در حافظه موقت ذخیره شد...
سازنده «زیر نور ماه»، «نام‌ها» را می‌سازد
روایت انیمیشنی میرکریمی از سرداران وطن
آشنایی با نام‌ها و تصاویری که در سطح شهر روبه‌‌رو می‌شویم
اوایل دهه 90 سازنده آثار سینمایی موفقی چون «زیر نور ماه»، «خیلی دور خیلی نزدیک»، «به همین سادگی»، «یه حبه قند» و... بر مبنای دغدغه شخصی‌اش طرح معرفی قهرمانان نامدار میهن را به حوزه هنری مطرح می‌کند. او که همیشه قصد ساخت مستندهایی درباره شهدا را با هدف‌گذاری مخاطب نوجوان داشته، این بار سراغ تجربه مدیوم تازه برای ارتباط بهتر با مخاطب هدف می‌رود. رضا میرکریمی قصد دارد در قالب مجموعه کمیک‌موشن با زبان غیررسمی و گویاتر شهدایی که تنها با نام و تصویر آنها در سطح شهر روبه‌‌رو می‌شویم را برای نسل جوان معرفی کند. از زمان شکل گرفتن پروژه رویکرد تیم سازنده این است که پیچیدگی‌ها، شخصیت چندوجهی و شاخصه شخصیتی هر شهید تعریف شود اما در عین حال آنان را شخصیت‌های دست‌یافتنی تصویر کنند. میرکریمی گفته است: «آنچه مرا نگران می‌کند، این است که درباره شهدا در آثار هنری خصوصاً در فیلم‌ها یک قرائت ثابت و امروزی وجود دارد و متأسفانه وقتی همه این فیلم‌ها را کنار هم می‌گذاریم متوجه می‌شویم که همه شهدا در فیلم‌های مختلف شبیه هم هستند، به همین دلیل ما سعی کردیم همان چیزی که شهدا بودند را نشان بدهیم. به هرحال آنها در زندگی با هم تفاوت‌هایی داشته‌اند اما قطعاً در نقطه شهادت همه یکی می‌شوند ولی قبلاً از آن، با هم فرق دارند و دیدگاهشان متفاوت است.»
هدیه‌ای برای نوه عباس دوران
فرایند پژوهش و نگارش متن با همین رویکرد آغاز می‌شود. یک بخش کار فیلمنامه، طراحی قصه و شخصیت‌‌پردازی و کارگردانی است و بخش دیگر تکنیک پیاده‌سازی انیمیشن که امیر مهران به‌عنوان دستیار به کمک میرکریمی می‌آید. یک دغدغه ملی میهنی برای معرفی قهرمانان واقعی این سرزمین، چهره‌های مطرح و حرفه‌ای‌های عرصه سینما را زیر چتر «نام‌ها» گرد می‌آورد؛ از پرویز پرستویی و فرهاد اصلانی برای گویندگی تا محمدرضا علیقلی و امین هنرمند برای آهنگسازی. محمد پیرهادی تهیه‌کننده آثاری چون «گزارش یک جشن»، «دعوت»، «به نام پدر» و... تهیه‌کنندگی کار را به عهده دارد.
در لیست اولیه نام تعداد قابل‌توجهی از شهدای شاخص دفاع مقدس همچون شهید علی‌اکبر شیرودی، شهید ابراهیم همت، شهید حسین خرازی و شهید صیاد شیرازی فهرست شده است اما فرایند تولید طی دوره‌های مختلف با تغییر مدیریت‌ها طولانی می‌شود و در نهایت در سال‌های ۹۸ - ۹۷ با تصویر زندگی مصطفی چمران، عباس دوران، شهید مهدی باکری و شهید حسن باقری به سرانجام می‌رسد. برخی از اپیزودها در فرصت‌های مختلف از جمله بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم کوتاه تهران یا اکران‌های خصوصی به نمایش درمی‌آید. یکی از این اکران‌ها، نمایش خصوصی «عباس» با حضور خانواده شهید عباس دوران است؛ تنها اپیزودی که بازخورد خانواده شهدا را پیش از پخش دریافت می‌کند. مهناز دلیرروی‌فرد همسر شهید دوران، «عباس» را کاری متفاوت و هدیه خوبی برای نوه‌اش «فربد عباس» می‌خواند: «این اثر هنری، هدیه خوبی است تا برای او در سال‌های آینده، ماجرا را بتوانیم توضیح بدهیم.»
چهره‌های سینما زیر چتر «نام‌ها»
هر اپیزود این مجموعه، کمیک موشن 30 دقیقه‌ای است و در قالب عادی امکان نمایش سینمایی آن وجود ندارد. رایزنی مدیریت‌های مختلف سازمان سینمایی سوره و سازندگان آثار در نهایت در دی‌ماه سال 1401 به این تصمیم می‌رسد که «نام‌ها» در قالب یک مجموعه نمایشی به‌صورت هفتگی روی آنتن برود. پس از چند سال سکوت خبری، با انتشار خبر پخش هفتگی این مجموعه آنچه در نگاه اول کنجکاوی‌ها را جلب می‌کند فارغ از نام کارگردان، چهره‌های سینمایی است که به‌عنوان گوینده با رضا میرکریمی همکاری کرده‌اند. پس از انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» و «آخرین داستان» که به خاطر حضور چهره‌ها، در کانون توجه قرار گرفت، «نام‌ها» اولین مجموعه‌ای است که از حضور پرتعداد بازیگران سینمایی به‌عنوان صداپیشه بهره برده است. پرویز پرستویی صداپیشه شهید مصطفی چمران، فرهاد اصلانی صداپیشه شهید مهدی باکری، امیر جعفری صداپیشه شهید عباس دوران و افشین هاشمی نیز صداپیشه شهید حسن باقری است. کار آنها البته به صداپیشگی محدود نمی‌شود و راوی هر داستان، خود شهید است. در جاهایی قصه از روایت آنها شنیده می‌شود و در جاهایی به‌عنوان بازیگر نقش بازی می‌کنند. علاوه بر راوی و گوینده شهدا، ریما رامین‌فر گوینده نقش مهناز دلیری فرد همسر شهید دوران است و شبنم مقدمی نیز گویندگی نقش پروین داعی‌پور همسر شهید باقری را برعهده دارد.
