با توجه به محدودیت‌های موجود در منابع دولتی، بسیاری از فدراسیون‌های ورزشی حالا باید به سراغ مقوله درآمدزایی بروند؛ مسأله‌ای که سال‌ها از دستور کار خارج شده بود؟
در سالیان اخیر فدراسیون‌های ورزشی چشم به دست دولت دوخته بودند تا با دریافت منابع دولتی هزینه‌های خود را تأمین کنند، اما امروز دیگر وقت آن رسیده که از این روش غلط فاصله بگیرند و به سمت روش‌های درآمدزایی حرکت کنند. بودجه امسال دولت به نوعی بودجه‌ای ریاضتی است و گریزی از آن وجود ندارد، چرا که اولویت‌های جامعه در حوزه‌های دیگر تعریف شده است. طبیعی است که دولت مسأله معیشت و سلامت مردم را با حساسیت بیشتری نسبت به فرهنگ و ورزش دنبال کند، بنابراین قطعاً فدراسیون‌های ورزشی که به‌شدت وابسته به بودجه و منابع دولتی بوده‌اند با چالشی بزرگ مواجه می‌شوند. البته شاید از منظر رؤسای فدراسیون‌های ورزشی و مدیران این بخش، این اتفاق سخت باشد، اما باید از این شرایط به بهترین شکل استفاده کرد و به سمت درآمدزایی رفت.
در کشورهای توسعه‌یافته، وابستگی مالی فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی به منابع دولتی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته است؛ چرا در کشور ما چنین اتفاقی رخ نداده است؟
چون مدیران پیشین اجازه نداده‌اند فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی از این وابستگی فاصله بگیرند. فدراسیون‌های ورزشی ایران باید مانند تمام فدراسیون‌های فعال در کشورهای جهان به سمت درآمدزایی حرکت می‌کردند، اما این اتفاق در ایران رخ نداد. قطعاً فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها به دلیل این وابستگی آسیب خواهند دید و در ادامه، با تشدید مشکلات مالی، شاهد کاهش تیم‌های ورزشی در بسیاری از رشته‌ها خواهیم بود. وقتی فدراسیون‌ها چشم به دست دولت دارند و به منابع دولتی وابستگی شدیدی پیدا کرده‌اند، رهایی از این وضعیت برای آنها بسیار دشوار خواهد بود.
یکی از راه‌های درآمدزایی فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی، موضوع دریافت حق پخش تلویزیونی مسابقات است که تا به امروز نیز تحقق نیافته؛ دلیل این مسأله چیست؟
فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها برای درآمدزایی و افزایش سرمایه دو راه اصلی پیش رو دارند؛ اول، تبلیغات و برخورداری از حق پخش تلویزیونی و دوم، همکاری با بخش خصوصی. متأسفانه صداوسیما تا به امروز زیر بار پرداخت حق پخش تلویزیونی به جامعه ورزش نرفته که این موضوع نقش تأثیرگذاری در فرآیند درآمدزایی فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها داشته است. برای مثال، فوتبال، کشتی یا حتی والیبال و بسکتبال اگر حق واقعی خود را از محل حق پخش دریافت می‌کردند، تا این حد به بودجه دولتی وابسته نبودند. اما وقتی تلویزیون سهم آنها را از این محل پرداخت نکرد، آنها ناچار شدند چشم به دست دولت داشته باشند که همین مسأله خللی جدی در مسیر درآمدزایی آنها ایجاد کرد.
در حوزه بخش خصوصی نیز شاهد چالش‌های بزرگی بوده‌ایم که همچنان مانع همکاری مطلوب میان این بخش با فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها شده است. بنابراین کاملاً روشن است که برای ایجاد فضای لازم در خصوص درآمدزایی در ورزش، باید بازنگری اساسی و جدی در این مسیر صورت گیرد.
چالش عدم درآمدزایی مطلوب در ورزش و وابستگی به منابع دولتی، نه‌تنها فدراسیون‌های ورزشی، بلکه باشگاه‌های ورزشی از جمله باشگاه‌های فوتبال را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد؟
شک نکنید این اتفاق به‌زودی رخ خواهد داد. بعد از حرفه‌ای شدن فوتبال و افزایش هزینه‌های این رشته در حوزه باشگاه‌ها، به دلیل آنکه باشگاه‌های فوتبال درآمد مشخص و پایداری نداشتند، وابستگی آنها به بودجه‌های نفتی به شکل قابل‌توجهی افزایش یافت. بدین ترتیب بار اصلی این افزایش هزینه‌ها بر دوش دولت افتاد، چرا که اکثریت قریب به اتفاق این باشگاه‌ها از بودجه‌های دولتی ارتزاق می‌کنند. بنابراین طبیعی است که این چالش گریبان فوتبال را نیز بگیرد. نکته تأمل‌برانگیز اینجاست که بدهی‌های انباشته‌شده این باشگاه‌ها نیز به دولت تحمیل شده است، در حالی که دولت کوچک‌ترین نقشی در پیدایش این بدهی‌ها نداشته است.
