کنکاش درباره هنرمند‌بودن
محمد قریب
فیلمساز
اگر شما هم مثل من، علاقه به دیدن فیلم‌هایی با موضوع بیوگرافی دارید، پس حتماً فیلم «tar» را ببینید. تاد فیلد بازیگر و کارگردان امریکایی در سومین تجربه فیلمسازی‌اش قصه «لیدیا تار» یک رهبر ارکستر زن شناخته شده (با بازی کیت بلانشت) را تعریف می‌کند که می‌خواهد خود را برای رهبری و ضبط سمفونی شماره ۵ «گوستاو مالر» آماده کند. زنی مغرور، با پرستیژ یک دانشمند نامدار و چیره‌دست در فن موسیقی و فصاحت کلام که هر رقیب را از میدان به‌در می‌کند و روی صحنه چنان خودنمایی می‌کند که شیفته شخصیت پیچیده و مرموز او می‌شویم. پیش از خود فیلم چند خطی درباره کارگردان عجیب‌اش، یعنی تاد فیلد بگوییم. فیلد (کارگردانی که دو فیلم «در اتاق خواب» محصول ۲۰۰۱ و «بچه‌های کوچک» محصول ۲۰۰۶ را در کارنامه خود دارد و برای این دو فیلم نامزدی جایزه اسکار بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه اقتباسی را کسب کرد) بازیگری است که یک‌روز به این نتیجه رسید که بازیگری دیگر راضی‌اش نمی‌کند و زد به حرفه کارگردانی؛ اما چنان به وسواس و کُند که ساخت سومین فیلم بلندش یعنی همین «تار» ۱۶ سال طول کشید اما بنا به گفته منتقدان گویا این 16سال کافی بوده تا نتیجه فیلم جدید آقای کارگردان چیزی مسحورکننده از کار دربیاید تا آنجا که بلافاصله پس از پایان کار، فیلم پا به جشنواره‌ای مهم گذاشت و نقل محافل سینمایی شد. منتقدان سینما یک‌صدا فیلم جدید فیلد را ستوده‌اند و آن را در قیاس با دو اثر قبلی او، فیلمی کاملاً متفاوت لقب داده‌اند که با جزئیات فراوان از فراز‌ها و فرود‌های زندگی حرفه‌ای یک رهبر ارکستر می‌گوید و چنان بیننده را به عمق داستان و شخصیت می‌کشاند که نمی‌تواند یک‌لحظه چشم از پرده سینما یا برای ما ایرانی‌ها، تلویزیون بردارد.
تیم گریرسون منتقد «اسکرین‌دیلی» که به این فیلم امتیاز 8 از 10 داده است درباره «تار» و «فیلد» می‌نویسد: هنرمند بودن در سال ۲۰۲۲ چگونه است؟ سومین فیلم نویسنده و کارگردان تاد فیلد می‌خواهد به شکلی جسورانه به این سؤال پاسخ بدهد، با روایتی از زندگی شخصی و حرفه‌ای رهبر ارکستر و آهنگسازی نامدار که خواب‌آلود به بحرانی وجودی قدم می‌گذارد. کیت بلانشت در این مطالعه شخصیتی مرموز، استثنایی ظاهر شده است و ما را در جهان خاص و یکتای قهرمان فرو می‌برد. با اعتماد به ما که خواهیم توانست بدون وجود نقشه راهمان را پیدا کنیم، جایی که تلاش‌های درونی برای موفقیت در زندگی کم‌کم رخ می‌نماید. جادوی گیرای «تار» در یک سوم پایانی فیلم کم‌رنگ می‌شود اما با این‌حال این فیلم اثری نادر درباره فردی خلاق است که نه دلش به حال خود می‌سوزد و نه از خود تعریف می‌کند. در واقع یکی از قدرت‌های اصلی این فیلم این است که هیچ‌وقت معلوم نیست که فیلد درباره قهرمان پیچیده خود چه فکر می‌کند.«تار» سپتامبر ۲۰۲۲ برای نخستین بار در هفتاد‌و‌نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز به نمایش درآمد و بلانشت در آنجا جام ولپی بهترین بازیگر زن را دریافت کرد و در مراسم گلدن گلوب هم نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم درام و بهترین بازیگر و همچنین بهترین فیلمنامه بود که درنهایت بلانشت توانست جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کند.
تار
کارگردان: تاد فیلد
بازیگران: کیت بلانشت، نوئمی مرلان، نینا هوس
محصولِ 2022