ترغیب رهبران ترکیه و سوریه جهت ترمیم رابطه اشاره کرده و گفته بود: «ما از گفتوگوهای چهارجانبه در سطوح مختلف برای رفع سوء‌تفاهم‌ها و حل مشکلات بین ترکیه و سوریه استقبال می‌کنیم. من در دو سفر به ترکیه و سوریه در این رابطه با جناب آقای اردوغان و جناب آقای بشار اسد از نزدیک گفتوگو کردم. با مقامات روسیه هم در سطح رؤسای‌جمهور دو کشور گفتوگوهای مهمی انجام شد.»
مانع تراشی واشنگتن
تلاش تهران و مسکو برای ترمیم رابطه آنکارا و دمشق از طریق مذاکرات چهارجانبه در حالی جریان دارد که از ماه‌ها پیش، ایالات متحده موج سیاسی جدیدی را ذیل هدف مانع تراشی در مسیر ازسرگیری رابطه ترکیه و سوریه به جریان انداخته است. مقام‌های امریکایی برای نیل به این مقصود کوشیده‌اند با انجام اقداماتی که به موازات تحولات دیپلماتیک میان چهارکشور ایران، روسیه، ترکیه و سوریه صورت می‌گیرد، صحنه این تحولات را با پیچیدگی روبه‌رو سازند.
از جمله این اقدامات باید به ملاقات چندی پیش «مولود چاوش اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه با «آنتونی بلینکن» همتای امریکایی در واشنگتن اشاره کرد که طی آن واشنگتن طرحی متقابل را در مقابل طرح ایران و روسیه در روند مذاکرات آستانه ارائه کرد که هدف خاص آن گشودن کانال‌های ارتباطی مستقیم بین واشنگتن و آنکارا بود. این در حالی بود که «بلینکن» در جریان این گفت‌و‌گوها ادعا می‌کرد که امریکا در حال تلاش برای دستیابی به نوعی احیای موازی اقتصادی در مناطق خودمختار و مناطق تحت‌کنترل ترکیه در شمال سوریه است؛ به نحوی که گشایش اقتصادی هر دو طرف تسهیل شود. این اقدامات امریکا در شرایطی که با مجموعه‌ای از فشارهای نظامی، سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی بر دمشق نشان داده در حال پیگیری راهبرد خود در قبال سوریه و کشاندن حکومت آن به انزوایی چندساله است، جز پیچیده کردن صحنه تحولات و به انحراف کشاندن مسیر مذاکرات چندجانبه هدفی را جست‌و‌جو نمی‌کند.
در چنین شرایطی انجام موفقیت‌آمیز مذاکرات چهارجانبه و گشوده شدن کانال ارتباطی آنکارا و دمشق با میانجیگری ایران و روسیه اهمیتی مضاعف می‌یابد. تهران زیر سایه دیپلماسی منطقه‌ای ویژه خود با‌وجود تلاش‌های کارشکنانه واشنگتن موفق شده از بروز یکسری تحولات خسارت‌بار پیرامون سوریه از جمله تصمیم سال گذشته آنکارا برای حمله نظامی به شمال سوریه ممانعت به عمل آورد و حالا نیز به نظر می‌رسد در کنار روسیه توانسته مذاکرات چهارجانبه را در روندی مدیریت کند که وزرای خارجه چهار کشور بزودی بر سر یک میز بنشینند و ابتکار عمل‌های مطرح را برای حل بحران سوریه به سرانجام برسانند.
دیدار معاون اول رئیس‌جمهور کشورمان و دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه، روز گذشته در حالی در تهران برگزار شد که این دیدار پنجمین ملاقات دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه با محمد مخبر در ۶ ماه گذشته است.
در این دیدار دو طرف آخرین وضعیت پروژه‌ها و همکاری‌های مشترک دو کشور را در چهارچوب کریدور شمال–جنوب، همکاری‌های حوزه انرژی، حمل‌ونقل و گسترش مناسبات تجاری فی مابین بررسی کردند.
ابراز خرسندی مخبر از روند اجرای طرح‌های مشترک
محمد مخبر در دیدار «ایگور لویتین» دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه با اشاره به افزایش تبادل هیأت‌های سیاسی و اقتصادی میان تهران و مسکو، گفت: خوشبختانه اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مشترک دو کشور از روند خوبی برخوردار هستند و پیگیری جدی و مستمر رؤسای‌جمهور دو کشور نیز زمینه رفع موانع و سرعت بخشیدن به روند اجرای توافقات را فراهم کرده است.
وی افزود: جمهوری اسلامی و روسیه می‌توانند با تولید و سرمایه‌گذاری مشترک، به مرکز صادراتی برخی اقلام غذایی در منطقه تبدیل شوند و بخشی از نیازهای کشورهای منطقه را تأمین کنند.
آمادگی روسیه برای سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت
ایگور لویتین دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار از آمادگی مسکو برای سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت و تسریع در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مشترک در حوزه حمل‌ونقل خبر داد و افزود: روسیه برای انعقاد توافق همکاری دوجانبه و چندجانبه با ایران جهت احداث این پروژه‌ها آمادگی دارد.
دیدار با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی
دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه که جمعه شب وارد تهران شد، علاوه بر دیدار با معاون اول رئیس‌جمهور، با وزیر راه‌و‌شهرسازی و نیز شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان دیدار خواهد کرد. این مقام ارشد روس دی‌ماه گذشته میهمان تهران شده بود که مهم‌ترین دستاورد سفر اخیر او قطعی شدن حضور روسیه در ابرپروژه ریلی ایران، کریدور شمال-جنوب بود. بر اساس برنامه دیدار‌های ایگور لویتین، اهم گفتوگوهای او پیرامون پروژه ریلی کریدور شمال-جنوب و مشارکت روسیه در آن خواهد بود.