نگاهی به فیلم «تتریس» اثر جان اس برد
رؤیاهایت را به دست بیاور
محمدحسن موحدی
کارشناس فرهنگی
فیلم «تتریس» که به تازگی توسط شرکت‌های پخش در سال 2023 منتشر شده و نظر منتقدان راتن تومیتوز را به خود جذب کرده است، به داستان ساخت بازی معروف تتریس می‌پردازد و فیلمنامه آن از قصه‌ای واقعی سرچشمه گرفته که در اواخر دوران شوروی سابق اتفاق افتاده است. فیلم که کاملاً با درونمایه‌های سیاسی جلو می‌رود، از پایان سلطه کمونیسم در شوروی و مبارزه مردم در دوران گورباچف سخن می‌گوید و مشخصاً توسط استودیوهای بلوک غرب تهیه شده است. شاید داستان موضوعی تاریخی را در ساخت و پخش بازی‌ها روایت کند، اما در طول خود از کنترل‌گری و قوانین سفت و سخت حکومت‌های کمونیستی و رنج مردم صحبت میکند که در مواردی گل‌درشت می‌شود.
فیلمنامه فیلم که روایتی زندگینامه‌ای از مشهورترین پخش‌کننده بازی تتریس، هنک راجرز را به تصویر می‌کشد، قابلیت بررسی روانشناختی دارد. هنک که با شکست برای پخش بازی خود در شرکت بالت-پروف روبه‌رو شده است، با دیدن بازی تتریس، ریسک بزرگتری میکند و حتی خانه و زندگی خود را برای گرفتن مجوز پخش این بازی وسط می‌گذارد. در این میان اما رقیبان وی در دنیا از پای ننشسته و تمام تلاش خود را می‌کنند تا او را از کار بیندازند اما او با سفر کردن به کشورهای مختلف و بخصوص به اتحاد جماهیر شوروی - که از نظر همکاران او جانش را به خطر می‌اندازد- تمام تلاش خود را برای به دست آوردن امتیاز پخش بازی انجام می‌دهد. حتی با سازنده اصلی بازی دیدار کرده و سعی میکند به او نزدیک شود و از این طریق جواب می‌گیرد.
مهم‌ترین ویژگی هنک «پشتکار» است. پشتکار یکی از 24 نیرومندی‌های این شخصیت است که در نظریه روانشناسی مثبت‌نگر مطرح می‌شود. آدم‌های با پشتکار طبق تعریف، کسانی هستند که بشدت سخت‌کوشند، برای رسیدن به هدف خود دست از هیچ تلاشی برنمی‌‌دارند و امید خود را از دست نمی‌دهند. چیزی که در هنک راجرز شخصیت محوری فیلم می‌بینیم. او چند بار در میانه کار همه چیز را می‌بازد. حتی یک بار به همسرش اعتراف میکند که به نقطه صفر رسیده است، اما باز هم به او قول می‌دهد همه چیز را درست کند. گویا این ویژگی، خاصیت انسان‌های موفق است.
نیرومندی شخصیتی دیگر هنک، امید، خوش‌بینی و آینده‌نگری است. انسان‌های امیدوار پس از شکست خوردن به سرعت بهبود می‌یابند. آنها نمی‌گذارند شکست‌ها بر ایشان غلبه کند، بلکه خودشان بر شکست‌ها غلبه می‌کنند و در چرخه سوگ ناشی از این موضوع نمی‌افتند. گام‌های استوار پس از باخت، از ویژگی‌های انسان‌های دارای این توانمندی است، چیزی که در سکانس‌های مختلف فیلم از شخصیت محوری می‌بینیم.
هر چند فیلم تتریس مضامین اغراق شده سیاسی را در خود جای داده است، اما در بازگویی زندگینامه هنک، ویژگی‌های مثبت شخصیت او را به خوبی پررنگ کرده است و حتی با مرحله مرحله کردن تلاش‌های او، به ما نشان می‌دهد رسیدن به اهداف راه رفتن در مسیر پرپیچ و خمی را نیاز دارد و ریسک‌پذیری بالایی را می‌طلبد. چیزی که همه ما باید آن را فعال کنیم.