کیومرث پوراحمد در 74 سالگی درگذشت
خداحافظی با خالق سریال «قصه‌های مجید»
کیــــومــرث پـــوراحمــد شــاید از نام‌‌آشناترین فیلمسازان سینما برای مخاطبان عام باشد. برای شناسنامه دادن به آنهایی که علاقه‌مند جدی سینما نیستند عنوان «خالق سریال قصه‌های مجید» کافی است برای اینکه پی ببرند گزاره‌ای که ظهر روز چهارشنبه 16 فروردین ماه روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت و اهالی رسانه و سینما را شوکه کرد مرگ کدام فیلمساز سینمای ایران را خبر می‌داد؛ خبری که برای ساعاتی با شایعه عنوان مرگ خودخواسته در گروه‌های خبری چرخید و در نهایت با تأیید علی قائم‌مقامی تهیه‌کننده سینما مبنی بر مرگ بر اثر ایست قلبی بر پیشانی اخبار رسمی حوزه فرهنگ و هنر نشست: «کیومرث پوراحمد به دلیل ایست قلبی در ۷۴ سالگی از دنیا رفت.» فیلمسازی که علاوه بر کارگردانی در کارنامه کاری‌اش عناوین فیلمنامه‌نویس، تدوینگر، تهیه‌کننده و بازیگر هم ثبت شده و علاوه بر «قصه‌های مجید»اش در تلویزیون، در سینما نیز با آثارش از «خواهران غریب» و «بی‌بی چلچله» تا «شب یلدا» و «به خاطر هانیه» خاطره‌سازی کرد و جاودانه شد.
همکاری با صدرعاملی و جیرانی از مطبوعات تا سینما
متولد سال ۱۳۲۸ در اصفهان بود. در روزگاری که یک مدادرنگی شش‌تایی کوچک، جهان بزرگ او بود تماشای فیلم «اسپارتاکوس» دریچه خیالش برای ورود به سینما می‌شود. سینما را با ساخت فیلم کوتاه «زنگ اول، زنگ دوم» در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز می‌کند و فعالیتش را با سمت دستیار در سریال ماندگار «آتش بدون دود» به کارگردانی نادر ابراهیمی ادامه می‌دهد.
در دوره‌ای روزنامه‌نگاری را با همکاری در روزنامه اطلاعات به سردبیری جواد مجابی تجربه می‌کند؛ در همان دوره‌ای که فریدون جیرانی هم در این روزنامه کار می‌کرد و رسول صدرعاملی در بخش حوادث مشغول فعالیت بود. انس و الفت پوراحمد با مطبوعات بعدها با نقدنویسی در مجله فیلم و برخی نشریات ادامه یافت و تا همین اواخر در مناسبت‌های مختلف برای نشریات به عنوان میهمان یادداشت می‌نوشت. در همان دوره‌های آغازین همکاری مطبوعاتی‌اش با دو فیلمساز مطرح این روزهای سینمای ایران، فیلمنامه «تاتوره» را به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌برد و در نهایت بعد از ۱۳ بار اصلاح تصویب نهایی آن را دریافت می‌کند و اولین فیلم بلند سینمایی فارابی را می‌سازد.
از انتخاب خلاقانه بی‌بی تا تجربیاتی که با قصه‌های مجید ترکیب شد
در مجموعه‌ای از فیلم‌هایی که در سال‌های اول کارنامه کاری او ثبت شده از جمله «پلکان» و «آلبوم تمبر» تصویری از بچه‌های این سرزمین به شکلی صادقانه تجلی یافته است. اما اوج کارهای کیومرث پوراحمد در این دسته آثار، سریال ماندگار «قصه‌های مجید» است که بخشی از قوت آن از داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی می‌آید اگر چه پوراحمد بخشی از تجربیات و خاطرات دوران کودکی و نوجوانی خود را نیز وارد داستان‌های مرادی‌کرمانی کرد. از جمله انتخاب‌های خلاقانه پوراحمد سپردن نقش بی‌بی به مادرش بود: «یک روز یکی از خواهرانم به من گفت تو سراغ خانم‌های معمولی خانه‌دار می‌روی، مادر خودمان هم این خصوصیات را دارد چرا از او برای این نقش استفاده نمی‌کنی؟ اینها درحالی بود که مادر من عاشق سینما بود؛ هفته‌ای دو سه بار به سینما می‌رفت، همه سریال‌های تلویزیون را می‌دید و در آشپزخانه‌اش یک رادیو داشت که دائم قصه‌ها را گوش می‌کرد، کتاب زیاد می‌خواند و کتاب قصه‌های مجید را هم چندبار خوانده بود. یک دوربین وی اچ اس کوچک داشتیم، مادرم را به خانه‌ای که انتخاب کرده بودیم به همراه مجید بردیم و به او گفتم قصه خواب‌نما را بگوید و ما فیلمبرداری کردیم و متوجه شدم که مادرم برای این نقش بسیارخوب است و به این شکل بود که بی‌بی قصه‌های مجید انتخاب شد.» «سرنخ» و «پرانتز باز» از دیگر آثار کارگردانی پوراحمد در تجربه سریال‌سازی بود.
زندگی پلان به پلان «شب یلدا»
«۵۰ قدم آخر»، «اتوبوس شب»، «گل یخ»، «خواهران غریب»، «به خاطر هانیه» و «بی‌بی چلچله» از جمله آثار سینمایی این کارگردان است که فضایی متفاوت با بخش اول کارنامه کاری او دارد. اوج کارهای پوراحمد اما «شب یلدا»ست که در زمره بهترین فیلم‌های بعد از انقلاب و کارنامه کاری او قرار می‌گیرد. فیلمی که به گفته سازنده‌اش زندگی خود او بوده است.او در گفت‌وگویی با موزه سینما می‌گوید:«خودم پلان به پلان بازی می‌کردم و محمدرضا فروتن تکرار می‌کرد. به شکلی که وقتی مادرم در اصفهان فیلم را دیده بود کاملاً متوجه شده بود که زندگی خودم است زیرا حرکات و نحوه بیان محمدرضا فروتن درست مثل من بود که بلافاصله به من زنگ زد و گفت کیومرث تو واقعاً خودت را یک سال در خانه حبس کرده بودی و به ما نگفته بودی؟»
این پرونده باز است
«تیغ و ترمه» و «کفشهایم کو؟» از جمله کارهای متأخر این فیلمساز است که در هیچ‌کدام از آنها نتوانست قدرت و قوت «شب یلدا» را تکرار کند؛ آثاری که به نظر می‌رسید نه خود فیلمساز را اقناع کرد و نه آن طور که از گیشه برمی‌آمد مخاطبان را. فیلم سینمایی «پرونده باز است» آخرین ساخته زنده‌یاد پوراحمد بود که در چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر رونمایی شد؛ فیلمی که بدون حضور کارگردان به نمایش در آمد و در نشست خبری آن اعلام شد آخرین اثر سینمایی این کارگردان خواهد بود. پوراحمد همچنین در سال‌های اخیر با حضوری کوتاه و در نقش‌های نزدیک به خودش بازیگری را با فیلم‌های«جمشیدیه» یلدا جبلی و «نگهبان شب» رضا میرکریمی تجربه کرد.