موج کره‌ای در سواحل ایران
حسام آبنوس
روزنامه‌نگار
عرصه فرهنگ عرصه اثرگذاری است. کافی است اثرگذار باشی تا بتوانی هر حرف و عملی را که می‌خواهی به جامعه منتقل کنی. در فرهنگ روزگار ما هم، قطب اثرگذار سلبریتی‌هایند؛ باید گفت فرهنگ سلبریتی‌محور شده. نه خوب است نه بد. مثل چاقو است که اگر از آن درست استفاده شود فواید زیادی دارد و اگر درست استفاده نشود... همه از عواقب این استفاده نادرست آگاهیم. من نمی‌خواهم اینجا درباره سلبریتی‌ها و بایدها و نبایدهای فرهنگ سلبریتی‌ها، سلبریتی فرهنگی، فرهنگ سلبریتی‌زده و ... حرف بزنم. بلکه می‌خواهم درباره چیز دیگری بنویسم.متن و کلمه. کلمه مهم است. بارها و بارها درباره اهمیت کلمه و متنی که با کنار هم چیده شدن کلمات خلق می‌شود حرف زده‌اند و باز هم حرف می‌زنند. باز هم باید تأکید کنم که نمی‌خواهم درباره اهمیت کلمه و متن حرف بزنم.اما ماجرا به همین دو کلمه بر می‌گردد، سلبریتی و متن. سلبریتی و کتاب.یک سؤال می‌پرسم و جوابش را در ذهن خودتان پیدا کنید. چند سلبریتی ایرانی، بخصوص در حوزه‌هایی که نوجوانان و جوانان بیشتر طرفدار آنها هستند، می‌شناسید که هم کتاب بخوانند و هم کتاب معرفی کنند؟این سؤال در ذهن خودم زمانی پررنگ شد که شنیدم عضو یکی از گروه‌های موسیقی پاپ کره‌ای موسوم به «BTS»، کتاب معرفی می‌کند و از قضا ترجمه آن کتاب‌ها در میان قشر نوجوان و جوان ایرانی پرفروش می‌شود. یعنی تصور کنید یک گروه موسیقی کره‌ای که در کشور ما هم طرفدار دارند، می‌توانند در بازار کتاب کشور دیگری با هزاران کیلومتر فاصله موج‌سازی کنند و اثر بگذارند. البته متوجه این نکته هستم که نشر یک فعالیت اقتصادی است و احتمالاً عضو یک گروه موسیقی با هماهنگی ناشر یا نویسنده و با در نظر گرفتن حاشیه سود اقتصادی (که از قواعد دنیای جدید است که سلبریتی‌ها آب خوردن‌شان هم بدون پول نباشد) چنین کاری بکنند. برای همین شاید سؤالی که پرسیدم «چند سلبریتی ایرانی می‌شناسید که کتاب معرفی کند؟» سؤال درستی نباشد، زیرا در کشور ما بنا بر این است که کار فرهنگی کاری بی‌جیره و مواجب است و سلبریتی هم باید در این فضا برای فرهنگ و اعتلای آن قدم بردارد. ولی با این حال می‌دانیم که کم نیستند ناشرانی که حاضرند برای تبلیغ و فروش کتاب‌هایشان از چنین روش‌هایی استفاده کنند ولی سلبریتی‌ها یا دغدغه ماجراهای مرتبط با کتاب را ندارند یا اینکه آنقدر گران‌اند که نمی‌شود سمت‌شان رفت.در هر صورت بعد از اینکه «BTS» در عالم موسیقی جهان را به تسخیر خودشان درآوردند (بی‌تی‌اس در سال ۲۰۲۰، به نخستین هنرمند کره‌ای تبدیل شد که با تک‌آهنگ «دینامیت» و ریمیکس «عشق وحشی»، در صدر جدول‌های «۱۰۰ آهنگ داغ» و «۲۰۰ آهنگ جهانی بیلبورد» قرار گرفت و با انتشار «زندگی ادامه دارد»، به نخستین گروهی در تاریخ تبدیل شد که دو تک‌آهنگش بلافاصله پس از انتشار، در «۱۰۰ آهنگ داغ» شماره یک شد) حالا فعالیت‌های جانبی‌شان مانند کتاب خواندن آنها، هم امواجش به کیلومترها این‌طرف‌تر، به سواحل بازار کتاب ایران رسیده است و این نشان می‌دهد سلبریتی‌ها مهم‌اند.