ضرورت‌های حمایت از تئاتر معلولان
رضا آشفته
منتقد تئاتر
تئاتر معلولان از جمله تئاترهای کاربردی و آموزشی است که با وجود جمعیت قابل توجه هموطنان معلول در کشورمان همچنان جای خالی آن خودنمایی می‌کند؛ از همین رو متولیان فرهنگی باید تدابیری بیندیشند که این گروه از مردم نیز قادر به بهره‌مندی از تئاتر بشوند. این روزها شاید بر حسب تصادف و شاید هم خوش‌شانسی، یک نمایش از معلولان در تئاتر شهر اجرا می‌شود، آن هم در شرایطی که آرزوی چندین ساله‌شان است که برای اجرا در سالن‌های رسمی حمایت شوند که تاکنون از آنان دریغ شده است. «همه چیز می‌گذرد، تو نمی‌گذری» نوشته محمد چرمشیر و کاری از رضا عربی عنوان نمایشی است که به آن اشاره شد، کاری که در تالار سایه و با همراهی بازیگران نابینا اجرا می‌شود. این اجرا پیش‌تر به شکل نمایشنامه‌خوانی در تالار مشاهیر تئاتر شهر به روی صحنه رفته و با استقبال خوبی هم همراه شد. چنانچه این گروه از بازیگران مشتاقانه‌تر از هر هنرمند صاحب چشمی، با تسلط و آگاهی بر متن، نمایشنامه چرمشیر را از آن خود ساخته‌اند. این هنرمندان با زبانی ویژه، کار را حتی فراتر از یک متن به روی صحنه اجرا می‌کنند، آن هم اجرایی صاحب سبک و متفاوت با تمام کارهایی که تا اکنون از این متن شده است.
این نوع برخورد و ابراز جهان‌بینی هم داشته‌های هنرمندان معلول را آشکار می‌کند و هم قادر است به عموم مخاطبان تئاتر، ضمن لذت بردن از کاری که روی صحنه رفته، فرصتی برای دریافت درک تازه‌ای از زندگی و اهمیت نفس کشیدن در شرایط عادی بدهد، آن هم در شرایطی که معلولان در اوضاعی غیرعادی و سخت به چنین حال و هوای لذت‌بخشی از زندگی رسیده‌اند. بنابراین تئاتر معلولان، هم حال و هوای معلولان را خوب می‌سازد و هم بر جهان‌بینی آدم‌های تندرست تأثیرگذار است و این یعنی باید بابرنامه و اصولی به سراغ تئاتر معلولان برویم.
در سال‌های گذشته کارگردان‌های زیادی کوشیده‌اند با هنرمندان معلول متعددی کار کنند و برخی از این آثار نیز ضمن اجرا در جشنواره‌های تئاتر معلولان توانسته‌اند به تالارهای نمایشی هم راه پیدا کنند. اما انگار به‌دلیل عدم حمایت و شاید هم شرایطی نظیر محدودیت‌هایی کرونایی در دو سه سال گذشته از دیدن چنین کارهایی محروم شده‌ایم و حالا که رضا عربی با هنرمندان نابینا از جان و دل مشغول همکاری است باید به طریقی از او و دیگر هنرمندان متحد و انسان‌دوست تجلیل و حمایت شود. از جمله آنکه می‌توان به سراغ حسین رحیمی، حمید کیانیان و بسیاری از کارگردانان زبده برویم و امکانات لازم و حمایت‌های ویژه را برای کار کردن آنان مهیا سازیم و اینگونه به جمعیت معلولان هم توجه لازم را نشان دهیم چرا که اینها بخشی از جامعه هستند اما ارتباط آنان با جامعه به دلایلی از جمله معلولیت‌های جسمی، حرکتی و ذهنی کم‌رنگ‌تر شده است. تئاتر یک راه‌حل اساسی برای برقراری چنین پیوند و ارتباطی است که به کمک ایجاد شناخت لازم، همه گروه‌های مختلف جامعه بتوانند در کنار یکدیگر از بسترهای بهتری برای برخورداری از یک زندگی سالم و سازنده بهره‌مند شوند و هیچ گونه تبعیضی برای حذف معلولان در جامعه در نظر نگیرند، بلکه مشتاقانه‌تر به سوی آنان بروند. به این ترتیب معلولان نیز احساس امنیت بیشتری داشته و در ارتباط با جامعه هم موفق‌تر خواهند بود.