عارف با هدف شناساندن تواناییهای ژئواستراتژیک کشورمان در دسترسی به کریدورهای بینالمللی وارد ترکمنستان شد
ظرفیت ایران برای اتصال ۳ قاره
سفر معاون اول رئیس جمهور به کشور ترکمنستان باهدف شرکت در «سومین کنفرانس کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی»، روز گذشته با ورود او به فرودگاه بینالمللی «ترکمن باشی» در شهر «آوازه» این کشور آغاز شد. این اجلاس تحت نظارت سازمان ملل متحد برگزار میشود و «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد نیز به این کنفرانس خواهد پیوست.
از این رو، علاوه بر دیدارهای دوجانبه محمدرضا عارف با تعدادی از مقامات کشورهای شرکت کننده در این اجلاس، به ویژه مقامات کشور میزبان یعنی ترکمنستان، دیدار و گفت و گو با دبیرکل سازمان ملل نیز یکی از برنامهها خواهد بود.
مهمترین دستورکارهای مذاکراتی معاون اول رئیس جمهور در این کنفرانس و دیدارهای حاشیهای آن، مسائل منطقهای و بررسی راهکارهای توسعه همکاریها در همه زمینهها به ویژه در زمینه کریدوری و ترانزیتی است. البته دیدار و رایزنی با دبیرکل سازمان ملل از این قاعده مستثنی نیست و احتمالاً مسائل دیگری همچون جنگی که از سوی اسرائیل و آمریکا بر ایران تحمیل شد، یا جنایتهای رژیم صهیونیستی و قحطی اسرائیلی که در غزه ایجاد شده است، از مهمترین محورهای گفت وگوی عارف با گوترش باشد.
توسعه کریدورها
اولویت جدی ایران
معاون اول رئیس جمهور پیش از آغاز این سفر، در گفت و گویی با خبرنگاران در تهران، اهداف و اجزای این سفر را تشریح کرد.
عارف ابتدا به چیستی این کنفرانس و کشورهای حاضر در آن اشاره کرد، از جمله این که «۳۲ کشور در حال توسعه جهان در خشکی محصور هستند که از این تعداد، ۸ کشور در منطقه ما قرار دارند.»
وی در ادامه، راهبرد دولت چهاردهم را توسعه وسیع و گسترده روابط با همسایگان در همه بخشها عنوان کرد و افزود: «در این سفر همکاریها با همه کشورهای در حال توسعه محصور به ویژه ۸ کشور منطقه که مراودات خوبی با آنها داریم، مرور میشود.»
معاون اول رئیس جمهور پیش از عزیمت به شهر «آوازه» در ترکمنستان، به سفر منطقه ای رخ داده در روزهای اخیر، یعنی سفر رئیس جمهوری به پاکستان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه «سفر رئیس جمهوری به پاکستان بسیار خوب و به نفع روابط منطقه و دنیای اسلام بود»، به نوعی، سفر خود را در ادامه همین رویکرد، یعنی تداوم و گسترش همکاریها با همسایگان تعبیر کرد و گفت: «در این سفر هم در ارتباط با تقویت روابط در همه بخشها به ویژه بخش ترانزیتی با توجه به موقعیت استثنایی ایران که مرکز اتصال ۳ قاره جهان است، بحث و تبادل نظر خواهد شد.»
محمدرضا عارف، با بیان اینکه «اولویت جدی جمهوری اسلامی ایران توسعه کریدورهایی است که این سه قاره را به هم وصل میکند»، اظهارکرد: «ما بارها برای اتصال کشور به آبهای آزاد اعلام آمادگی کردهایم و در این سفر بر این مهم تاکید میشود.»
کنفرانسی به ابتکار
سازمان ملل
کنفرانس «کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی» که سومین دور آن در ترکمنستان برگزار میشود، ذیل سازمان ملل متحد تعریف میشود. به این صورت که امسال در شصت و سومین نشست عمومی هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، قطعنامه «اطلاعات تکمیلی در مورد نحوه برگزاری سومین کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی» تصویب شد. بر این اساس، مجمع عمومی تصمیم گرفت این همایش بینالمللی را از 5 تا 8 آگوست سال جاری در «منطقه ملی گردشگری آوازه» در ترکمنستان برگزار کند.
