در پی انهدام کاوشگر چینی توسط پنتاگون،‌ پکن هشدار اقدام متقابل داد

دعوای چین و امریکا برسر بالن هواشناسی

زهره صفاری/ بالن سرگردان چین پس از چند روز پرسه و پرواز بر فراز مناطق حساس و استراتژیک شمال امریکا، در نزدیکی سواحل شرق اقیانوس اطلس هدف جنگنده اف 22 واشنگتن قرار گرفت و سرنگون شد. اما این اقدام نه تنها نتوانست التهاب داخلی امریکا را کاهش دهد بلکه زمینه‌ساز تهدید جدی پکن نیز شد و چشم بادامی‌ها وعده پاسخ به انهدام این بالن کاوشگر را دادند.
به گزارش سی ان ان، این عملیات که بدون شک روابط دیپلماتیک امریکا و چین را بار دیگر با نوسان جدی روبه‌رو خواهد کرد، به طور علنی و رسمی از زمان شناسایی این بالن در روز پنجشنبه و در مونتانا آغاز و روز شنبه در مسیر کارولینا پایان یافت. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا با تأیید انهدام این بالن در آب‌های ساحل شرقی اقیانوس اطلس گفت: «ما تأکیدمان بر انهدام این بالن در اوایل هفته بود اما باید عملیات را تا رسیدن این بالن به منطقه امن برای شهروندان به تعویق می‌انداختیم.»
در بیانیه‌ای که لوید آستین، وزیر دفاع امریکا درباره این عملیات منتشر کرد نیز آمده است: «ما با موفقیت این بالن متعلق به جمهوری خلق چین را در ارتفاع بالا و بر فراز آب‌های ساحلی کارولینای شمالی منهدم کردیم. بایدن اختیار این عملیات را با اولویت حفظ جان امریکایی‌ها به پنتاگون سپرده بود.»
اما این تقدیر و تشکرها از انجام عملیات موفق در حالی بود که برخلاف ادعای چینی‌ها بر کاوشگر بودن این بالن، امریکا با ظن جاسوسی بودن این پرنده، آن را به عنوان تهدیدی امنیتی تلقی کرد و در نخستین واکنش تور مهم چینی آنتونی بلینکن را که نخستین سفر مقامات دولت بایدن به پکن بود، لغو کرد.  
پاسخ سخت چین
در پی انهدام این بالن، چین در پیامی سراسر تهدید اعلام کرد که حق خود را برای اقدام مشابه در قبال امریکا محفوظ نگه خواهد داشت. تان کفی، سخنگوی وزارت دفاع چین در بیانیه‌ای اعلام کرد: «امریکا به پرنده بدون سرنشین کاوشگر ما حمله کرد؛ اقدامی که بدون شک یک واکنش بیش از حد و غیرضروری بود. ما اعتراض شدید خود را از این اقدام طرف امریکایی اعلام می‌کنیم.»
وزارت خارجه چین نیز با وارد دانستن اتهام واکنش بیش از حد امریکا به ماجرای بالن و نقض جدی یک عملیات بین‌المللی توسط واشنگتن، آن را محکوم کرد. در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «طرف چینی بارها به امریکا درباره کاوشگر بودن این بالن و اینکه این پرنده غیرمترقبه (فورس ماژور) وارد آسمان امریکا شده است، تأکید کرده بود. «فورس ماژور» اصطلاحی حقوقی است که اتفاقات پیش‌بینی نشده طبیعی یا... سبب‌ساز آن می‌شود و دولت‌ها را از اتهام نقض قوانین مصون می‌کند. چین به وضوح خواستار برخورد حرفه‌ای، کنترل شده و آرام امریکا در این باره بود. آن هم در شرایطی که سخنگوی وزارت دفاع امریکا نیز خطر نظامی این بالن را در حد صفر خوانده بود. بنابراین چین حق خود را برای واکنش لازم محفوظ نگه می‌دارد.»
