گروه فرهنگی/  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه هفدهمین دوره جایزه جلال آل احمد با تأکید بر آنکه این رویداد ادبی با هدف ارتقای زبان و ادبیات فارسی راه‌اندازی شده است، سه چشم‌انداز پیش روی آن را زبان فارسی، ادبیات ملی و ادبیات دینی خواند.

جایگاه مهم خرده‌فرهنگ‌ها در ادبیات ملی
سیدعباس صالحی در این مراسم که عصر روز گذشته به میزبانی تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد با تأکید بر اهمیت ادبیات ملی در چشم‌اندازهای پیش روی این جایزه گفت: «البته در اینجا لازم است که بدانیم ادبیات ملی چیست و چگونه جایزه جلال می‌تواند در خدمت ادبیات ملی باشد؟ منظور از ادبیات ملی، ادبیات انقطاع از ادبیات جهانی و ادبیات‌ نژادپرستانه نیست. ادبیات ملی ادبیاتی است که در خدمت انسجام و همبستگی ملی و همگرایی ملی قرار بگیرد. ادبیات ملی ادبیاتی است که روح وحدت را در فضای اجتماعی منتشر کند.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: «این ادبیات نمی‌تواند ادبیات تفرقه‌آفرین و فاصله‌افزا باشد. ویژگی دوم این است که ادبیات ملی به هویت ملی کمک می‌کند و مانع هضم یک ملت در هاضمه جهانی مدرن می‌شود و از هویت ملی صیانت می‌کند. ادبیات ملی ادبیات فرصت‌ساز برای اتصال این هویت در خطر شرایطی است که خطر انقطاع‌ها و گسست‌ها وجود دارد. ادبیات ملی، بو و طعم تاریخ و جغرافیای یک ملت را دارد و حس بومی‌گرایی در آن وجود دارد. ادبیات ملی ایران از هزاران سال تاریخ و هزاران سال سابقه سرزمینی جغرافیای ایران ارتزاق می‌کند و از آن مایه می‌گیرد. از او می‌آموزد اما مقلد نمی‌شود.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: «ویژگی چهارم ادبیات ملی این است که خرده فرهنگ‌های ملت را در درون خود قرار می‌دهد و خرده فرهنگ‌ها را بخشی از بافت ملیت می‌داند و ملت را مقابل خرده فرهنگ‌های درون خودش قرار نمی‌دهد. ادبیات ملی ادبیاتی است که خرده فرهنگ اقالیم و اقوام مذاهب و ادیان را به عنوان اجزای ملی خود تلقی و با آن همراهی و همسازی می‌کند.»
او ادامه داد: «این مؤلفه‌ها، مؤلفه‌های ادبیات ملی هستند و جایزه جلال تأسیس شده است برای پاسداشت این ادبیات ملی که در نوشتار جلال مشهود بود. او یک ادیب ملی بود. ما می‌توانیم با برخی از آرای جلال همراه یا منتقد آن باشیم اما او یک ادیب ملی تمام‌عیار بود. او آن زمان که دید حزب توده  در ضمن همبستگی ملی فاصله پیدا می‌کند راه خود را جدا کرد چون دید یک ادیب ملی با این فضای ناهمخوان با همگرایی ملی همراه نمی‌شود.»

ادبیات؛ ضامن ارزش‌های اخلاق‌های انسانی
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد نیز در این مراسم با تأکید بر اینکه ادبیات، خود فرهنگ و فرهیختگی است، گفت: «پرداختن به ادبیات ضامن پرورش ارزش‌ها و اخلاق‌های انسانی است. امیدوارم که این دوره از جایزه تقدیری باشد از عزیزانی که با آثارشان کمک کردند تا ما این رویداد مهم را برگزار کنیم.»
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: «فضای جدید برگرفته از فناوری‌های به روز از جنبه منفی کتاب را کنار گذارده و تنها حوزه ادبیات است که کمترین تأثیر را از این فضاها شاهد بوده است. کتاب در حوزه ادبیات، رمان و شعر همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است و آثار ادبیات همچنان پرفروشند.»
غلامرضا امیرخانی به ارتباط جلال با کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: «این جایزه به نام جلال آل‌احمد است. دوستان صمیمی جلال ناگفته‌هایی از این فرهیخته ادبی ایرانی در اختیار ما قرار داده‌اند که امید دارم کتابخانه ملی افتخار نشر این خاطرات ناگفته را از جلال داشته باشد.» بعد از قرائت بیانیه شورای علمی این دوره از جایزه جلال از سوی مسعود کوثری، دبیر علمی این دوره، برگزیدگان و شایستگان تقدیر بخش‌های چهارگانه معرفی شدند. در بخش مستندنگاری، کتاب «خاک کارخانه؛ پارچه‌های ناتمام چیت‌سازی بهشهر و سرگذشت آخرین کارگران» نوشته شیوا خادمی از نشر اطراف شایسته تقدیر دانسته شد. در بخش نقد ادبی، کتاب «دیرش روایی» نوشته بهمن نامورمطلق از نشر سخن به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.
در بخش داستان کوتاه کتاب «آن پری‌زاد سبزپوش» نوشته صمد طاهری از نشر نیماژ برگزیده شد و کتاب «پرنده باز تهران» نوشته ندا رسولی از انتشارات هیلا شایسته تقدیر شناخته شد. در بخش داستان بلند و رمان، کتاب «سنگ اقبال» نوشته مجید قیصری از نشر چشمه برگزیده شد و کتاب‌های «دختران قبیله جنگ» نوشته جواد افهمی از انتشارات خط مقدم و «دم اسبی» نوشته رامبد خانلری از نشر بان شایسته تقدیر شناخته شدند.