برچسب دل‌آزار روی قیمت کتاب
علی الله‌سلیمی
نویسنده و منتقد ادبی
اگر اهل کتاب و کتابخوانی باشید و این روزها برای خرید این محصول فرهنگی به بازارهای کتاب مراجعه کرده و کتاب مورد نظر خود را انتخاب و قبل از اینکه پول آن را بپردازید به قیمت پشت جلد هم نگاهی انداخته باشید، در اغلب مواقع با برچسب روی قیمت کتاب مواجه شده‌اید که قیمت جدید کتاب را به شما یادآوری و شما را تا حدودی شوکه می‌کند.
بعد اگر برگردید به صفحات داخلی و در ابتدای کتاب هم نگاه کنید و قیمت کتاب در بخش شناسامه اثر را دستکاری‌شده ببینید طبعاً حال شما بیش از پیش گرفته می‌شود، چرا که این احساس به شما دست می‌دهد که این کالای فرهنگی را بالاتر از قیمت تمام‌شده آن در زمان تولید تهیه می‌کنید. نکته قابل توجه و دردناک که بیش از مورد اول، یعنی تغییر قیمت اولیه و تمام‌شده کتاب با برچسب قیمت جدید، مشتری را عصبی و دل‌چرکین می‌کند، تعویض این برچسب‌های تعیین‌قیمت در فواصل زمانی متعدد است که ناشر یا فروشنده کتاب به محض شنیدن تغییر قیمت کاغذ در بازار به سراغ کتاب‌های آماده و موجود خود می‌رود و با حذف برچسب قبلی، برچسب تازه‌ای با قیمت جدید و طبعاً بالاتر را جایگزین می‌کند و این دور باطل، از منظر مشتری و آینده‌نگرانه از منظر ناشر یا فروشنده کتاب همچنان می‌تواند ادامه داشته باشد و فاصله بین مشتریان بازار کتاب و این محصول فرهنگی را بیش از پیش کند.
توجیه و بهانه ناشر یا فروشنده کتاب بی‌گمان این است که اگر بخواهیم همین کتاب را در شرایط فعلی و قیمت روز کاغذ مصرفی برای تهیه کتاب تولید و منتشر کنیم یقیناً به همین قیمتی که با برچسب قیمت جدید روی قیمت قبلی خورده است امکان‌پذیر است. این توجیه بی‌مورد و بهانه فرصت‌طلبانه به هیچ وجه قابل قبول نیست، چرا که کتاب مورد نظر، با کاغذی به قیمت قبل تهیه شده و در آن زمان که ناشر داشته برای کتاب تولیدی خود قیمت‌گذاری می‌کرده، سود موردنظر خود را هم مطابق قاعده و عرف لحاظ کرده و به هیچ عنوان ضرر و زیانی متوجه وی نبوده است. بنابر این، انصاف و مروت حکم می‌کند کتابی که با کاغذی به قیمت قبل تهیه شده با همان قیمت‌گذاری قبلی به مخاطب و مشتری عرضه شود و کتاب‌های جدید طبق قیمت جدید قیمت‌گذاری و عرضه شود.
در این شرایط، طبعاً برچسب‌های دل‌آزاری که اعتماد بین ناشر و فروشنده کتاب و خریدار این محصول فرهنگی را از بین می‌برد، کارایی و نقش تعیین‌کننده نخواهد داشت و اعتماد و همدلی در بازار کتاب همچنان محفوظ خواهد ماند.