فرض کنید طبق یک قرارداد ملک مسکونی خود را به شخصی برای مدت دو سال در سال 1400 اجاره داده‌اید، در سال 1402 موعد اجاره به پایان می‌رسد و از ایشان درخواست می‌کنید که ملک را تخلیه نماید اما این شخص از این امر سرباز می‌زند. در این صورت شما می‌توانید از طریق دستور تخلیه، مجدداً ملک موردنظر خود را تصرف کرده و ایشان را از ملک خارج کنید. البته باید توجه داشته باشید که بهره‌گیری از دستور تخلیه مستلزم وجود شرایطی است: «در قرارداد اجاره، مدت قید شده باشد». «قرارداد اجاره مربوط به اماکن غیرتجاری یا تجاری و فاقد سرقفلی باشد». «دو شاهد ذیل قرارداد اجاره را امضا کرده باشند.» «مدت اجاره پایان یافته باشد». «قرارداد اجاره در دو نسخه تنظیم و امضا شده باشد».

مرجع صالح برای رسیدگی به دستور تخلیه
مرجع صالح برای رسیدگی به دستور تخلیه در قراردادهای اجاره اعم از رسمی یا عادی، طبق ماده 9 ازقانون شورای حل اختلاف، شورای حل اختلاف محل وقوع ملک است. در مورد قراردادهای اجاره رسمی، می‌توان تخلیه ملک را از طریق اداره اجرای ثبت نیز انجام داد. اما در این زمینه باید به این امر توجه داشته باشید که اگر مکان مورد اجاره از نوع تجاری بوده و قرارداد برای سال 56 و یا قبل از آن باشد، دیگر نمی‌توان به شورا مراجعه کرد بلکه در این خصوص باید به دادگاه صالح مراجعه کرد. دستور تخلیه بدون تشکیل جلسه رسیدگی و فوراً و خارج از نوبت، رسیدگی و صادر می‌شود و قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی نیست اما در صورتی که مستأجر مدعی تمدید قرارداد اجاره باشد در این‌ صورت باید شکایت خود را به دادگاه عمومی محل وقوع ملک اعلام نماید، شکایت او مانع از انجام تخلیه نیست مگر اینکه دادگاه رسیدگی‌کننده شکایت مستأجر را وارد بداند در این‌صورت پس از اخذ تأمین مناسب، قرار توقیف عملیات اجرایی صادر می‌گردد.مأمور ابلاغ مکلف است دستور تخلیه را ظرف 24 ساعت به مستأجر ابلاغ کند.
برخی از قراردادهای اجاره مشمول دستور تخلیه نمی‌شوند، برای مثال مدت اجاره پایان نیافته باشد، توسط دو نفر شاهد امضا نشده و یا قرارداد با قید مدت در دو نسخه تنظیم نشده باشد. در این صورت در پایان مدت اجاره، مالک باید برای تخلیه ملک با ارائه دادخواست در شورای حل اختلاف و یا دادگاه محل وقوع ملک مراجعه نماید.