در میانه واکنش‌های چین و امریکا به ماجرای بالن چینی، وزارت خارجه تایوان در واکنش به این رویداد بیانیه‌ای صادر کرد و نوشت: «اقدام دولت کمونیست چین در نقض قوانین بین‌المللی و حریم سرزمینی و هوایی دیگر کشورها نباید از سوی جامعه بین‌المللی متمدن بی‌پاسخ گذاشته شود.»
در همین حال یک منبع ناشناس به واشنگتن‌پست گفت که احتمالاً سومین بالن جاسوسی چین نیز در نزدیکی ایالات متحده امریکا در حال فعالیت است اما هنوز اطلاعات رسمی از آن اعلام نشده، این در شرایطی است که همچنان دولت پکن اظهار نظری درباره بالن دوم در امریکای لاتین نیز نداشته است.  
انتقادهای پایان‌ناپذیر
از آغازین دقایق شناسایی این بالن در شمال امریکا، کاخ سفید زیر هجمه انتقادی جمهوریخواهان قرار گرفت و تعلل دولت برای انهدام این بالن انتقاد شدید آنها را برانگیخت. به نوشته آسوشیتدپرس، روجر ویکر، سناتور می‌سی‌سی‌پی و عضو کمیته تسلیحاتی سنا گفت: «اینکه بالن جاسوسی حزب کمونیست چین بتواند همه آسمان قاره امریکا را درنوردد، علتی جز ضعف فاجعه‌بار کاخ سفید ندارد.»
همزمان تام تیلیس، سناتور جمهوریخواه کارولینای شمالی نیز در توئیتی نوشت: «حالا که این نمایش شرم‌آور به پایان رسیده، دولت بایدن باید به خاطر فرایند تصمیم‌گیری‌اش پاسخگو باشد. حزب کمونیست چین مجوز یافت تا بدون دردسر برای چند روز به قلمروی سرزمینی امریکا تجاوز کند. وقت آن است که برای تجاوزهای آینده و مزاحمان دیگر چینی آماده شویم.»
اما پس‌لرزه‌های این بالن برای کاخ سفید تنها به چند انتقاد ختم نشد و به نوشته ایرنا به نقل از فاکس نیوز، جو ویلسن، نماینده جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان خواستار استعفای جو بایدن و معاونش کاملا هریس شد. وی در توئیترش نوشت: «نمایش فاجعه‌آمیز بالن جاسوسی چین به روشنی خانواده‌های امریکایی را از آلاسکا تا کارولینای جنوبی تهدید کرد و این نشان‌دهنده است که زمان استعفای بایدن و هریس رسیده است. من این در خواست استعفا را پس از خروج فاجعه‌آمیز امریکا از افغانستان در سال 2021 نیز داشتم اما در آن زمان نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان یک دموکرات بود و اقدامی انجام نشد.»
کاربران مجازی به ویژه اینفلوئنسرهای اینترنتی نیز همسو با جمهوریخواهان منتقد از این فرصت برای تمسخر قوای دفاعی امریکا بهره بردند و در قالب‌های طنز نوشتند: «امریکا حتی نتوانست در برابر یک بالن از خودش دفاع کند.»
به رغم تمامی این انتقادها، دولت امریکا بلافاصله پس از انهدام این بالن، جمع‌آوری لاشه آن برای یافتن اطلاعات احتمالی ضبط شده را آغاز کرده است. این اقدام فوری در شرایطی است که به نوشته آسوشیتدپرس مقامات نظامی امریکا معتقدند تجهیزات همراه این بالن نمی‌تواند اطلاعاتی فراتر از آنچه ماهواره‌ها در اختیار چین قرار می‌دهند، به دست آورد. لاشه جمع‌آوری شده قرار است در لابراتوارهای اف بی آی در ویرجینیا مورد بررسی اطلاعاتی قرار گیرد. بنا بر اعلام منابع مطلع، پکن هنوز هیچ درخواستی برای بازگرداندن لاشه ارائه نداده است.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و یکصد و بیست و دو
 - شماره هشت هزار و یکصد و بیست و دو - ۱۷ بهمن ۱۴۰۱