عاشقانه‌ای در دهانه آتشفشان‌

محمد احسان مفیدی‌کیا
منتقد


 «آتش عشق» یک مستند زندگینامه‌ای و عاشقانه است. زوج آتشفشان‌شناس فرانسوی کاتیا و موریس کرافت، همه عمر و عشق‌شان را صرف مطالعه روی آتشفشان‌ها می‌کنند و هر کجای دنیا که غرش زمین خبر از فوران می‌دهد، خود را می‌رسانند و زود بساط علم و تصویر را علم می‌کنند. فیلم‌ها همه آرشیو قدیمی خانواده کرافت است، بازیگران اصلی مستند هم آن دو هستند و همان‌طور که متن در جایی از فیلم اذعان می‌کند، صدها ساعت تصویر، هزاران فریم عکس و میلیون‌ها
سؤالاز کاتیا و موریس باقی‌مانده است.
یک جمله کلیدی در متن درخشان مستند هست که به نظر راهگشای فهم نسبت بین این زوج عاشق و هم عشق آن دو به آتشفشان‌هاست، «فهمیدن نام دیگر عشق است» و این درک متقابل از هم و از شرایطی که در آن قرار دارند در جمله‌ به جمله‌ و پلان به پلان مستند جاری است، مثلاً جایی که در مصاحبه‌ای از موریس درباره رابطه‌شان می‌پرسد و او می‌گوید: «این یک رابطه آتشفشانی است، ما فوران‌های زیادی داشته‌ایم.»
اگر بخواهم بارزترین ویژگی و قله نقاط قوت این مستند را بیان کنم، باید بگویم: تدوین، تدوین و تدوین! مستند بر مبنای تصاویر آرشیوی است و روایت از دل تدوین بیرون آمده است. پیداست که رابطه درست و عمیقی بین کارگردانی و تدوین شکل گرفته و نتیجه کات‌هایی است که گویی برای هر جاگذاری آن به صدم‌های ثانیه و فریم‌ها نیز توجه شده است، از همین روست که ارین کاسپر و جوسلین چاپوت، تدوینگران مستند، سزاوار جایزه تدوین از جشنواره سان‌دنس و سینما چشم بوده‌اند.همچنین صدا در مستند «آتش عشق» شخصیتی قابل ستایش دارد، چه صدای نریتور که آهنگین و رازآلود متن ادبی، جذاب و رمانتیک را می‌خواند و چه لایه‌ای که حاصل کار صداگذار است و بحق توانسته یکی دو پله کیفیت کار را بالاتر ببرد. بیفزایید موسیقی جذاب اثر را که در جابه‌جای کار و با مهندسی خلاقانه حضور دارد و گوش‌نواز و دوست‌داشتنی است.
سارا دوسا تهیه‌کننده و کارگردان امریکایی، معمولاً در آثارش بر روابط انسانی متمرکز است و اغلب این کار را بر بستری از اسطوره‌ها، بوم‌شناسی، اقتصاد یا مسائل اینچنینی انجام می‌دهد. حتماً چنین توجهی از مطالعات دانشگاهی او در حوزه مردم‌شناسی اقتصاد و جغرافیای قدرت برمی‌آید.
توجه‌ها به آخرین ساخته سارا دوسا بعد از اولین اکران در سان‌دنس فوران کرد، جایی که غول‌های پخش آثار سینمایی مثل نتفلیکس، آمازون، سونی، یونیورسال و پارامونت برای خرید حق پخش «آتش عشق» صف کشیدند و در نهایت نشنال جئوگرافی برنده این رقابت شد و البته سودش را در گیشه برد، چون این فیلم عنوان موفق‌ترین مستند سال 2022 را از آن خود کرد.
یکی دیگر از شیرین‌کاری‌های خانم کارگردان اینکه همان ابتدای کار، آخرش را گفته بود و وقتی هم که ما را در پایان دوباره به پای کوه اونزن ژاپن در سال ۱۹۹۱ برمی‌گرداند و پایان آتشین یک عشق آتشین را بازمی‌گوید، منِ مخاطب دیگر آن آدم قبلی نیستم.

 

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و صد و سی و هشت
 - شماره هشت هزار و صد و سی و هشت - ۰۸ اسفند ۱۴۰۱