در سومین دوره جشنواره موسیقی صبا چه گذشت؟

در ستایش نقاش موسیقی ایران

ندا سیجانی
روزنامه‌نگار


«ما در هنرستان موسیقی تمامی استادان را همچون بزرگان می‌دانستیم و فرهاد فخرالدینی گل سرسبد آنها بود؛ هنرمندی ثابت قدم که همواره عاشقانه برای موسیقی کار می‌کرد. به اعتقاد من، می‌توان تاریخ و روزگار را در او مشاهده کرد.» این جملات بخشی از صحبت‌های حسین علیزاده در مراسم بزرگداشت استادش فرهاد فخرالدینی است؛ بزرگداشتی برای آهنگساز پیشکسوت موسیقی ایران به میزبانی دانشجویان این هنر که تمام قد برای او ایستادند و تشویقش کردند.

مکتبی به نام فخرالدینی
حسین علیزاده در مراسم بزرگداشت فرهاد فخرالدینی که در قالب سومین دوره جشنواره موسیقی صبا در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، با قدردانی از تلاش دانشجویان در برگزاری این رویداد موسیقایی بیان کرد: چهره این سالن بسیار شاداب و جوان است چرا که عمده آنها از دانشجویان موسیقی هستند، شرایطی که برنامه را برای ما ویژه‌تر کرده است. فضایی که دربرگیرنده قدردانی از هنرمندی است که بیشترین رنج را در موسیقی برده است. هنرمندانی چون فرهاد فخرالدینی ثابت کردند که این موسیقی همیشه جاودانه است.
این آهنگساز و نوازنده برجسته موسیقی ایران با ارائه خاطراتی از دوران حضور فرهاد فخرالدینی در هنرستان موسیقی اظهار کرد: آشنایی‌ام با فرهاد فخرالدینی در هنرستان موسیقی شکل گرفت و شاگرد ایشان بودم و در این شصت سالی که از آن آشنایی می‌گذرد، همیشه او را در حال فعالیت‌های موسیقی و خواندن کتاب‌های مختلف دیدم، مسیری که هیچ گاه فراغتی از آن پیدا نکرد.
علیزاده می‌گوید: با مرور و مطالعه این سال‌ها متوجه می‌شوم هر کدام از ملودی‌های او برایم دربرگیرنده خاطراتی ارزنده‌ است؛ خاطراتی که در دل و ذهنم به درستی شنیده شد. آهنگ‌های فخرالدینی همچون عاشقانه‌هایی است که در همه ابعاد مختلف، جذابیت‌های بسیاری با خود همراه دارد. این زیبایی‌ها از کجا می‌آمد؟ به طور حتم استاد فخرالدینی نه تنها ادامه‌دهنده راه هنرمندانی چون وزیری و صبا بود، بلکه با اصالت خاص خود فضای متفاوتی را برای موسیقی رقم زد.
او تصریح کرد: یک موسیقیدان و یک آهنگساز باید دارای جهان‌بینی و پیام باشد. او مانند شاعری است که اشعارش باید دربرگیرنده پیام باشد و استاد فخرالدینی انسانی است که تاریخ و فرهنگ را همواره مطالعه کرده است. به یاد دارم وقتی محمدعلی نجفی سریال «سربداران» را می‌ساخت از من سراغ آهنگساز اثر را گرفت و قاطعانه گفتم فخرالدینی، چون او تاریخ می‌داند و به نظر من بهترین کسی است که می‌تواند در این بستر آهنگسازی کند.
این مدرس موسیقی بیان کرد: ما نباید یک آهنگساز را مانند فردی ببینیم که پنجره اتاقش را باز نمی‌کند تا ببیند بیرون محیط او چه اتفاق‌هایی افتاده است. به نظر من، جامعه اصل قضیه است و استاد فخرالدینی یک موسیقی‌شناس تمام عیار و محققی است که به واسطه چنین رویکرد درستی در موسیقی، پژوهش‌های زیادی انجام داده است. او هنرمندی است که علاوه بر آگاهی و دانش، احساس را هم وارد کار خود می‌کند. متأسفانه برخی از دانشجویان وقتی وارد فضای پژوهشی موسیقی می‌شوند، احساس را فراموش می‌کنند و دائم در حال نقد یک پروژه موسیقایی هستند.
علیزاده تأکید کرد: آن چیزی که با وجود فخرالدینی از آن احساس شوق می‌کنم، شناخت و تحقیقاتی است که در عرصه موسیقی دارد. او نگاه بسیار پژوهشگرانه و عمیقی دارد و همواره در حال کشف کردن است. البته اگر او فقط جذب تحقیق و پژوهش می‌شد، دیگر او را به عنوان یک آهنگساز خلاق به جامعه موسیقی نمی‌شناختیم و من به همه دانشجویان و دانشگاهیان توصیه می‌کنم که هیچ گاه احساس و دانش را جدای از هم نبینید چرا که این اشتباه بزرگی است. این آهنگساز و مدرس موسیقی تصریح کرد: فرهاد فخرالدینی هنرمندی است که طی این سال‌ها به پشتوانه بهره‌مندی از آموزه‌های هنرمندانی چون صبا، وزیری، دهلوی و دیگر هنرمندان پیش‌روی موسیقی ایرانی، با یک نگاه بسیار معتبر و ارزشمند و با دیدگاه امروزی که بسیار هم شجاعانه است، تلاش کرده به موسیقی‌ای برسد که زبان احساس امروز است و شما هیچ وقت شعاری در آثارش نمی‌بینید. او سختی‌ها و بی‌حرمتی‌هایی را تحمل کرده است که ما در تمام این چند دهه باید او را روی سرمان بگذاریم. او دورانی را از سر گذراند که در آن به جای غصه خوردن اثر می‌آفرید. علیزاده در پایان صحبت‌هایش گفت: مسیری که از مکتب صبا شروع شد، اکنون به مکتب فخرالدینی رسیده، پس می‌توان او را گل سرسبد موسیقی ایران نامید و باید قدرش را هم بیشتر بدانیم.

