ایران و تولد مقاومت فلسطین
انقلاب اسلامی ایران پس از پیروزی خود بر اساس این دکترین که: «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامی قرار دهد و کوشش به عمل آورد تا وحدت سیاسی- اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام را تحقق بخشد» و «از مبارزه حق‌طلبان و مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه جهان حمایت کند»، روابط نزدیکی با گروه‌های مبارز فلسطینی برقرار کرد.
حماس نیز مانند ایران معتقد است که رژیم صهیونیستی، رژیم غاصب، غیرقانونی، نژادپرست، توسعه‌طلب و غیرقابل مذاکره بوده و با هرگونه اقدام و سیاستی که باعث تثبیت و امنیت این رژیم شود، باید مخالفت کرد. حماس با استفاده از نیروهای بالقوه و بالفعل و نفوذ فوق‌العاده مردمی خود، توانسته است با ایجاد تشکیلات وسیع، گسترده و مقتدری در داخل سرزمین اشغالی فلسطین و خارج از آن، نقش فوق‌العاده‌ای را در دفاع از ملت فلسطین ایفا کند. جمهوری اسلامی ایران نیز بر‌اساس اهداف انقلاب اسلامی و در چهارچوب منافع ملی، حمایت از آرمان فلسطین را به‌عنوان یکی از راهبردهای روابط و سیاست خارجی خود پذیرفته است.
آغاز روابط ایران و حماس
پس از آنکه شیخ احمد یاسین، جنبش حماس را در سال 1987 به عنوان شاخه اخوان‌المسلمین فلسطین تأسیس کرد، این جنبش به‌عنوان یک جنبش مقاومت مردمی - ملی با رویکردی اسلامی آغاز به کار کرد که از همان بدو کار تلاش کرده است تا زمینه را برای آزادی و رهایی فلسطین از طرح صهیونیست‌ها مبنی بر غصب کامل این سرزمین فراهم آورد. حماس، مبانی اسلامی را اصلی ثابت برای مبارزه با دشمن می‌داند و به همین دلیل، یک جریان گسترده مردمی را در فلسطین با خود همراه کرده است. این جنبش برخلاف سازمان آزادیبخش فلسطین که در سال، 1988 رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت، مخالف مشروعیت و ماهیت وجودی این است.
رویکرد مقاومتی حماس در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی و همسویی آن با مبانی انقلاب اسلامی ایران و آرمان‌های حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران درباره حمایت جهان اسلام از مسأله فلسطین، موجب شد که روابط ایران با جنبش از سال 1991 آغاز شود و ایران نیز خود را متحد سرسخت جنبش آزادیبخش فلسطین معرفی کند. تأکید حماس بر مقاومت این جنبش در برابر روند سازش، افزایش دامنه فعالیت این گروه را تا گشایش دفتر سیاسی در تهران به همراه داشت. دفتر حماس در تهران در بهمن ۱۳۷۰/ فوریه ۱۹۹۲ با ریاست یکی از رهبران معروف حماس، عمادالعُلی، افتتاح شد. وقتی جمهوری اسلامی ایران دو کنفرانس با موضوع فلسطین در ۱۹۹۱-۱۹۹۰ برگزار کرد، این گروه تماس‌های سطح بالایی را با ایران آغاز نمود. این نشست که نمایندگان حماس هم در آن حضور داشتند، به وزنه خنثی‌سازی روند صلح جاری اعراب و اسرائیل در کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید بدل شد. پس از آن، سفرهای رهبران حماس به ایران افزایش یافت و ایران به محور هماهنگ‌کننده مقاومت در برابر رژیم اشغالگر تبدیل شد. اوج حمایت‌های ایران از مقاومت فلسطین بویژه حماس، در جنگ 22 روزه علیه نوار غزه بود کما اینکه رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز جمعه فرمودند: «ما هر جا دخالت کنیم، صریحاً می‌گوییم، همچنان‌که به علت ضدیت با غده سرطانی رژیم صهیونیستی در دو جنگ پیروزمند 33 روزه و 22 روزه دخالت کردیم و از این پس نیز هر جا هر ملتی یا گروهی با رژیم صهیونیستی مبارزه و مقابله کند ما به او کمک می‌کنیم و هیچ ابایی هم از گفتن این مسأله نداریم.»
بعد از طوفان
ایران از همان ابتدای جنگ در روز ۷ اکتبر در کنار مقاومت حماس قرار گرفت و دستاوردهای مثبت عملیات طوفان الاقصی را مورد تأکید قرار داد. در همین راستا سیاست خارجی ایران پس از عملیات طوفان‌الاقصی در حوزه حمایت از مقاومت اقداماتی را به انجام رساند. در وهله اول، موضوع فلسطین در سیاست خارجی بویژه در حمایت از گروه‌های مقاومت بویژه مقاومت فلسطین و رد اشغالگری صهیونیستی در اولویت قرار گرفت. همچنین ایران مناسبات راهبردی با جریان‌ها و گروه‌های نزدیک به خود در محور مقاومت و حفظ قدرت و موقعیت این گروه‌ها را تقویت کرد. در همین راستا، ایران از همان ابتدای ۷ اکتبر با تأکید بر استقلال عملی حماس اعلام کرد که تمامی ارکان سیاسی ایران حمایت قوی سیاسی خود از مقاومت را ادامه داده و در این رابطه نیز هیأت‌هایی از رهبران حماس و دیگر گروه‌های مقاومت را میزبانی کرد. علاوه بر آن، تهران با استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای اهتمام ویژه‌ای را برای ایجاد آتش‌بس و توقف ماشین نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در نوار غزه و خروج کامل و بی‌قید و شرط نیروهای اشغالگر اسرائیلی از نوار غزه در پیش گرفت. به‌عنوان نمونه، برگزاری نشست فوق‌العاده سازمان همکاری اسلامی درباره غزه به ابتکار ایران و عربستان به‌طور مشترک برگزار شد.