به کودکان و نوجوانان فرصت ظهور بدهیم

علی‌اصغر سیدآبادی
نویسنده
و مروج کتابخوانی

چند روز پیش دیداری داشتم با دوست بزرگوار و نیک‌اندیشی که همیشه دیدارش مایه خرسندی درونی است. من از مجموعه مرحوم بسکی و شخصیت «غلامعلی بسکی»* گفتم و او ارجاعم داد به مفهوم «نوابت» که در فلسفه فارابی که البته مفهومی منفی است، اما بعدتر برخی فیلسوفان مسلمان و غربی آن را در معنایی مثبت به کار برده‌اند.
نوابت آن اندک گیاهانی‌اند که به رغم برنامه‌ریزی کشاورز در مزرعه‌ای سر بر می‌آورند در نظم مورد نظر کشاورز، شاید علف هرز به نظر برسند اما در نظمی دیگر شاید نقشی مهم‌تر بر عهده داشته باشند.
در هنر قالیبافی هم به نحو دیگری مفهومی نزدیک به آن داریم غلط باف همان طور که از اسمش پیداست از نظر نقشه طراحی شده اشتباهی رخ داده است اما این اشتباه آنجایی رخ داده که بافنده قالی در نظم موجود مداخله کرده و آن را بر هم زده است و چیزی جدید پدید آورده است که در طول زمان قیمت بالاتری پیدا می‌کند.
نظم سیاسی - آموزشی یکسان‌ساز است و تنوع و تفاوت را برنمی‌تابد، اما اگر در علم و هنر و فرهنگ اتفاقی می‌افتد، نتیجه حضور همان‌هایی است که به رغم نظم آموزشی برآمده‌اند. در مواجهه با نوجوانان و کودکان باید فرصت را برای ظهور آنان فراهم و از برآمدنشان استقبال کنیم.

* غلامعلی بِسکی که با عناوینی همچون «پدر طبیعت ایران» و «بابا بسکی» از او یاد می‌شود، متولد هشتم بهمن 1310 و درگذشته در تاریخ 23 مرداد 1398 است. او پزشک و هوادارشهیر محیط‌زیست ایرانی بود. بسکی در اواسط دهه چهل بیمارستانی در شهر گنبد کاووس تأسیس کرد و کمی ‌بعد زندگی شهری را رها کرد و به طور کامل خود را وقف دفاع از محیط‌زیست و تبلیغ گیاه‌خواری کرد. او تحت‌تأثیر افکار و اندیشه‌های متفکرانی چون مولانا، سعدی، حافظ، گاندی و اینشتین به نگرش‌های نیک‌اندیشانه‌ای گرایش پیدا کرد.