راهکار استاندارد و کاربردی برای پایان دادن به این چرخه معیوب چیست؟
تا زمانی که بی‌انضباطی‌های مالی در شیوه هزینه‌کرد فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها وجود داشته باشد، این وضعیت ادامه خواهد داشت. وقتی فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها مطمئن می‌شوند دولت جور سوءمدیریت آنها را می‌کشد، هیچ‌کس از ایجاد تعهدات و بدهی‌های بی‌دلیل خودداری نمی‌کند. نمونه بارز این مسأله را می‌توان در ماجرای قرارداد عجیب مارک ویلموتس با فدراسیون فوتبال مشاهده کرد؛ اتفاقی که ضربه‌ای بزرگ به بدنه فوتبال وارد کرد و دولت بابت آن به‌شدت  متضرر شد.
بی‌انضباطی‌های مالی دردسرهای فراوانی برای دولت ایجاد می‌کند و اگر این روند کاهش پیدا نکند، دولت در آینده با چالش‌های بزرگ‌تری مواجه خواهد شد؛ آن هم در شرایطی که به دلیل کمبود منابع مالی، پرداخت خسارت‌های این‌چنینی می‌تواند مشکلات دولت را دوچندان کند، در حالی که دولت هیچ نقشی در شکل‌گیری این بدهی‌ها نداشته است. بر این اساس، بازنگری در وضعیت مدیریت ورزش، لازمه اصلی پایان دادن به این چرخه معیوب است.
عده‌ای از کارشناسان معتقدند مدیریت ورزش برای عبور از این شرایط نیاز به یک چشم‌انداز اقتصادی مطلوب دارد؛ بهترین روش برای دستیابی به نتیجه ایده‌آل چیست؟
باید به سراغ تجربه‌های موفق دنیا برویم. وجود چشم‌انداز اقتصادی برای ورزش ما یک اولویت مهم است. مدیران فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی باید با اصلاح شیوه‌های مدیریتی سنتی، به سمت صرفه‌جویی و درآمدزایی پایدار حرکت کنند. وقتی مدیران از بروز رفتارهای منفی پرهیز کنند، قطعاً می‌توان با منابع محدود و با کمک گرفتن از بخش خصوصی، به شکلی معقولانه به سمت جلو حرکت کرد.
تردید نکنید اگر همچنان با شیوه‌های قبلی رفتار کنیم و بر استفاده از منابع دولتی در حوزه ورزش اصرار داشته باشیم، در سال‌های آینده با چالش‌های بزرگ‌تری روبه‌رو خواهیم شد که قطعاً به سود ورزش و ورزشکاران نخواهد بود. بنابراین باید از همین امروز دست به کار شویم و با فاصله گرفتن از شیوه‌های قدیمی، به سمت درآمدزایی حرکت کنیم.
برای ترغیب بخش خصوصی چه روشی را پیشنهاد می‌کنید؟ قطعاً برخی از صاحبان صنایع نیز از ورود به ورزش خودداری خواهند کرد؟
اگر با برنامه‌ریزی درست و منطقی وارد تعامل با بخش خصوصی شویم، قطعاً به نتیجه خواهیم رسید. البته بخش خصوصی به دلیل مشکلاتی که در فرآیند تولید با آن مواجه است، تمایل زیادی برای ورود به حوزه ورزش ندارد، اما اگر بسته پیشنهادی ورزشی‌ها جذاب باشد، از همکاری با این حوزه استقبال خواهد کرد.
ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم شرکت‌های خودروساز برای حمایت از ورزش وارد این فعالیت اقتصادی شوند، چرا که آنها نیز به بودجه‌های دولتی وابستگی دارند. اما مطمئناً در سایر بخش‌هـــــــای صنعتی، مجموعه‌هـــــــــــــــــــــــا و هلدینگ‌هایی وجود دارند که ورود به حوزه ورزش برای آنها جذابیت اقتصادی دارد. بنابراین از این مسیر می‌توان به درآمدی ایده‌آل دست پیدا کرد.