من به عشق مردم سرزمینم کار کرده‌ام
استاد فرهاد فخرالدینی هم با قدردانی از دست‌اندرکاران سومین جشنواره موسیقی دانشجویی صبا گفت: زندگی انسان‌ها مملو از خاطرات تلخ و شیرینی است که همواره به نوعی ثبت می‌شوند. مرور این خاطرات برای ما درس است که می‌فهماند چه جایگاهی در جامعه داریم. باید بگویم من از تعدادی از شاگردانم هم درس می‌گیرم که حسین علیزاده و مینا افتاده از جمله آنها هستند. علیزاده هنرمند با استعدادی بود و در کنار آن شیطنت‌های بامزه‌ای هم در هنرستان داشت. او افزود: یاد و خاطره امروز قطعاً در ذهنم می‌ماند و امیدوارم خاطرات خوب شما بهتر از خاطرات بدتان باشد. باید کاری کنیم که بچه‌ها خاطرات خوبی از گذشته داشته باشند. من ممنون شما هستم که کارهای من را می‌شنوید و تشویق می‌کنید. من طی این سال‌ها به عشق مردم سرزمینم کار کردم و همواره برای شما مردم کار می‌کنم.

فخرالدینی، چکیده ایرانیان است
بابک خضرایی موسیقیدان و رئیس دانشکده موسیقی دانشگاه هنر نیز در این آیین با قرائت متنی گفت: فرهاد فخرالدینی را به معرفی و شناخت نیازی نیست، گرامیداشت و مجلس تمجید هم نیازش نیست،زیرا  آشنای مردم است، در از بهشت می‌گشاید، از تبار نظامی، عاشق حکیم و بزرگ گنجه است. از تنبور فارابی تا روز و روزگار تار ما و از رباعی ابن‌سینا تا داروگ نیما، بغض هزار ساله در آثار فخرالدینی می‌ترکد، از سیمرغ عطار تا تالار آینه کمال الملک، فخرالدینی نقاش موسیقی است. از باربد تا عبدالقادر و از خالقی به علیزاده، فخرالدینی امتداد و حلقه پیوستار این سلسله است، فخرالدینی زمزمه دهان بسته مردمان ستم کشیده و نعره مستانه عاشقان این دیار است؛ فخرالدینی، چکیده ایرانیان است.

رونمایی از تمبر عبدالقادر مراغی
رونمایی از تمبر عبدالقادر مراغی، سردیس استاد فخرالدینی اثر حسین همتایی، اجرای ساز قیچک و آواز پوریا اخواص، «کنسرتو برای ویولن و ارکستر» توسط ارکستر گروه «قاف» به رهبری آرش امینی و تکنوازی ویولن امین غفاری و بخشی از موسیقی آلبوم «رامشگران» توسط ارکستر جوانان ایران به رهبری آرمان نوروزی، روایت داریوش مودبیان و خوانندگی محمد رضازاده و سهیل رجب  از دیگر بخش‌های این مراسم بود. در پایان مراسم هم از طرف گروه برگزارکننده به داریوش مودبیان، حسین علیزاده، علی اکبر قربانی، پوریا اخواص و آرش امینی، مُهر عبدالقادر مراغی اهدا شد.