کارشناسان با «ایران» گفتوگو کردند
برنامههای وزیر پیشنهادی زیر ذره بین فعالان فاوا
«ستار هاشمی»، گزینه پیشنهادی دولت چهاردهم برای سکانداری وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات که در مقطع دکترای هوش مصنوعی تحصیل کرده و جزو ۲درصد دانشمندان برتر جهان محسوب میشود، با حضور در مجلس از برنامههای خود دفاع کرد تا منتقدان را از توانمندی خود برای توسعه زیرساختهای ارتباطی و تحول دیجیتال مطمئن سازد و موفق به اخذ رأی اعتماد از مجلس دوازدهم شود. اما ستار هاشمی چه برنامههایی دارد و برای تحقق اهداف خود چه مسیری را باید طی کند؟
میترا جلیلی
دبیر گروه فناوری
هوش مصنوعی در رأس برنامههای هاشمی
وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت چهاردهم راهبرد کلان برنامه خود را استفاده از دانش و فناوریهای روز دنیا برای پیشرفت اقتصاد دیجیتال و دولت هوشمند دانست که ازطریق جهتگیریهای سیاستی و برنامهها و اقدامات اجرایی مشخص به سرانجام خواهد رسید.
ستار هاشمی توسعه هوش مصنوعی که یکی از موضوعهای مورد تأکید مقام معظم رهبری است را در رأس برنامههای خود میداند و معتقد است آینده بدون هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال، به نتیجه نخواهد رسید. وی آینده اشتغال در کشور را متأثر از توسعه هوش مصنوعی میداند و اعتقاد دارد اگر در این زمینه از قافله جهانی عقب بمانیم، مشکلات جدی برای اشتغال جوانان و توسعه اقتصادی کشور ایجاد میشود. وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم، نگاه فعالانه و جدی به کاربردی شدن هوش مصنوعی در صنایع مختلف دارد؛ موضوعی که بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه فاوا بر آن تأکید دارند و معتقدند استفاده خلاقانه از هوش مصنوعی در صنایع گوناگون میتواند تا حد زیادی به تحول دیجیتال در کشور کمک کند.
افزایش بهره وری صنایع
حمید بهنگار، رئیس انجمن فاوای اتاق بازرگانی تهران در گفتوگو با «ایران»، نگاه ویژه ستار هاشمی به هوش مصنوعی را مناسب دانست و یادآور شد: احتمال میدهم برنامههای ایشان در این حوزه، مبسوط تر از برنامه کلی ارائه شده به مجلس باشد. با توجه به اینکه تخصص ایشان در مقطع دکترا در حوزه هوش مصنوعی است، این ظرفیت وجود دارد که هوش مصنوعی، جایگاه مقتدرتری در برنامه هایشان داشته باشد.
وی افزود: هوش مصنوعی میتواند بهرهوری را در کل کشور افزایش دهد که این به معنای افزایش تولید در واحد سطح، کاهش هزینههای تولید و همچنین ایجاد شفافیت است. به گفته بهنگار، حرکت کشور به سمت اقتصاد باز و شفاف میتواند با کمک هوش مصنوعی محقق شود. رئیس انجمن فاوای اتاق بازرگانی تهران همچنین با تأکید بر ضرورت نقش آفرینی بخش خصوصی در حوزه هوش مصنوعی، یادآور شد: باید فعالان بخش خصوصی بتوانند برنامههای توسعه دهنده، عملیاتی و قابل اجرای خود در کشور را ازطریق کانالهایی که در آینده ایجاد میشود، به دست وزیر ارتباطات برسانند و در تصمیم سازیها مشارکت کنند. بهنگار اعتقاد دارد تحول دیجیتال و افزایش ضریب نفوذ فناوریهایی همچون هوش مصنوعی در صنعت، درنهایت منجر به افزایش راندمان تولید، کاهش ضایعات و هدررفت سرمایههای ملی خواهد شد.
