گروه اقتصادی
سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام از سال 2014 تاکنون مدام در حال کاهش اجباری و اختیاری تولید نفت خام است. تازهترین گزارش این سازمان نیز نشان دهنده تداوم این روند است. بهطوری که براساس گزارش منابع ثانویه، تولید نفت اعضای اوپک در ماه ژانویه با کاهش ۵۰۹ هزار بشکه در روز نسبت به ماه دسامبر ۲۰۱۹ به ۲۸.۸۶ میلیون بشکه در روز رسیده است. این درحالی است که در سال 2018 تولید این سازمان بیش از 31 میلیون و 864 هزار بشکه در روز بوده است. با این حال، فعالان بازار نفت منتظر کاهش بیشتر تولید اوپک و متحدانش هستند. کاهشی که فراتر از توافقهای پیدر پی کاهش تولید اوپک و غیر اوپک است و میتواند واکنشی به کند شدن تقاضا در چین بهدلیل شیوع ویروس کرونا باشد. همین خوشبینی باعث شد تا قیمت نفت روز گذشته با تغییر اندکی افزایشی باشد و در مسیر ثبت اولین رشد هفتگی ۶ هفته اخیر قرار بگیرد. روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت 57.11 دلار و قیمت نفت خام سبک امریکا (WTI) نیز بشکهای 52.13 دلار بود. رویترز در این باره نوشت: «قیمت نفت برنت از ابتدای هفته یعنی دوشنبه هفته گذشته ۳.۴ درصد رشد داشته است که اولین رشد هفتگی از هفته منتهی به ۱۰ ژانویه تاکنون است. به گفته ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در مؤسسه اوآندا در نیویورک، بهنظر میرسد که بهدلیل خوشبینی نسبت به کاهش مجدد تولید توسط اوپک پلاس و امیدواری نسبت به نزدیک شدن نقطه مهار ویروس کرونا، قیمت نفت در این هفته تثبیت شده است.» این درحالی است که ناظران و تحلیلگران بر این باورند که کل آسیب وارده از این ویروس به تقاضای جهانی نفت بین 0.2 تا یک درصد است و این رقم چندان تأثیری بر بازار و قیمتها نباید داشته باشد.
افزایش تقاضا برای نفت امریکا
درحالی که تقاضای چین برای نفت کم شده، فاز نخست توافق تجاری امریکا و چین، تکلیف جدیدی برای این کشور رقم زده است. به طوری که در این توافق چین متعهد به خرید 4/52 میلیارد دلار نفت، فرآوردههای نفتی و میعانات گازی از ایالات متحده امریکا طی دو سال آینده شده است. بهطوری که بلومبرگ مینویسد: بر اساس فاز اول توافق تجاری، چین باید روزانه یک میلیون بشکه نفت خام، ۵۰۰ هزار بشکه فرآورده نفتی و ۱۰۰ تانکر میعانات گازی از امریکا وارد کند. خرید انرژی از ایالات متحده تنها بخشی از کالاهای امریکایی به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار است که چین باید تا سال ۲۰۲۱ از این مقررات تبعیت کند تا ١٨ ماه درگیری تعرفهای میان دو اقتصاد بزرگ جهان پایان یابد.
این درحالی است که چین بزرگترین خریدار نفت ایران است و امریکا بهدنبال قطع روابط دو کشور در حوزه انرژی است.
تراز تجاری مثبت 85 میلیارد دلاری مناطق آزاد
آخرین گزارش از وضعیت سرمایهگذاری و همچنین تجارت خارجی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ نشان میدهد که ارزش صادرات غیرنفتی از مبدأ مناطق به سرزمین اصلی ۳۲ میلیارد دلار و ارزش صادرات غیرنفتی از مبدأ مناطق به خارج کشور ۱۳۰ میلیارد دلار بوده است. در همین حال، ارزش واردات بهمنظور تولید، عرضه و مصرف خارج از کشور به مناطق نیز ۴۵ میلیارد دلار گزارش شده است. به بیان ساده تر، ارزش تراز تجاری مثبت 40 منطقه آزاد بهصورت تلفیقی 85 میلیارد دلار است. این آمار تا اندازهای وارداتگرایی مناطق آزاد را مورد پرسش قرار میدهد.
واکنش به آغاز موج دوم کرونا
بازارهای بورس جهانی در روز جمعه، بهدنبال افزایش نگرانیهای سرمایهگذاران بعد از جهش ناگهانی شمار قربانیان ویروس کرونا در چین و همچنین افزایش بیشتر شمار مبتلایان، کاهش یافت. این درحالی است که قیمت جهانی نفت خام بهدلیل کاهش بیشتر تولید کشورهای صادرکننده افزایش یافته است.
خبرگزاری رویترز، درباره تحولات 24 ساعت گذشته بازارهای جهانی نوشت: براساس این گزارش، بازار سهام MCSI در آسیا- پاسیفیک در خارج از ژاپن 8 صدم درصد، بازار kospi در کره جنوبی 25 صدم درصد و بازار نیکی ژاپن نیز 67 صدم درصد افت کردهاند.
