سهگانه بحق ایرانی همراه با سکانداری فرهنگی
نیکنام حسینیپور
مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
فرهنگ به عنوان مجموعهای از دانشها که در تعامل انسان با تمدنهای مختلف به دست میآید از دیرباز تاکنون نقش بسزایی در سکانداری و ساخت هویت تاریخ ملی و بینالمللی ملل مختلف داشته است.
از آنجایی که فرهنگ به عنوان یک متغیر وابسته تابع عوامل متعددی همچون جغرافیا و اقلیم، سیاست و تحولات تاریخی است، بیشک هر کدام از این مفروضات و عوامل، تأثیرگذاری روشن و خدشهناپذیری بر فرهنگ یک جامعه دارد.
ایران به عنوان یکی از کهنترین سرزمینهای بشری که خاستگاه نخستین تمدنها، اقوام، زندگی انسانی، پهنه زیستی و... در درازنای تاریخ بوده است، نقش پررنگ و ارزشمندی در هویت بخشیدن به تجربه زیسته بشر از لحاظ فرهنگی و سیاسی داشته و دارد و تمدن جهانی بیش از هر ملتی، مدیون و مرهون این دیار باستانی و کهن است.
به گواهی اسناد و منابع تاریخی، این سرزمین همواره مأمن اقوام، ادیان و گروههای انسانی مختلفی بوده است که در این پهنه خاکی به صورت یکپارچه طی سالیان متمادی زندگی مشترکی داشتهاند و بهرغم تنوع و تکثر اقوام و رسوم متنوع، این مجموعه به هم تنیده یک موزاییک فرهنگی را تشکیل داده است.
در کنار عوامل گفته شده، گاهی رخدادها و حوادثی با اینکه کام مردم این دیار کهن را تلخ کرده اما باعث شده آنها در مقابل ناملایمات متحد و منسجمترشوند.
این روزها درباره جزایر سهگانه کشور ایران عزیزمان بسیار میشنویم و میخوانیم؛ ادعای بیاساسی که طی چند سال گذشته همواره از سوی برخی از کشورهای همسایه تکرار شده است و بزرگان، نخبگان، مسئولان، نویسندگان و اهالی فرهنگ و رسانه را که از مراجع فرهنگ و هنر کشور به شمار میآیند، به جوش و خروش وادار کرده است و هر کدام به انحای گوناگون درباره ایرانی بودن جزایر سهگانه قلمها زده و گفتوگوها کردهاند و حتی در بیانیهای صریح، ۸۱ چهره فرهنگی بر ایرانی بودن «تنب کوچک»، «تنب بزرگ» و «ابوموسی» تأکید داشتهاند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی سیاستهای فرهنگی در کشور و در رأس آن مقام عالی وزارت آقای دکتر سید عباس صالحی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با توجه به راهاندازی کارزار نامگذاری روز دهم آذرماه در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز ملی جزایر سهگانه»، بررسی این امر را در دستور کار شورای فرهنگ عمومی کشور قرار داده است که این اقدام نشان از اهتمام این وزارتخانه در گسترش و تسری فعالیتهای فرهنگی و هنری در این مناطق به عنوان یکی از مهمترین عناصر زیربنایی توسعه دارد.
بنابراین از این حیث ضروری است که پیش از هر نوع تصمیمگیری توسط مسئولان و اولیای امور، توجه به مسائل فرهنگی و نقش آن در پیشبرد اهداف صیانتی و حتی گردشگری این سه جزیره همیشه ایرانی، مورد توجه ویژه و جدی قرار گیرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان تنها نهاد حاکمیتی حوزه فرهنگ و هنر کشور نیز میتواند نقشی بیبدیل و جلودار در رسیدن به اهداف این حوزه داشته باشد. تألیف کتاب، ساخت فیلم و نمایش، برگزاری جشنوارههای مختلف فرهنگی و هنری، تولید آثار تجسمی از جمله مجسمه، نقاشی، عکس و... از جمله ابزار فرهنگی و هنریای است که این وزارتخانه میتواند در مسیر هویتبخشی به این جزایر از آن بهره ببرد و حتی مسئولان سیاسی و نظامی کشور نیز در سفارش ساخت و تهیه این آثار پیشقدم باشند.
بنابراین با توجه به اهداف فرهنگی و سیاسی کشورمان در زمینه حمایت و صیانت از خاک ایران سرافراز و این تمدن فرهنگی، توجه به نقش و جایگاه بیبدیل و محکم فرهنگ و هنر ضروری است. امیدواریم مثل همیشه در رسیدن به اهداف فرهنگی و انقلابیمان پیشرو باشیم.
از سوی دیگر ضروری است با فرهنگسازی و آگاهیبخشی به جامعه بخصوص نسل جدید به عنوان قشر مطالبهگر تلاش کرد این گروه با وجود داشتن آگاهیهای سیاسی و اجتماعی و حتی ویژگی پرسشگری صریح نسبت به نسلهای گذشته، پرچمدار حراست از مسائل مهم کشور باشد. بیشک هدایت این گروه مهم و تأثیرگذار در ساخت آینده کشورمان به ابزار محکمی نیاز دارد که بدون نگاههای تحکمی میتوان به نتیجه مورد نظر دست یافت و در این میان نقش فرهنگ به عنوان عنصر زیربنایی را هم نمیتوان و نباید نادیده گرفت. در همین زمینه باید تعلق سرزمینی را در آنها زنده کرد و با آثار و تولیدات فرهنگی و هنری و دعوت از آنان برای همراهی و شرکت در این برنامهها به نتیجه مقصود دست یافت و تصمیمگیران بالادستی با نگاه به نقش این ابزارهای فرهنگی میتوانند حتی اهداف سیاسی خود را در صیانت از جزایر سهگانه دنبال کنند و بدانیم با فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی میتوان بسیاری از موانع صعبالعبور سیاسی و نظامی را از میان برداشت و به مسیری سبز و هموار رسید.