ایجاد ارتباطات سریع و مطمئن
یکی از موضوعات مورد تأکید وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم در حوزه ارتباطات، ایجاد ارتباطات سریع و مطمئن و توسعه زیرساختهای ارتباطی است؛ موضوعی که این روزها به یک خواسته جدی تبدیل شده و بسیاری از فعالان حوزه فاوا انتظار دارند در دولت چهاردهم شاهد دسترسی به اینترنت آزادتری باشند.
کاهش سرعت اینترنت به دلیل استفاده از فیلترشکن، بسیاری از فعالان حوزه فناوری که نیاز به اینترنت پرسرعت دارند را با مشکلات متعددی مواجه کرده و بسیاری هم از ایجاد مافیای فروش فیلترشکن ابراز نگرانی میکنند؛ موضوعی که وزیر پیشنهادی هم بر آن تأکید کرد و یادآورشد: استفاده ۶۵ تا ۸۵ درصدی مردم از فیلترشکن یک تهدید امنیتی جدی است.
وزیر پیشنهادی با اشاره به نگرانیهای نمایندگان درباره فیلترینگ و استفاده ۶۵ تا ۸۵ درصدی مردم از فیلترشکنها تأکید کرد: این موضوع مشکلات امنیتی جدی برای کشور ایجاد کرده است. وی همچنین بر لزوم حفظ حریم خصوصی کاربران و تصویب یک قانون مشخص در این زمینه تأکید کرد.
وی افزود: استفاده از فیلترشکن در فضای مجازی آسیبهای جدی به همراه داشته است از جمله آن افزایش هزینه به سبد هزینه خانوار است. همچنین بسیاری از حملات سایبری از طریق فیلترشکنهایی است که به صورت غیرمجاز روی گوشیها نصب میشود. ستارهاشمی با اشاره به تأکید
مقام معظم رهبری مبنی براینکه فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی اهمیت دارد گفت: بر خود تکلیف میدانیم با استفاده از فناوریها به دغدغههای مردم پاسخ دهیم تا از فرصتهای فضای مجازی حداکثر استفاده شود و آسیبهای استفاده از فضای مجازی را به حداقل برسانیم. باید فضای مجازی با قاعده داشته باشیم لذا دسترسیها را ذیل سیاستهای کلی نظام تعریف میکنیم.
رفع محدودیت فضای مجازی
کارشناسان امنیت سایبری استفاده از فیلترشکن را زمینه ساز نقض حریم خصوصی کاربران و به خطر افتادن امنیت سایبری آنها میدانند و معتقدند باید مردم از خطرات استفاده از فیلترشکنها آگاه شوند و از همه مهمتر اینکه فکری به حال محدودیتهای فضای مجازی و فیلترینگ شود. مهیار خدادادی، کارشناس امنیت سایبری در گفتوگو با «ایران»، موضوع فیلترینگ و استفاده کاربران از فیلترشکنها را بسیار حائز اهمیت میداند. وی معتقد است اهمیت این موضوع تا جایی است که به رکن اصلی مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری تبدیل شد. خدادادی البته معتقد است مشکلات فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان بخش جداییناپذیر و تأثیرگذار بر زندگی مردم، صرفاً منوط به بحث فیلترینگ نیست و دولت چهاردهم و وزیر ارتباطات باید به مسائلی چون امنیت سایبری، سیاستهای تقنینی، توسعه اقتصاد دیجیتال و اکوسیستم استارتاپی توجه ویژه داشته باشند. وی با اشاره به استفاده بیش از نیمی از کاربران، از فیلترشکنها، گفت: از وزیر ارتباطات دولت چهاردهم خواستار تلاش برای رفع محدودیتهای فضای مجازی هستیم.
اینترنت پرسرعت روستایی
توسعه پهنای باند اینترنت و برقراری اینترنت پرسرعت حتی در دورافتادهترین روستاهای کشور، پوشش آنتندهی تلفن همراه در مناطقی که آنتندهی وجود ندارد یا ضعیف است، ازجمله برنامههای وزیر پیشنهادی ارتباطات دولت چهاردهم است.