بازار بورس آتی ایالات متحده در آسیا نیز بعد از افت 16صدم درصدی بازار بورس اس آن پی، 7 صدم درصد کاهش یافته است.
استان هوبه چین که مرکز شیوع ویروس کرونا است در روز جمعه 4823 مورد جدید گزارش داد که بسیار بالاتر از میزانی است که در اوایل ماه جاری میلادی گزارش شده بود.
ریسک و پایان کرونا
«ناروهیرو فوجیتو» رئیس سرمایهگذاری شرکت «مورگان استنلی میتسوبیشی» میگوید: تا روز چهارشنبه سرمایهگذاران و تحلیلگران توصیه میکردند بهدلیل به نقطه اوج رسیدن شیوع کرونا ریسک خرید سهام کاهش یافته است اما اعلام موارد بسیار زیاد طی یکی دو روز گذشته نشان داد که شرایط متفاوت شده است و پایان زودهنگام بحران کرونا بعید به نظر می رسد.
این تحلیلگر ژاپنی میگوید:«سرمایهگذاران مطمئناً از بازارهای آسیایی دوری میکنند و مرکز ثقل سرمایه خود را به امریکا میبرند که از نظر جغرافیایی بیشترین فاصله را با آسیا دارد.»
رویترز در ادامه نوشت: این مسأله بهمعنای تقاضای بیشتر برای خرید دلار در بازارهای ارز جهانی است.
برهمین اساس، ارزش دلار در برابر ارزهای جهانی رکورد 4ماهه را زد و 1.8 درصد رشد کرده است و قیمت یورو به پایینترین سطح طی سه ماه گذشته رسیده است.
از سوی دیگر آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی خود را از رشد تقاضای نفت در سال 2020 کاهش داد، این سازمان تأکید کرده است که میزان تقاضا در سالجاری میلادی بهکمترین میزان از سال 2011 تاکنون خواهد رسید که دلیل آن شیوع ویروس کرونا در چین بهعنوان بزرگترین مصرفکننده نفت در جهان است.
پیشتازی طلا
آژانس بینالمللی انرژی هم امروز گزارش داد: پس از شیوع ویروس کرونا که باعث شد تقاضای نفت در سه ماهه نخست 2020، 435 هزار بشکه در روز کاهش یابد این نخستین سه ماهه سال است که طی یک دهه گذشته تا این میزان کاهشی بوده و در تقاضای سالانه نفت هم تأثیرگذار خواهد بود.
افزایش ریسک در بازارهای بورس همچنین باعث افزایش قیمت جهانی طلا شده است. در روز پنجشنبه در بازارهای جهانی هر اونس طلا با 7.5 دلار افزایش قیمت نسبت به روز چهارشنبه به قیمت 1573 دلار و 30 سنت معامله شد. قیمت طلا امروز در کمترین زمان 1565 دلار و در بیشترین زمان 1578 دلار به فروش رفت.
در گروه سایر فلزات گرانبها هم نقره با رشد 20 سنتی هر اونس به قیمت 17.75 دلار به فروش رفت.
برخی کاربران با اشاره به نرخ تورم علت آن را بررسی کردهاند. کاربری نوشت: تورم 40 درصدی چند وقت اخیر حاصل رشد نقدینگی میانگین 28 درصدی بوده است. با عبور رشد نقدینگی از مرز 28 درصد در آذر ماه امسال باید منتظر تورم بود.
کاربر دیگری نوشت: آن بخش از سیستم بانکی که بدون ایجاد تولید حقیقی، روزانه ۱۰۰۰ میلیارد تومان سود پرداخت میکند، نقش بسیار مهمتری در افزایش رشد نقدینگی دارد. از تمرکز بانک مرکزی بر کنترل نرخ بهره بین بانکی و تورم هم میشود موضوع رو فهمید.
کند شدن بازارهای مالی جهانی در دو روز گذشته بهخاطر افزایش نگرانی از تعداد مبتلایان به کرونا، دوباره در میان کاربران مورد توجه قرار گرفت. کاربری چنین اظهار نظر کرد: هرچند ورود جدی بانک مرکز چین به بازارهای مالی برای جلوگیری از هرج و مرج بیشتر موجب دلگرمی معامله گران شده است اما انتظار میرود با توجه به تداوم تعطیلی بخش بزرگی از اقتصاد چین و تعلیق فعالیتهای شرکتهای خارجی خسارتهای اقتصادی کرونا ادامه داشته باشد.
برخی کاربران نیزبا اشاره به اینکه تعدادی از بانکهای ایتالیا، اقدام به وضع محدودیتهایی بر حساب بانکی شهروندان ایرانی مقیم این کشور کرده و در برخی موارد نیز این حسابها را بستهاند، نوشتند: نباید روابط پولی و مالی بینالمللی کشور با خطر مواجه شود.