نگاه
روایت دانش اقباشاوی از تجربه همکاری با «نام‌ها»
قهرمان دارد و قهرمانان خوبی انتخاب شده‌اند
پرده اول از روایت «نام‌ها» محصول سازمان سینمایی سوره، شامگاه پنجشنبه ۱۵ دی ماه روی آنتن شبکه دو سیما رفت. زندگی شهید مصطفی چمران با صدای پرویز پرستویی به دور از روایت‌های کلیشه‌ای رسمی و از زبان شهید مصطفی چمران مبارز آرمان‌خواه در فضایی نو با لحن صمیمی از تحصیل و آشنایی با همسرش در امریکا تا دوران فعالیت اجتماعی در کشور لبنان و آشنایی با غاده جابر و در نهایت لحظه شهادت روایت شد.
دانش اقباشاوی که در این اپیزود صداپیشگی نقش «یوسف» محافظ شهید چمران در لبنان را بر عهده داشته درباره همکاری با میرکریمی در تجربه تازه‌اش می‌گوید: «بعد از فیلم «تاج محل» آقای میرکریمی گفت می‌توانی نقش محافظ چمران در لبنان را با ته لهجه عربی بگویی. گفتم صداپیشگی نکردم اما اگر فکر می‌کنید از پس آن بر می‌آیم تست می‌زنیم. چند ماه بعد یک نمایش خصوصی در سینما استقلال داشتیم. خروجی گرم و دلچسب بود. ایده میرکریمی برای بردن داستان‌هایی که روایت‌شان در سینمای رئال کار سختی است به مدیوم کمیک موشن هوشمندانه بود. همیشه حسرت می‌خوردم که این پروژه فراموش شده است و حالا خوشحالم که بالاخره این آثار به نمایش در می‌آید. امیدوارم کاری که آقای میرکریمی برای روایت شهدا نیت کرده بود ادامه پیدا کند.»
او درباره انگیزه‌اش برای همکاری با این اثر می‌گوید: «اول اینکه قهرمان دارد و قهرمانان خوبی انتخاب شده‌اند. مصطفی چمران، حسن باقری، عباس دوران، مهدی باکری و... قهرمانان جذابی هستند و لازم است قصه زندگی‌شان تعریف شود تا نسل جوان بدانند در سپهر اجتماعی ایران در 50 ساله گذشته قهرمانانی داشتیم که شجاعت و نوآوری داشتند و در عین حال باهوش و تحصیلکرده بودند. روایت داستان قهرمانانی از جنس آنها حس خود کمتربینی را کاهش می‌دهد. یکی از سموم ناخودآگاه جمعی جوانان در کل جهان همین است که احساس خودکم بینی و به اصطلاح جامعه‌شناسان غربی اضطراب منزلتی دارند. این احساس خود کم‌بینی آنها را به سمت و سوی انفعال، یا خود تخریبی یا کارهای متهورانه خطرناک سوق می‌دهد و مثلاً یک جوان بلژیکی سر از داعش در‌می‌آورد. بازخوانی الگوهایی مثل شهید چمران که جامع الاطراف است؛ هم تحصیلکرده است و هم چریک و هم عارف و.... در یک مدیوم هنرمندانه، نسل جوان را به حس خودباوری می‌رساند.»
این کارگردان سینما در ادامه می‌افزاید: «نکته مهم بعدی ایده جذاب انتخاب این مدیوم برای روایت قصه سخت قهرمانان بود. کمیک موشن مدیوم خوبی است. همیشه علاقه‌مند این کارها بودم. نه سختی‌های انیمیشن را دارد و نه رئال است. مضاف بر اینکه فرصت می‌دهد کارگردان در قصه گویی و تصویرسازی نوآوری کند و بلندپروازی داشته باشد و کارهایی که اجرایش در صحنه سخت است را اجرا کنند.»
اقباشاوی با تأکید بر نقش رضا میرکریمی به‌عنوان کارگردان برای همکاری با این اثر ادامه می‌دهد: «کسی کار را ساخته که استانداردها را خوب می‌شناسد و آدم ظریف بینی است. در هر کار هنری که می‌کند اگر دبیر جشنواره است اگر رئیس خانه سینماست یا اگر فیلمنامه نویس است و سریال می‌سازد، با دقت و ظرافت و هنرمندانه کار می‌کند.»
او در پایان می‌افزاید: «از حوزه هنری تشکر می‌کنم که این امکان را ایجاد کرده است. توصیه می‌کنم محصولات جانبی مثل کمیک بوک، تیشرت، کلاه، ماگ، کیف و کوله پشتی و... تولید شود. پخش محصولات جانبی می‌تواند در فرهنگ‌سازی کمک کند نمونه‌اش جنگ‌های ستاره‌ای است که امریکایی‌ها سال‌هاست انجام می‌دهند. در نهایت امیدوارم این مسیرها توسط نیروهای جوانتر گسترش پیدا کند و کمیک موشن از قهرمان زن هم ساخته شود.»