طبق گزارشهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در دولت سیزدهم 7هزار و 500روستا به اینترنت پرسرعت متصل شدهاند و البته هنوز هم روستاهایی در مناطق صعب العبور وجود دارند که باید برای اتصال آنها به اینترنت تلاش شود. برخی کارشناسان هم معتقدند هرچند در سالهای گذشته بسیاری از روستاهای کم جمعیت زیر پوشش اینترنت قرار گرفتهاند اما با توجه به مهاجرت معکوس به این روستاها و افزایش جمعیت آنها، کیفیت اینترنت در این روستاها کاهش یافته و روستاییان از مزایای اینترنت پرسرعت بهرهمند نیستند. به اعتقاد این کارشناسان، چنین روستاهایی باید مورد توجه وزیر ارتباطات دولت چهاردهم قرار بگیرند تا روستاییان بتوانند با حضور در فضای مجازی و فعالیت در پلتفرمهای مختلف، عملاً به بازارهای بزرگتری دست یابند و بتوانند محصولات کشاورزی و صنایع دستی خود را حتی در بازارهای جهانی به فروش برسانند و علاوه برآن موفق به معرفی زیباییهای این روستاها به گردشگران شوند.
توسعه اینترنت5G
یکی دیگر از موارد مورد تأکید وزیر پیشنهادی، توسعه اینترنت نسل پنجم بوده است. ستار هاشمی در زمان فعالیت خود در معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات دولت دوازدهم، با توجه ویژه به تدوین ﻧﻘﺸﻪ راه توسعه فناوری نسل پنجم اینترنت(5G) در کشور، در راهاندازی پایلوت این فناوری نقشی ویژه داشت. وی راهبری مراحل اجرایی و بهرهبرداری خدمات نسل پنجم برای اولین بار در کشور را ازطریق نصب و راهاندازی سایتهای نسل پنجم در شهرهای تهران، شیراز، مشهد و کیش به عهده گرفت؛ موضوعی که همه فعالان حوزه فاوا اذعان دارند و معتقدند اگر میخواهیم به توسعه فناوری و استفاده هوشمندانه از فناوریهای موجود جهان بپردازیم، نیاز به زیرساختهای ارتباطی و اینترنت سریع بدون اختلال و باکیفیت داریم.
ستار هاشمی بر توسعه شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر فیبرنوری و شبکههای نسل جدید ارتباطی مانند 5G تأکیدی ویژه داشته است؛ برنامههایی که میتواند به فعالان حوزه فاوا کمک کند تا با مشکلات کمتری در این زمینه مواجه شوند، توسعه ارتباطات در کشور شتاب گیرد و از سوی دیگر زمینه حضور فعال در تعاملات بینالمللی فراهم شود. توسعه اقتصاد دیجیتال، کمک به پیشرفت صنعت فضایی، شتاب بخشیدن به هوشمندسازی پست، تلاش برای کاربردیتر شدن پلتفرمهای بومی و افزایش جذب مخاطب، بخشی دیگر از برنامههای ستار هاشمی به عنوان وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم برای سکانداری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است و امید میرود با اخذ رأی اعتماد ستار هاشمی از مجلس، شاهد رونق این حوزهها هم باشیم.
بــــرش
ترسیم اجرایی شدن دولت هوشمند
ستار هاشمی با توجه به تحصیل در رشته هوش مصنوعی، در سال 98 با تدوین نقشه راه هوش مصنوعی کشور در وزارت ارتباطات، نگاهها را به این حوزه فناوری جلب کرد. این اقدام ستار هاشمی در زمان فعالیتش در معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات دولت دوازدهم، زمینهساز توجه بیشتر به هوش مصنوعی در دولت سیزدهم شد تا شاهد ابلاغ سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس رسمی سازمان ملی هوش مصنوعی در کشور باشیم. سازمان هوش مصنوعی یک سازمان کاملاً چابک است که وظیفه ایجاد زیرساخت در حوزه هوش مصنوعی را به عهده دارد و قرار است با تأسیس یک اپراتور، به یک مرجع پردازشی خوب تبدیل شده و علاوه بر جمعآوری دادههای مربوط به هوش مصنوعی در ادارههای دولتی، الگوهای بزرگ نرمافزاری را ایجاد کند.