پیام پزشکیان از تریبون سازمان ملل: ایران، پیام‌آور صلح و ثبات
نوید کمالی
کارشناس ارشد مسائل راهبردی
و سیاست خارجی
در طول تاریخ معاصر مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای بین‌المللی و جمعی جامعه جهانی، همواره بستری برای تعامل و گفت‌وگو میان کشورها و ملت‌های مختلف بوده است. این نهاد بین‌المللی نه‌تنها محلی برای تبیین مواضع دولت‌ها بلکه فضایی برای تأثیرگذاری بر نظام بین‌المللی است. در این چهارچوب، شرکت مقامات عالی‌رتبه کشورها، بویژه رؤسای جمهور، فرصتی بی‌بدیل برای معرفی هر کشور و طرح دیدگاه‌ها و سیاست‌های داخلی و خارجی آن و حتی اصلاح تصویر جهانی آن کشور در افکار عمومی جهانیان محسوب می‌شود.
برای ایران، به‌عنوان کشوری با جایگاهی ویژه در غرب آسیا و نظام جهانی، حضور در این نشست جهانی اهمیت مضاعفی دارد. طی سالیان اخیر، ایران اسلامی در مواجهه با فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی، با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو بوده و فرای این دو، دشمنان از هر فرصتی برای ترویج «ایران هراسی» در فضای بین‌المللی بهره‌برداری کرده‌اند تا از این طریق مسیر شکل‌گیری و تعمیق روابط کشورمان با دیگر کشورها و ملت‌ها را سد یا محدود نمایند.
به عبارت دقیق‌تر رسانه‌های غربی در سایه جنگ نرم دولت‌های غربی نقشی پررنگ در شکل‌دهی به تصویر کشورمان در جهان ایفا کرده‌اند و متأسفانه تصویر ساخته و پرداخته شده توسط آنها عمدتاً همراه با سوگیری‌های منفی و سیاه نمایی بوده است. در چنین شرایطی، تریبون مجمع عمومی سازمان ملل متحد می‌تواند فرصتی استثنایی برای ارائه تصویری نو و شایسته از ایران اسلامی باشد؛ تصویری که به‌طور واقع‌بینانه و عادلانه بازتاب‌دهنده تلاش‌ها، دستاوردها و سیاست‌های صلح‌طلبانه کشورمان در منطقه و جهان باشد.
حضور رئیس‌جمهور جدید کشورمان در مجمع عمومی سازمان ملل، پیامی قوی از سوی ایران به جامعه جهانی خواهد داشت؛ پیامی که نشان‌دهنده عزم و اراده کشور برای همکاری‌های چندجانبه، تأکید بر حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مناقشات و توسعه پایدار است. این فرصت نباید بسادگی از دست برود. سخنرانی رئیس‌جمهور در این مجمع، علاوه بر بیان مواضع ایران درخصوص مسائل بین‌المللی، باید تلاشی برای اصلاح تصویر نادرستی باشد که برخی کشورها و رسانه‌ها از ایران عزیز در افکار عمومی جهان ترسیم کرده‌اند.
این تصویرسازی نادرست که گاه ایران را به‌عنوان کشوری حامی خشونت و بی‌ثباتی منطقه‌ای معرفی می‌کند، نه‌تنها بر افکار عمومی جهان، بلکه بر روابط دیپلماتیک ایران با سایر کشورها تأثیرات منفی گذاشته است. ازاین‌رو، رئیس‌جمهور کشورمان باید با بیانی شفاف و مستدل، به جهان نشان دهد که ایران به‌دنبال صلح، ثبات و همکاری‌های بین‌المللی است.
یکی از مهم‌ترین ابعاد حضور رئیس‌جمهور در مجمع عمومی، تأکید بر نقش سازنده ایران در مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی است. کشورمان در طول سالیان اخیر نقشی اساسی در مبارزه با گروه‌های تروریستی مانند داعش ایفا کرده است و اگر این تلاش‌ها نبود امروز چهره غرب آسیا متفاوت بود. این تلاش‌ها که در راستای تأمین امنیت منطقه و جهان بوده، باید بدرستی تبیین و تشریح شود، در واقع افکار عمومی جهان باید بداند که آرامش امروز خود را مدیون فداکاری ایرانیان در مقابل تروریسم هستند.
