نغمه های «شوق دوست» با آواز همایونی
رضا مهدوی
نوازنده سنتور ، موسیقی پژوه و مدرس دانشگاه
مجموعه «شوق دوست»، خرداد 1378 دراستودیو بل با صدا برداری و میکس منوچهرریاحی و ایرج فهیمی از سوی محمدجواد ضرابیان پس از یک دوره فعالیت صحنه ای و تولیدات آثار ارزنده شنیداری، در قالب آلبوم با خوانندگان مطرح آن سالها کلید خورد. شایعاتی بود که محمدرضا شجریان یک بار خوانده و نیز فرامرز گرمرودی هم که اصالتاً آذری است آزمایشی خوانده است.هرچه هست آواز همایون شجریان توسط ریموند موسسیان در 1383 نهایی و تدوین و آماده انتشار گردید، با عکاسی پرتره اسداحمدی وطرح جلد مژگان شجریان. ساز و آوازها و چهار مضراب تصنیف های بسیار شنیدنی و دلربا و فاخری در دستگاه سه گاه است با اشعار سرشار از مفهوم، که به زیبایی هرچه تمامتر، آهنگساز توانسته درتمامی مراحل و قطعات، تلفیق و تبیین کند تا شنونده گوش آشنا وغیرآشنا بتواند حظّ شنیداری کافی و وافی را ببرد.
«دلشده» آغازگر آلبوم «شوق دوست» است با شعر محمد جواد ضرابیان که با وزانت، نوید بخش شنیدنی شیارها(تراک) بعدی است. سپس «ساز و آواز» با غزلی ازسعدی و در ادامه «بخت سرکش» با غزلی از حافظ ، با شکوه به میدان می آید و صدای گرم و نرم همایون طبق روال همیشه، اوج و حضیض های متنوع و پخته ای را ارائه می دهد.«تکنوازی تار» در گوشه مخالف سه گاه پرطنین به چهارمضراب پرطمطراق وارد می شود و مایه مخالف و ارکستر به زیبایی ورود پیدا می کند و به وحدت رویه ای می رسد که حجم شنیداری قابل توجهی درهمان ابتدای اثر بیانگر جلال و شکوهِ اندیشه ورزی آهنگساز در شکل دهی درست و منطقی از موسیقی دستگاهی ایران است. سپس «آواز مغلوب و فرود» با غزل سعدی و تصنیف «مست نگاه» در مایه مخالف سه گاه اوج شکوه و فخر و فخامت مجموعه «شوق دوست» که دقیق و وزین ضرابیان از ماهیت ذاتی وبالقوه بودن بهره کِشی کرده چنین مایه ای را که نزد گوش های ایرانی و ترک و عرب جایگاه ویژه ای دارد.
کلام و شعر یا آهنگ ترانه محمد جواد ضرابیان الحق هنرمندانه در کنار فن موسیقایی در عین نوازندگی توانمند سنتورش و البته ملودی آفرینی و آهنگسازی و تنظیم ارائه داده در نوع خود منحصر و قابل تأمل است، بخصوص در قطعه«مست نگاه» که آدمی را وادار می کند بارها و بارها در زمان های مختلف بشنودش. «ساز و آواز» با تکنوازی نی و کمانچه در مایه مثنوی با شعر رهی معیری هم از بن مایه تفکر و عمق سُویدای وجود از ساز و نی و آواز و شعر است و در پایان تصنیف«بت عاشقان» با شعری از محمد جواد ضرابیان را می شنویم که در تداوم قطعات گذشته مهندسی شده نوشته شده و گویی جمع بندی ای به عنوان حسن ختام دارد. نوازندگان گروه سماع از این قرارند: نی(بهروز الوندی پور)، تار(شهرام میرجلالی)، کمانچه (سینا جهان آبادی)، تنبک ودایره (کامبیز گنجه ای)، تاروتارباس (حمید خبازی)، تار(عرفان گنجه ای )،عود (فرامرز گرمرودی)، کمانچه (همایون شجریان) و کمانچه (اردشیرکامکار).
شوق دوست - آواز: همایون شجریان - آهنگساز : محمد جواد ضرابیان - ناشر: دل آواز - سال:1383