سهیلا یادگاری
خبرنگار

با توجه به اهمیت موضوع بهسازی و نوسازی مساکن روستایی بویژه لزوم کاهش حداکثری خسارات جانی و مالی در مواجهه با بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله و... وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم اهتمام ویژه‌ای در پیگیری اعطای تسهیلات ارزان قیمت بانکی داشته که در این خصوص تسهیلات ساخت و نوسازی مسکن روستایی و شهرهای زیر 25 هزار نفر به 400 میلیون تومان افزایش پیدا کرده و عملکرد در این حوزه با گذشت 9 ماه از شروع دولت چهاردهم پیشرفت چشمگیری دارد.
بر اساس این گزارش، تعداد کل خانوار روستایی 6 میلیون و 55 هزار و تعداد مسکن روستایی 5 میلیون و 377 هزار واحد برآورد می‌شود. در برنامه جامع مسکن، از سال 1384 نوسازی، بهسازی و ساخت مسکن روستایی به منظور افزایش کیفیت زندگی روستاییان و کاهش مهاجرت و همچنین افزایش مهاجرت معکوس از شهر به روستاها در دستور کار قرار گرفت. از آن زمان تاکنون 2 میلیون و 900 هزار واحد روستایی نوسازی و ساخته شده است و در حال حاضر 2 میلیون و 500 هزار واحد روستایی غیرمقاوم است. طبق برنامه هفتم توسعه در این برنامه 5 ساله، باید یک میلیون مسکن روستایی مقاوم‌سازی، بهسازی، نوسازی و ساخته شود. شروع به کار دولت چهاردهم همزمان با آغاز اجرای برنامه هفتم توسعه بود. بر این اساس در سال اول فعالیت دولت و برنامه هفتم، ساخت 220 هزار مسکن روستایی (200 هزار مسکن مربوط به روستاها و ۲۰ هزار مسکن مربوط به شهرهای کمتر از ۲۵ هزار نفر) در دستور کار قرار گرفت. مصوبات اصلاحی و تکمیلی ساخت واحدهای روستایی در دولت چهاردهم اخیراً به پایان رسیده و حدود 20 روز است که عملاً ساخت مسکن روستایی طبق برنامه هفتم شروع شده است. مجیدی جودی، معاون امور مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، به عنوان متولی ساخت واحدهای مسکونی در روستاها، در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به برنامه‌های دولت چهاردهم مطابق با احکام برنامه هفتم پیشرفت، برای ساخت و ساز مسکن روستایی گفت: «دولت چهاردهم در اقدام اول، وام ساخت مسکن روستایی را به 400 میلیون تومان افزایش داد.»
به گفته معاون مسکن روستایی از آخر اردیبهشت پرداخت تسهیلات 400 میلیون تومانی مسکن روستایی آغاز شده و در مدت 20 روز، 80 هزار پرونده تقاضا تشکیل شده، 55 هزار متقاضی به بانک‌ها معرفی شده‌اند و 10 هزار نفر تسهیلات را دریافت کرده‌اند.
وی گفت: «با توجه به روند پرداخت تسهیلات 400 میلیون تومانی ساخت مسکن روستایی، انتظار داریم در سال اول اجرای برنامه هفتم و سال اول آغاز به‌کار دولت چهاردهم، 220 هزار مسکن روستایی ساخته و تکمیل شود. در حوزه مسکن روستایی هدفگذاری برنامه هفتم توسعه یک میلیون واحد است، دولت ۲۲۰ هزار واحد را تأمین مالی کرده است و در این بخش ساخت و ساز به خوبی پیش می‌رود.
تسهیلات مسکن روستایی، قرض‌الحسنه و با نرخ سود 5 درصد و بازپرداخت 20 ساله است که به گفته معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن، روند پرداخت این تسهیلات مشکلی ندارد و بانک‌ها تسهیلات مسکن روستایی را در کمترین زمان پرداخت می‌کنند.
ساخت واحدهای روستایی به‌صورت خود مالکی است، یعنی هر فرد خودش اقدام به ساخت و ساز می‌کند و دولت این ساخت و ساز را با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت تسهیل می‌کند.
هزینه ساخت هر واحد مسکن روستایی حدود ۷۰۰ میلیون تومان اعلام شده که ۴۰۰ میلیون تومان آن با وام بانکی پوشش داده می‌شود. واحدهای روستایی معمولاً یک طبقه است.
آن‌طور که معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن می‌گوید: روستاییان کارهای مربوط به ساخت و ساز را خودشان انجام می‌دهند که در بخش دستمزد کارگر هم ۱۰ تا ۱۵ درصد صرفه‌جویی می‌شود. بنابراین بین ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه ساخت توسط خود متقاضیان تأمین می‌شود. جودی با بیان اینکه یارانه ۱۸ درصدی که دولت به تسهیلات مسکن روستایی اختصاص می‌دهد کمک قابل توجهی است، گفت: «مابه‌التفاوت سود ۵ درصد وام مسکن روستایی تا ۲۳ درصد مصوب نظام بانکی حدود ۱۸ درصد است. یعنی دولت حدود ۱۸ درصد یارانه برای روستاییان پرداخت می‌کند که محاسبه آن در طول ۲۰ سال به حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان می‌رسد. به این ترتیب دولت ۱.۲ میلیارد تومان یارانه به هر متقاضی تسهیلات مسکن روستایی پرداخت می‌کند که حمایت مطلوبی برای نوسازی واحدهای روستایی است. از طرف دیگر برای تکمیل واحدها به دهک‌های اول تا چهارم تسهیلات بلاعوض پرداخت می‌شود.

ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن روستاها طبق برنامه
با توجه به برنامه بالادستی نوسازی و بهسازی مسکن روستایی، این برنامه در قانون جهش تولید مسکن نیز مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس، ساخت و نوسازی 800 هزار واحد روستایی در نهضت ملی مسکن طرح‌ریزی شد. اکنون معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن، از اجرای 663 هزار مسکن روستایی در قالب نهضت ملی مسکن خبر می‌دهد. به گفته جودی، از این تعداد 451 هزار و 709 واحد به اتمام رسیده و تحویل داده شده است و 451 هزار واحد نیز در حال ساخت است.
به این ترتیب، با ساخت 220 هزار واحد جدید مسکن روستایی، برنامه ساخت مسکن روستایی در نهضت ملی مسکن طبق اهداف آن محقق و 800 هزار واحد روستایی ساخته، نوسازی و بهسازی می‌شود.
از زمان ساخت و نوسازی واحدهای روستایی، تأثیر مخاطرات طبیعی بر واحدهای روستایی کاهش یافته و به گفته معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن، خرابی واحدهای نوسازی شده در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله به 4 صدم درصد کاهش یافته است.