رئیس‌جمهور می‌تواند با استفاده از این فرصت، به جامعه جهانی نشان دهد که ایران به‌دنبال تعامل سازنده و رفع تنش‌هاست و تحریم‌ها نه‌تنها به‌نفع صلح و امنیت جهانی نیست، بلکه به افزایش شکاف‌ها بین دولت و ملت ایران و قدرت‌های تحریم‌گر جهان منجر می‌شود.
مسأله فلسطین و جنگ غزه
سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل فرصتی است که باید با دقت و حساسیت بسیار به آن نگریست. هر کلام رئیس‌جمهور در زمان سخنرانی باید به‌عنوان یک پیام دیپلماتیک مهم برای مخاطبان تلقی شود؛ پیامی که نه‌تنها به دیگر دولت‌ها، بلکه به افکار عمومی جهان نیز مخابره می‌شود. ازاین‌رو، ضروری است که لحن و محتوای این سخنرانی مقتدرانه و از سر عزتمندی و البته به‌دور از هرگونه تنش‌زایی و تحریک باشد. رئیس‌جمهور باید با رویکردی منطقی و سازنده، بر اهمیت دیپلماسی و گفت‌وگو تأکید کرده و نشان دهد که ایران همواره به‌دنبال تعامل و همکاری در عرصه بین‌المللی بوده است. همچنین، تبیین مواضع کشورمان درباره مسائل کلیدی منطقه‌ای مانند بحران سوریه، یمن و به طور خاص مسأله فلسطین و جنگ غزه نیز می‌تواند یکی از بخش‌های مهم این سخنرانی باشد. رئیس‌جمهور باید نشان دهد که کشورمان به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی در غرب آسیا، همواره در تلاش برای حل این مسائل و بحران‌ها بوده و در این راستا به تبیین نقش سازنده کشورمان بپردازد.
نکته‌ای که نباید نادیده گرفت، تأثیرگذاری دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای بر افکار عمومی جهانی است. حضور رئیس‌جمهور در مجمع عمومی تنها به سخنرانی محدود نمی‌شود، بلکه دیدارهای دوجانبه و چندجانبه با دیگر رهبران جهان نیز بخشی از این حضور است که می‌تواند زمینه‌ساز تقویت روابط دیپلماتیک کشورمان با سایر کشورها باشد. ازسوی‌دیگر، رسانه‌های جهانی نیز نقشی اساسی در شکل‌دهی به تصویری که از ایران در جهان ایجاد می‌شود، ایفا می‌کنند. پس از سخنرانی، باید تعامل مستمر با رسانه‌های بین‌المللی و سازمان‌های مردم‌نهاد برقرار شود تا پیام ایران بدرستی به افکار عمومی جهان منتقل گردد. دیپلماسی عمومی هیأت همراه رئیس‌جمهور باید به‌گونه‌ای طراحی شود که از این فرصت برای بهبود تصویر جهانی کشور استفاده شود. درنهایت، باید به‌خاطر داشت که هر سخنرانی و دیدار در عرصه بین‌المللی فرصتی برای تقویت جایگاه کشور در نظام جهانی است و این فرصت نباید بسادگی از دست برود.
در پایان مجدداً باید بر این نکته تأکید کنم که مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرصتی استثنایی برای کشورمان است تا تصویر شایسته‌ای از خود به جهان ارائه دهیم. حضور پررنگ رئیس‌جمهور در این نشست و بیان دیدگاه‌های منطقی، سازنده و صلح‌طلبانه کشورمان، می‌تواند به اصلاح تصویر کشورمان در افکار عمومی جهانی کمک کند.
این سخنرانی باید نه‌تنها به‌عنوان پیام رسمی ایران به دیگر دولت‌ها، بلکه به‌عنوان پیامی به افکار عمومی جهانی تلقی شود. در این رابطه تکیه و تأکید بر مفاهیمی مانند تعامل، همکاری بین‌المللی، توسعه پایدار و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مناقشات، می‌تواند به تقویت جایگاه کشورمان در نظام بین‌المللی کمک کرده و بستری مناسب و مساعد را برای پیشبرد منافع ملی کشورمان در عرصه جهانی فراهم کند.