همچنین سابقه آغاز به کار یا تشکیل این کنفرانس به سال 1965 میلادی بازمی گردد. محور اصلی این کنفرانس در مورد «تجارت ترانزیتی کشورهای محصور در خشکی» است. معاهده مربوط به آن در سال 1965 میلادی امضا شد.
همچنان که از اسم این کنفرانس پیداست، هدف از آن، تعریف و ایجاد همکاریهای منطقهای برای توسعه مبادلات ترانزیتی میان کشورها است تا از طریق آن، کشورهایی که به دریاهای آزاد راه ندارند، بتوانند کالاهای خود را با سهولت به جهان صادر یا وارد کنند. به عبارت دیگر، هدف اصلی این کنفرانس یا مجمع، یافتن راهکارهای لازم باهدف غلبه بر چالشهای پیش روی کشورهای محصور در خشکی و بهرهبرداری کامل از ظرفیتهای بالقوه آنهاست.
در این رویداد 3 روزه بینالمللی در شهر «آوازه» ترکمنستان، ۳۰ نفر از سران کشورها و رهبران جهان حضور خواهند داشت.
در سال 1401 نیز این کنفرانس در ترکمنستان برگزار شد که مرحوم رستم قاسمی، وزیر وقت راه و شهرسازی ایران در آن حضور داشت.
وزیر وقت راه و شهرسازی در این کنفرانس، به این واقعیت اشاره کرده بود که بسیاری از کریدورهای مواصلاتی منطقهای و بینالمللی همچون کریدور شمال-جنوب، کریدور آلماتی-بندرعباس، کریدور آلماتی-استانبول، کریدور چین-قزاقستان-ترکمنستان-ایران، کریدور موافقتنامه عشق آباد، کریدور اسلام آباد-تهران-استانبول و کریدورهای در حال تأسیس نظیر کریدور خلیج فارس-دریای سیاه، کریدور ازبکستان-ترکمنستان-چابهار و کریدور تاجیکستان-ازبکستان-ترکمنستان-ایران-ترکیه، از مسیرهای ترانزیتی ایران استفاده میکنند.
این همه درحالی است که درحال حاضر مسیرهای دریایی ایران در خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند و دریای خزر نقش مهمی در جابهجایی کالا از مبدأ و به مقصد کشورهای محصور در خشکی منطقه ایفا میکنند. ظرفیتی که میتواند به عنوان زمینههای توسعه روابط ترانزیتی در منطقه با محوریت ایران، تلقی شود.
برش
ضرورت شفافسازی بودجه سالجاری
روز گذشته پیش از سفر معاون اول رئیسجمهور به ترکمنستان، جلسه «شورای عالی راهبری» به ریاست وی تشکیل شد. محمدرضا عارف در این جلسه تأکید کرد: «راههای تأمین منابع، اجرای اهداف و بندهای برنامه هفتم و همچنین راهبرد اصلاح این برنامه در طول چهار ماه آتی پیگیری و به شورای عالی راهبری ارائه شود.»
معاون اول رئیسجمهور در ادامه، بر لزوم شفافسازی در تدوین بودجه سالجاری تأکید کرد.
در این جلسه، گزارش برنامه اجرایی «شفافسازی درآمدها و هزینههای شرکت ملی نفت ایران» موضوع جزء ۱۸ ماده ۱۱۹ و همچنین «تعیینتکلیف بدهیهای دولت به سازمان تأمین اجتماعی، شهرداریها، قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء و موارد مشابه موضوع بند ۱۷ ماده ۱۱۹ قانون برنامه هفتم ارائه و بحث و تصمیمگیری شد. همچنین اعضا درباره راهکارهای رفع تعهدات و بدهیهای دولت و تسویه بدهیها بحث، تبادلنظر و تصمیمگیری کردند.