به هر دم پخته‌تر از شیوه تو
زهرا داورپناه
عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده
شیوه در دو قسمت اخیر به مسائل زنان پرداخته است. مناظره آخر مابین سرکار خانم دکتر ابتکار و سرکار خانم دکتر خزعلی واکنش‌های سیاسی معمولی از دو جناح سیاسی قدیمی در پی داشت ولی در میان متخصصان و حتی حلقه‌های کنشگران سیاسی‌تر مطالعات زنان و دغدغه‌مندان خانواده، تقریباً از هیچ جهت شوری برنیانگیخت. حتی بسیاری از پژوهشگران اظهار داشتند که شوق و رغبتی به دیدن آن نداشته‌اند و حدس می‌زنند چه گفته و شنیده
خواهد شد.
در مقابل این دو بانوی پرسابقه و صاحب‌منصب، در برنامه اسبق شیوه شاهد حضور دو متخصص دهه شصتی مطالعات زنان، خانم دکتر نصر اصفهانی و آقای دکتر دهقان بودیم. میان آن مناظره تا این برنامه، تفاوت از زمین تا آسمان بود. این دو میهمان نیز به دو جریان فکری مقابل و حتی متضاد تعلق داشتند، یکی مرد و دیگری زن، یکی ظاهراً مدرن و دیگری ظاهراً سنتی بود؛ با این همه به وضوح از دو کارشناس مسئول، تخصصی‌تر و علمی‌تر به بحث پرداختند. ایشان با وجود اختلافات جدی در مبنا و ارزشیابی از وضعیت کنونی و وضع مطلوب، قادر به گفت‌و‌گو و حتی تأیید برخی آرای یکدیگر بودند؛ اتفاقی که در مناظره اخیر نیفتاد.
میهمانان جوان می‌دانستند در پی چه هستند و می‌توانستند آن را متمایز از دیگری تصویر کنند. مطلوب ایشان در عین تفاوت‌های جدی، آینده‌ای بهتر برای زنان واقعی و جامعه ایرانی بود. حال آنکه در برنامه اخیر جز تفاوت‌ها و شعارهای همیشگی نظر متمایزی نشنیدیم و امید و رنج زنان واقعی چندان بازگو نشد. دو میهمان جوان با جدیت، یکدیگر را نقد کردند ولی احساس خصومت، دلسردی نمی‌آفرید.
با این همه این اتفاق امیدبخش ظهور شیوه‌های صحیح در عرصه مسائل زنان است؛ شیوه‌ای که جوانان نامسئول از هر جریان فکری را حرفه‌ای‌تر و متخصص‌تر از مسئولان سنتی و تجربی پرورانده است؛ شیوه‌ای که حوزویان را آشنا با مسائل روز و نواندیشان را اهل مطالعه در سنت می‌سازد.
البته از فهم علمی و تحلیل حرفه‌ای تا رسیدن به نظرهای ایجابی و راهکارهای اثربخش، مسیری طولانی در پیش است ولی فاصله کیفی دو مناظره ما را به طی این مرحله در سال‌های آینده بویژه در صورت گشودگی حاکمیت به روی دانشمندان و متخصصان جوان، بیشتر امیدوار می‌کند.