امین محمودی
خبرنگار

طی سال‌های گذشته مسئولان کشورمان تلاش کرده‌اند تا از میزان وابستگی به درآمدهای نفتی بکاهند و به سمت ارزآوری صادرات از طریق بخش‌های دیگر از جمله پتروشیمی حرکت کنند.
صنعت پتروشیمی در ایران جایگاه ششم را در میان ۷۱ بخش اقتصادی مختلف دارد به همین دلیل ارزآوری از طریق صادرات این محصولات برای مسئولین امر ضروری به نظر می‌رسد.
محصولات اصلی صنعت پتروشیمی با عنوان اتیلن، پروپیلن، بوتادین، بنزن، تولوئن و زایلین‌ها در این مجتمع تولید و بیشتر به محصولات میانی و فرآورده‌های نهایی همچون پلی اتیلن سبک، پلی اتیلن سنگین، لاستیک مصنوعی، پلی وینیل کلراید، پارازایلین و MTBE تبدیل می‌شوند. به همین دلیل مواد اولیه بسیاری از بخش‌های اقتصاد را محصولات تولید شده در صنعت پتروشیمی تشکیل می‌دهند، در نتیجه تولید و صادرات این مواد همواره حائز اهمیت بوده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
در بخش پتروشیمی آمارها نشان دهنده آن است که صادرات این محصولات طی سالیان اخیر با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده است به طوری که امسال نیز انتظار می‌رود با تولید بیش از 80 میلیون تن محصولات پتروشیمی شاهد ارزآوری گسترده این صنعت باشیم.
گزارش‌های گمرک حاکی از آن است که تا پایان تیرماه سال‌جاری ایران توانسته 7.7 میلیارد دلار محصول پتروشیمی صادر کند.
در سال گذشته نیز میزان صادرات محصولات پتروشیمی 48 میلیون و 800 هزار تن محصول به ارزش 19 میلیارد و 400 میلیون دلار بود که 39 درصد صادرات غیرنفتی کشورمان(49 میلیارد و 400 میلیون دلار) را به خود اختصاص داد، این در حالی است که میزان تولید در سال گذشته بیش از 74 میلیون تن بوده است. هند، چین، امارات متحده عربی و عراق 4 کشوری هستند که بیشتر محصول پتروشیمی کشورمان به آنها صادر می‌شوند به طوری که این کشورها به تنهایی 75 درصد محصول صادراتی پتروشیمی کشورمان را وارد می‌کنند.
البته پر واضح است که برای تحقق این امر باید مسأله تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی، به عنوان مهم‌ترین اولویت‌های صنعت پتروشیمی به شرایط مطلوبی برسد.
از طرف دیگر می‌طلبد تا برای توسعه هر چه بیشتر این صنعت در روندهای توسعه پتروشیمی از تخصیص زمین تا صدور مجوز و تخصیص تسهیلات، تسریع و بوروکراسی‌ حذف شود.
این در حالی است که در سال گذشته و به گفته مرتضی شاهمیرزایی، مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی شاهد صادرات 30 میلیون تن از این محصولات به کشورهای مختلف بوده ایم.
شاهمیرزایی با اشاره به توافق ۶.۵ میلیارد دلاری با واحدهای پتروشیمی برای سرمایه‌گذاری در میادین گازی گفت: این اتفاق می‌تواند کمک مؤثری در زمینه تأمین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها باشد.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی خاطر نشان کرد: تکمیل زنجیره ارزش از اولویت‌های جدی صنعت پتروشیمی است زیرا تکمیل زنجیره ارزش ضمن تأمین مناسب نیاز محصولات تکمیلی، ارزش افزوده قابل توجهی به دنبال دارد و صادرات محصولات نهایی را جایگزین صادرات محصولات نیمه خام خواهد کرد.
وی ادامه داد: امروز بزرگ‌ترین کارگاه کشور، صنعت پتروشیمی است و بیش از ۱۳۰ طرح و پروژه پتروشیمی در نقاط مختلف کشور درحال اجراست.
معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: با لایحه‌ای که در برنامه هفتم گنجانده شد، خوراک‌های مایع تا ۱۷ درصد و خوراک‌های گازی تا ۳۰ درصد می‌توانند از تخفیف‌های خوراک بهره‌مند شوند و این تحول اساسی در توسعه ایجاد می‌کند.
وی افزود: شرط بهره‌مندی از این تخفیف‌ها این است که ۴۰ درصد از سود سالیانه خودشان را باید صرف توسعه کنند.

پیشرفت طرح‌های پتروشیمی برای توسعه صادرات
کارشناسان معتقدند برای افزایش تولید و به تبع آن افزایش صادرات باید شاهد توسعه طرح‌های پتروشیمی در کشور باشیم به طوری که احمد مهدوی‌ابهری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با اشاره به اینکه تلاش می‌شود طرح‌های پتروشیمی که پیشرفت فیزیکی بالای ۸۰درصد دارند امسال راه‌اندازی شوند، اظهار کرد: در این زمینه قرار است بانک مرکزی به طرح‌هایی که کمتر از ۵۰ میلیون دلار منابع نیاز دارند، کمک کند؛ ازاین‌رو ۱۱ طرح در بانک مرکزی در حال بررسی است تا با تأمین منابع مورد نیاز، جهش تولید در صنعت پتروشیمی محقق شود.